Srebrenitsa soykırımı 17. yıldönümünde anılıyor

Bosna'daki savaş sırasında 11 Temmuz 1995'te 8 bin Boşnak erkeğin soykırıma maruz kaldığı Srebrenitsa'da, soykırımın 17. yıldönümü için 11 Temmuz'da yapılacak anma törenlerinde 520 kurbanın cenazesi toprağa verilecek. Törenlerde, Türkiye'yi Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ temsil edecek.

Birleşmiş Milletler'in güvenli bölge ilan ettiği Srebrenitsa'yı 11 Temmuz 1995'te işgal eden savaş dönemindeki Bosnalı Sırpların askeri lideri Ratko Mladiç komutasındaki birlikler, BM bünyesinde görev yapan Hollandalı birliklere sığınan 14 yaş üstü Boşnak erkekleri, götürdükleri ormanlık alanlarda katlederek Avrupa'nın 2. Dünya Savaşı'ndan sonra yaşadığı en büyük soykırımı gerçekleştirmişti.

Toplam 8372 Boşnak erkeğin katledildiği Srebrenitsa'nın acısı aradan 17 yıl geçmesine rağmen dinmedi. Srebrenitsalılar soykırımın yarattığı izleri silmeye çalışırken, Bosna-Hersek'te bu yıl Ekim ayında gerçekleşecek seçimlerde bazı Srebrenitsalıların oy kullanamayacak olması nedeniyle endişe yaşanıyor. Soykırımdan kaçan kurbanların yakınları daha önce yerel seçimlerde Srebrenitsa'da oy kullanma imkanına sahipken, bu hakları Türkiye'nin ve Boşnakların karşı çıkmasına rağmen Sırpların isteği ve uluslararası toplumun desteğiyle bir süre önce ellerinden alındı.

Yapılan değişiklikle Srebrenitsa'da ikamet etmeyen Boşnaklar, Ekim ayında yapılacak seçimlerde oy kullanamayacak. Boşnakların bu haklarının ellerinden alınması nedeniyle, etnik temizlik yaşanan kentte belediye seçimlerini, soykırımı inkar eden Sırpların kazanma ihtimali de arttı.

Son aylarda Bosna-Hersek'te büyük bir tartışmanın da yaşanmasına neden olan bu konunun, bu yıl Srebrenitsa törenlerine daha yoğun bir katılıma neden olması bekleniyor.
Srebrenitsa Belediye Başkan Yardımcısı ve Anma Törenleri Organizasyon Komitesi Başkanı Çamil Durakoviç, savaş zamanında BM'nin "güvenli bölge" ilan ettiği ve Hollandalı askerlerin koruması altındaki Srebrenitsa'da işlenen soykırımın kurbanlarından yaklaşık 520 kişinin cenazelerinin bu yıl toprağa verileceğini kaydetti.

Durakoviç, bu yıl düzenlenen anma törenine, Srebrenitsa'da yaşanan katliam sırasında hayatta kalan yaklaşık 30 bin Srebrenitsalı'nın ve yurt dışından yoğun bir kitlenin katılmasını beklediklerini bildirdi.

"Türkiye, Srebrenitsalılar'ın yanında olan tek ülkedir"

Srebrenita soykırımının 17. yıldönümü anma törenlerine, Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, Hırvatistan Başbakanı Zoran Milanoviç, Bosna-Hersek Reis-ul Uleması Mustafa Ceriç, ABD'deki Yahudi cemaatinin temsilcisi Arthur Şnayer, Ürdün Prensi Hasan Talal ve birçok ülkenin büyükelçisinin katılacağını belirten Durakoviç, törenlere Sırbistan'da faaliyet gösteren ve her sene Srebrenitsa'ya gelen "Siyah Giyen Kadınlar" adlı dernek üyelerinin de geleceğini kaydetti.

Türkiye'den anma törenlerine çok sayıda katılım beklediklerini dile getiren Durakoviç, bir süre önce Türkiye'nin Saraybosna Büyükelçisi Ahmet Yıldız'ın Srebrenitsa halkının yerel seçimlerde, 1991 yılındaki nüfus sayımına göre oy kullanabilmeleri için Barış Uygulama Konseyi'nde (PIC) sarf ettiği çabayı unutmadıklarını vurguladı.

