Rum meclisi Downer'dan şikayetçi

New York Grnetree'de 22-24 Ocak'ta yapılan 5. üçlü Kıbrıs Zirvesi'nin ardından, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, özel danışmanı Alexander Downer'dan Mart sonunda Kıbrıs müzakere sürecine ilişkin değerlendirme alacağını; Downer'ın raporunun olumlu olması halinde, Nisan sonunda ya da Mayıs başında çok taraflı konferans düzenleme niyetinde olduğunu açıklamıştı. Rumların Downer'e karşı tepkisi, BM diplomatı üzerine baskı kurmaya yönelik bir tutum olarak yorumlanıyor.

Rum basın haberlerine göre, oy birliğiyle alınan karar metninde değişiklik yapılarak, Demokratik Parti'nin (DİKO) son anda sözlü olarak sunduğu, ''Downer'in görevden alınması talebi' ise reddedildi. Rum Meclisinin dün oy birliğiyle aldığı kararda, Downer'in, ''BM kararlarına uygun davranmadığı için artık güvenilirliğini kaybettiği'' öne sürüldü.

Downer'in sert bir dille eleştirildiği karara ilişkin metnin hazırlanması aşamasında yoğun bir kulis faaliyeti yaşandı ve karar, parti temsilcilerinin kısa konuşmalarının ardından oy birliğiyle kabul edildi. Kabul oylaması öncesinde, son anda DİKO grubu, Rum Ekologlar ve Çevreciler Hareketi milletvekili Yorgos Perdikis'in de desteğini alarak, Downer'in görevden alınması talebini içeren bir düzenlemeyi karara eklemeye çalıştı. DİKO ve Perdikis'in bu önerisi, 16'ya karşı 22 oyla reddedildi. Bu oylamanın ardından Avustralyalı BM diplomatı Downer'i sert bir şekilde eleştiren karar kabul edildi.

Karar metni

BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'a yönelik alınan karar metninde, doğrudan müzakerelerde ilerleme sağlanamamasının sebebinin, ''Türk tarafının uzlaşmaz tutumu'' olduğu öne sürülerek, Kıbrıs sorununun Güney Kıbrıs'ın AB dönem başkanlığını üstlenmesiyle ilişkilendirilerek, sıkı takvimler empoze edilmek suretiyle bitirilmek istendiği ifadeleri yer aldı.

Downer'in, ''AB dönem başkanlığının Kıbrıslı Rumlar tarafından devralınacağı ve müzakere sürecinin dönem başkanlığı devralınmadan tamamlanması gerektiği'' yönündeki sözlerinin kabul edilemez olduğu ve bu sözlerin, ''Kıbrıs cumhuriyeti''nin altını oyma anlamı taşıdığı iddia edilen kararda, Downer'in bu sözlerinin, daha öncesindeki ''taraflı ve tehlikeli müdahaleci açıklamalarına'' eklendiği savunuldu.

Kıbrıs sorununa uluslararası ve Avrupa hukukuna, özellikle de BM Güvenlik Konseyi kararlarına uygun bir çözüm bulunmasının desteklendiği, kalıcı ve fonksiyonel bir çözümün garantisinin, sıkı takvimler ve hakemlik olmaksızın, iki tarafın uzlaşısı sonucunda varılacak bir anlaşmayla sağlanabileceği iddia edilen kararda, ileri sürülen ''Türkiye'nin B Planına'' da değinildi.

Kararda, ''Türkiye'nin Kıbrıs'ta iki devlet esasına dayanan B Planı ve Kıbrıs cumhuriyetinin AB Dönem Başkanlığı sırasında AB ile ilişkilerini donduracağı tehdidinin, Güvenlik Konseyi'nin belirlediği koşullar oluşmadan çoklu konferans takvimi belirlenmesi amacıyla baskı oluşturmayı hedeflediği'' öne sürüldü ve bu kınandı.

''Downer'in taraflı ve zararlı açıklamalarının, BM Tüzüğü ve kararlarının dışına çıktığı, BM Genel Sekreterini ortada bıraktığı ve çözüm sürecini zorlaştırdığı'' iddia edilen kararda, ''Özel Temsilcilik makamının güvenilirliğinin yeniden sağlanmasının acil olduğu ve bunun Genel Sekreterin sorumluluğunda bulunduğu'' öne sürüldü.

'Kangurunu da al git...'

Rum basınına göre, karar taslağı hazırlanırken ilginç tartışmalar da yaşandı. Karar taslağı hazırlanırken bir milletvekilinin, Meclisin Downer'e ''hoşt'' demesi gerektiğini söylemesi üzerine, Rum Meclisi ve sosyalist EDEK partisi Başkanı Yannakis Omiru tarafından uyarıldı. Rum Ekologlar ve Çevreciler Hareketi milletvekili Yorgos Perdikis'in ''Downer'e kangurularını alıp gitmesinin'' söylenmesi gerektiğini ifade etti.

Çözüm referanduma sunulması

Öte yandan, Kıbrıs sorununa bulunacak bir çözümün halkın onayına yani referanduma sunulmasının zorunlu hale getirilmesini öngören bir yasa tasarısı Rum meclisine sunuldu.

Rum Ekologlar ve Çevreciler Hareketi milletvekili Yorgos Perdikis, Rum meclisinin çeşitli komitelerine sunduğu tasarıyla, Rum devlet başkanının, Kıbrıs sorununa bulunacak bir çözümü, halkın onayı olmaksızın kabul etmesini engellemeyi amaçlıyor.

Perdikis, önerisinde, Kıbrıs sorununa bulunacak bir çözümün Devlet Başkanı, Bakanlar Kurulu, Meclis ve diğer tüm özel ve tüzel kişilerce imzalanmadan önce referanduma sunularak kabul edilmesini şart koşuyor.