Rüşvetin belgesi

Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün her yıl dünya ölçeğinde düzenlediği kamuoyu anketine göre son iki yılda giderek artan rüşvet gittikçe yaygınlaşıyor. “2013 Yılı Yolsuzluk Barometresi”ne göre, her dört kişiden biri (katılımcıların yüzde 27’si) geçen yıl kamu hizmetlerinden ve kurumlarından yararlanmak için rüşvet ödediğini söylüyor. Bu yıl 107 ülkede 114 bin kişiyle yapılan ankete katılanların yüzde 50’sinden fazlası da dünya genelinde yolsuzluğun arttığını düşünüyor.

Raporun Türkiye ile ilgili bölümünde yer alan bilgilere göre, son bir yıl içinde rüşvet en çok eğitim hizmetlerinden rapor almak için (yüzde 27) ve tapu işlemlerinde (yüzde 22) ortaya çıkıyor. “Siz ya da ev halkınız son 12 ayda rüşvet ödediniz mi” sorusuna verilen cevaplarda yüzde 23 ile polis üçüncü sırada. Sırasıyla kayıt hizmetleri, vergi, yargı, sağlık ve kamu hizmetleri onları izliyor.
* Türkiye yolsuzluk raporunda yüzde 20-29 oranı içerisinde, kabaca 3. grupta yer alıyor. Bosna Hersek, Kolombiya, Yunanistan, Irak, Litvanya, Madagaskar, Moldova, Papa Yeni Gine, Paraguay, Peru, Sırbistan, Slovakya ve Venezuella’daki yolsuzluk algısı da üç aşağı beş yukarı Türkiye’deki gibi.
* Türkiye için hâkim kanaat, son iki 2 yıl içinde yolsuzluk düzeyinin daha da arttığı yönünde. Ankete katılanların yüzde 38’i Türkiye’de son iki yılda yolsuzluk düzeyinin “çok arttığını” düşünüyor. “Biraz arttı” diyen yüzde 16 ile birlikte toplam yüzde 54 oranında denek, Türkiye’de yolsuzluğun artmakta olduğunu söylüyor. “Çok azaldı” diyenlerin oranı ise sadece yüzde 10.

Siyaset çok kirlenmiş

* Türkiye kamu sektöründe yolsuzluğun “ciddi bir problem” olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 50. Sadece yüzde 5’lik bir azınlık bunu problem gibi görmüyor. Kalan yüzde 45 ise farklı derecelerde olmakla birlikte problemi ciddi buluyor.
* Hükümetin yolsuzlukla mücadelede ne derece başarılı gözüktüğü ise tartışmalı bir konu gibi. Ankete katılanların sadece yüzde 13’ü bu konuda hükümeti çok başarılı buluyor. “Etkili” diyenlerde yüzde 28 kadar. Buna karşılık katılımcıların yüzde 38’i yolsuzlukla mücadelenin etkisiz, hatta çok etkisiz olduğu görüşünde.
* Türkiye’de en çok hangi kurumlarda yolsuzluk algılandığı konusunda ise siyasal partiler yüzde 68 ile en başta yer alıyor. Bunu sırasıyla yüzde 68 ile siyasi partiler, yüzde 55 ile parlamento / yasama, yüzde 56 ile medya, yüzde 50 ile işyerleri, yüzde 43 ile yargı ve sağlık kurumları, yüzde 42 ile eğitim ve kamu görevlileri, yüzde 41 ile dini kurumlar, yüzde 38 ile polis ve yüzde 30 ile ordu onları izliyor.