Türkiye'nin Barış Uygulama Konseyi'nde (PIC) Srebrenitsa'nın yanında duran tek ülke olduğunu vurgulayan Durakoviç, şunları kaydetti:

"Türkiye, Barış Uygulama Konseyi'nde bulunan diğer ülkelerden farklıdır. Srebrenitsa'da seçim yasasıyla ilgili bizim yanımızda duran tek ülke oldu. Maalesef Türkiye'nin oyu ve çabası, uluslararası toplumu ikna etmek için yeterli olamadı. Srebrenitsa halkı Türkiye'nin Srebrenitsa için ne kadar çabaladığını biliyor. Dolayısıyla Türkiye'nin Srebrenitsa halkı nezdinde her zaman ayrı bir yeri olacaktır. Türkiye Srebrenitsalılar'ın yanında olan tek ülkedir."

"Yetkililerin konuşmaları mezarlık alanında yapılmayacak"

Srebrenitsa soykırımı kurbanlarından 5 bin 137'ünün kabrinin bulunduğu Potoçari Anıt Mezarı'nda, bu yılki törenlerde toprağa verilecek cenazeler için başlatılan mezar kazma çalışmaları devam ediyor.

Öte yandan, her yıl düzenlenen anma törenlerinde yerli ve yabancı devlet adamlarının mezarlık alanında yaptıkları konuşmalar, kurban yakınlarının şikayeti nedeniyle bu yıl olmayacak. Tertip komitesi, bu yılki törenlerde mezarlık alanında sadece dini tören yapılmasına ve dua okunmasına izin verileceğini bildirdi. Bosna-Hersek Reis-ul Uleması Dr. Mustafa Ceriç ve ABD'deki Yahudi cemaatinin temsilcisi Arthur Şnayer de birer konuşma yapacak.

"Kurbanların tabutları Visoko kentinde hazırlanıyor"

Törenlerde toprağa verilecek kurbanların cenazeleri için Saraybosna yakınlarındaki Visoko kentinde son hazırlıklar yapılıyor. Kurbanların cenazeleri, Visoko'da hazırlanan tabutlara konulacak ve 9 Temmuz sabahı Srebrenitsa'ya götürülmek üzere konvoy halinde yola çıkarılacak.

Konvoydaki cenazeler, aynı gün başkent Saraybosna'da Devlet Başkanlığı binası önünde devlet yetkilileri, kurbanların yakınları ve halkın katılacağı törenin ardından son yolculuklarına uğurlanacak. Konvoy, Srebrenitsa'daki soykırımının sorumlusu Ratko Maldiç'in savaş sırasında karargah olarak kullandığı Han Piyesak ve Vlasenica üzerinden daha sonra Potoçari'ye ulaşacak.

Hollandalı askerlerin savaş zamanında kullandığı fabrikaya konulacak tabutlar, daha sonra törenlerin yapılacağı alana taşınacak ve 11 Temmuz'da kılınacak toplu cenaze namazının ardından toprağa verilecek.

"Ölüm yürüyüşü 8 Temmuz'da başlıyor"

Srebrenitsa'nın 11 Temmuz 1995'te Ratko Mladiç'in birliklerince işgal edilmesi üzerine soykırımdan kaçan kurbanların orman yolunu kullanarak Tuzla kentine ulaşmak üzere kullandığı güzergahta her yıl yapılan ölüm yürüyüşü, bu yıl da 8 Temmuz Pazar günü başlayacak.

Tuzla yakınındaki Nezuk kasabasından Srebrenitsa istikametine doğru yapılacak ve 3 gün sürecek ölüm yürüyüşüne, Bosna-Hersek'in çeşitli kentlerinin yanı sıra İsveç, Almanya, Avusturya ve Slovenya'dan bisikletleriyle daha önceden yola çıkan Boşnaklar da katılacak.
Türkiye'den de yoğun katılımın olacağı yürüyüş 11 Temmuz'da Potoçari Anıt Mezarı'nda sona erecek.