Sendika var toplu sözleşme yok

Sendikalı işçinin en önemli ve büyük silahı olan grev hakkının elinden alındığı ve koşullara uysun uymasın ülke güvenliği gibi tuhaf gerekçelerle grev yasaklarının üst üste geldiği bu dönemde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yayımladığı sendikalı işçi istatistikleri, yaman bir çelişkiyi daha gözler önüne serdi. Göstermelik yasa ve haklarla çalışma yaşamını düzenlemeye çalışan AKP hükümetinin işçilere dayattığı koşullarla ortaya çıkan tabloda işçilere “denize girebilirsiniz ama ıslanmak yok” deniyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 25 Temmuz 2014’te Resmi Gazete’de yayımlanan işçi sendikaları istatistiklerine göre kayıtlı 12 milyon 287 bin işçinin 1 milyon 189 bini sendika üyesi. Bu rakam bir önceki yıl 1 milyon 32 bindi. Türkiye’de kayıtlı işçilerin sadece yüzde 9.7’si sendikalı olmakla birlikte rakamlar geçen yılın aynı dönemine göre sendikalılık açısından 160 bine yakın bir artışın olduğunu gösteriyor. Ancak ülkede toplusözleşme yapabilen işçi sayısı yalnız 746 bin.

Söz konusu verilerin ne anlama geldiği sorusunu yanıtlayan Kocaeli Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aziz Çelik’e göre, bir yıl içinde yaşanan 157 bin kişilik bir sendikalılaşma oranı azımsanmayacak bile olsa bu tablo tuhaf. Çünkü, aslolarak bakılması gereken veri toplusözleşmeden yararlanma oranı. Her ne kadar e-devlet ile sendikalılık oranı artsa bile bu durumun toplusözleşmeye yansımaması çalışma yaşamı açısından oldukça sıkıntılı bir durum. Zira Avrupa ülkelerinde genellikle bunun tersi yaşanıyor. Toplusözleşme kapsamındaki işçi sayısı genellikle sendikalı işçi sayısının üstünde yer alıyor. Çünkü teşmil adı verilen sistemle toplu iş sözleşmelerinden sendika üyesi olmayan işçiler de yararlanabiliyor. Bizde ise baraj ve yetki sistemi nedeniyle, yetki almak için bazen yıllarca mahkemelerle uğraşan sendika üyelerinin yüzde 40’a yakını toplusözleşme kapsamı dışında bırakılıyor...