Rusya ile AB arasında 'erken uyarı' memorandumu

Rusya Enerji Bakanı Sergey Şmatko ve AB Enerji Komiseri Andris Piebalgs'ın bugün Moskova'da imza attığı memorandum, petrol, gaz veya elektrik iletimi konusunda olası aksaklıklar için tarafların birbirlerini bilgilendirmesini ve sorunun çözümü için ortak çalışmayı öngörüyor.

Piebalgs, Şmatko ile memoranduma imza atmasının ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, "Ocak ayında yaşadığımızın benzeri bir kriz hem tedarikçi hem transit hem de tüketici ülkeler için iyi değil. Böyle bir durumun yinelenmemesini güvence altına almak için gerekli her şeyi yapmalıyız" dedi.

Rusya ile bu yıl başında yaşanan gaz krizinin tekrarlanmamasını ümit ettiğini kaydeden Piebalgs, "transit sisteminin kapanmamasını ve gaz iletiminde herhangi bir aksaklık yaşanmamasını ümit ediyoruz. Ukrayna'nın gaz borcunu ödemesini ümit ederim. Ukrayna'ya (gaz borcunu ödeyebilmesi için) borç verilme olasılığı gündem dışı" ifadesini kullandı. Piealgs, enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesiyle ilgili bir soru üzerine, bu konuda AB'nin sabırlı olması gerektiğini belirterek, "Enerji konusunda biraz sabırlı olmamız gerektiğine inanıyorum. Bildiğimiz tek şey Türkmenistan'ın gaz satış kanallarını çeşitlendirmek istediği ve Avrupa'nın da bu durumdan memnuniyet duyduğudur" dedi. Avrupa'nın öncelikle Azerbaycan'dan gelen gazın iletiminin güvence altına alınması üzerinde çalışması gerektiğini söyleyen Piebalgs, "Bu otomatik olarak yeni bir gaz nakil koridoru oluşturuyor" diye konuştu.

Şmatko da, yaptığı yazılı açıklamada, erken uyarı mekanizmasının Moskova ve Brüksel arasında "temiz bir iletişim" kanalının oluşturulmasını sağlayacağı gibi enerji iletimindeki beklenmedik kesintilere müdahale etme imkanı doğuracağını belirterek, "Bu belgede üçüncü taraflara karşı bir yaptırım bulunmuyor ama herhangi bir aksaklıkta ortak hareketi sağlıyor" dedi.

Rusya'nın AB Büyükelçisi Vladimir Çizov da yaptığı açıklamada, memorandumun "bir taahhütler ağı" olduğunu belirterek, "Bu sadece Moskova ve Brüksel'i birbirine bağlayan bir kırmızı hat değil. Bu enerji iletilerinde herhangi bir aksama olduğunda önceden bilgilendirmeyi sağlayan bir taahhütler ağı. Bu aksaklıklar teknik, doğal felaket veya bazılarının vanaları kapatması gibi nedenler olabilir" dedi.

Avrupa, gaz ihtiyacının yüzde 20'sini Rusya'dan karşılarken, bu gazın çok büyük bölümü Ukrayna üzerinden geçen borularla ulaştırılıyor. Bu yıl ocak ayında Rusya ve Ukrayna arasında gaz fiyatı ve ödemeleri yüzünden çıkan anlaşmazlık yüzünden Avrupalı tüketiciler Rus gazını 2 haftadan fazla bir süre alamamışlardı.

Ukrayna, devlet başkanlığı seçimine hazırlanırken, Ukrayna Başbakanı Yulya Timoşenko ve Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko arasındaki anlaşmazlık yüzünden önümüzde aylarda benzer bir gaz krizinin yaşanmasından endişe ediliyor. Nitekim, Rusya Başbakanı Vladimir Putin'in geçen hafta yaptığı, Ukrayna'nın, Avrupa'ya gönderdikleri gazı sifonlama yöntemiyle çekmesi halinde gazı yeniden kesebilecekleri şeklindeki açıklaması, bu kaygıların yersiz olmadığını gösteriyor.