Seçim yılında harcamalar yüzde 15 artacak

2011 Yılı Programı'ndan yapılan derlemeye göre 2011 yılında mahalli idare gelirleri 47 milyar 944 milyon TL olacak. 2010 yılına (gerçekleşme tahmini) göre yüzde 20 artış göstermesi beklenen 2011 yılı gelirlerinin 30 milyar 844 milyon TL'si vergilerden, 5 milyar 478 milyon TL'si vergi dışı normal gelirlerden, 8 milyar 33 milyon TL'si faktör gelirlerinden (net), 3 milyar 589 milyon TL'si ise sermaye transferlerinden (net) oluşacak. 2011 yılında mahalli idarelerin GSYH içindeki payı yüzde 0.30 puanlık artışla 3.95'e ulaşacak. Bu arada 2010 yılında mahalli idare gelirlerinin bir önceki yıla göre yüzde 24.8 artışla 40 milyar 88 milyon TL düzeyine ulaşacağı, GSYH içindeki payının ise yüzde 3.65 olacağı tahmin ediliyor.

Harcamalar 49 milyar TL'yi aşacak

2011 yılında mahalli idare harcamalarının 2010 yılı tahminine göre yüzde 15 artışla 49 milyar 124 milyon TL olması, GSYH içindeki payının ise yüzde 4.04'e yükselmesi öngörülüyor. Mahalli idarelerin harcama kalemleri içinde cari harcamalara 28 milyar 964 milyon TL, yatırım harcamalarına 16 milyar 950 milyon TL, cari transferlere 3 milyar 770 milyon TL'lik kaynak aktarılması öngörülüyor. Mahalli idarelerin 2010 yılı harcamalarının ise gerçekleşme tahminine göre yüzde 17.3 artışla 42 milyar 633 milyon TL'ye ulaşması, GSYH içindeki payının da yüzde 3.88 düzeyinde gerçekleşmesi bekleniyor.

Mahalli idareler borçlanma gereği yüzde 0,10 seviyesine inecek

Mahalli idarelerin gelir ve gider kalemlerindeki bu öngörüler çerçevesinde, mahalli idareler dengesinin 2011 yılında vereceği açığın 1 milyar 181 milyon TL düzeyinde gerçekleşmesi, borçlanma gereğinin ise 2010 yılına göre 0.13 puan azalarak yüzde 0.10 seviyesine inmesi öngörülüyor. Bu arada 2010 yılı gerçekleşme tahminine göre mahalli idareler açığının 2 milyar 545 milyon TL olması, mahalli idareler borçlanma gereğinin 2009 yılına göre azalarak GSYH'nin yüzde 0.23'ü seviyesine inmesi bekleniyor.

Gelirlerdeki artışlar borçlanma gereğini düşürüyor

Mahalli idareler borçlanma gereğinin 2010 yılında azalmasındaki iki temel etken dikkat çekiyor. Bunlardan ilki elektrik ve havagazı tüketim vergisinin tekrar belediyeler tarafından tahsil edilmeye başlanması, emlak vergisinde yeniden değerleme sonrası ortaya çıkan yeni vergi değerleriyle ekonomik büyümenin etkisiyle genel bütçe vergi gelirlerinden aktarılan paylarda ve diğer gelir kalemlerinde meydana gelen reel artışlar. Borçlanma gereğinin bir önceki yıla göre azalmasında etkili olacak ikinci faktör ise son dönemde oluşan borç yükünün yarattığı finansman ihtiyacının, harcamalardaki artışın gelirlerdeki artıştan daha düşük oranda gerçekleşmesine neden olması.

2009 yılında mahalli idare gelirleri yüzde 5,5 artmıştı

2009 yılında, mahalli idare gelirleri bir önceki yıla göre yüzde 5.5 oranında artarak 32.1 milyar TL, mahalli idare harcamaları ise yüzde 0.3 oranında azalarak 36.4 milyar TL olarak gerçekleşmişti. 2009 yılında mahalli idareler borçlanma gereği 2008 yılına göre 0.19 puan azalarak GSYH'nin yüzde 0.44 seviyesine gerilemişti.

2011 yılında genel bütçe vergi gelirlerinden mahalli idarelere ayrılan payların dağılımına bakıldığında en büyük payı 12 milyar 490 milyon TL ile belediyelerin alacağı görülüyor. Büyükşehir belediyelerine genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılacak miktar 8 milyar 503 milyon TL, il özel idarelerine 2 milyar 685 milyon TL olacak. 2011 Yılı Programı'nda bütçe vergi geliri olarak il özel idarelerine toplam 23 milyar 678 milyon TL kaynak aktarılması öngörülüyor.

/**
Mahalli İdarelerin Gelir ve Harcamaları
(Cari Fiyatlarla, Milyon TL)
2008 2009 2010* 2011**
Gelirler 30.447 32.129 40.088 47.944
Harcamalar 36.465 36.359 42.633 49.124
Gelir-Gider Farkı -6.018 -4.230 -2.545 -1.181

(GSYH'ya Oranı, Yüzde)
2008 2009 2010* 2011**
Gelirler 3,20 3,37 3,65 3,95
Harcamala 3,84 3,82 3,88 4,04
Gelir-Gider Farkı -0,63 -0,44 -0,23 -0,10
NOT:(*) Gerçekleşme tahmini
(**) Program
**/
.
/**
Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Mahalli İdarelere Ayrılan Paylar
(Cari Fiyatlarla, Milyon TL)
2008 2009 2010* 2011**
Belediyeler 8.369 8.879 11.301 12.490
Büyükşehir Belediyeleri 5.787 6.047 7.663 8.503
İl Özel İdareleri 1.673 1.909 2.429 2.685
Toplam 15.829 16.835 21.394 23.678
NOT: (*) Gerçekleşme tahmini
(**) Program