Şüpheli işlemler

Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu'nun (MASAK) Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği Resmi Gazete’de yayımlandı. Şüpheli işlem bildirimine açıklık getirilen tebliğe göre, “Şüpheli işlem, yükümlüler nezdinde veya bunlar aracılığıyla yapılan veya yapılmaya teşebbüs edilen işleme konu malvarlığının; yasa dışı yollardan elde edildiğine veya yasa dışı amaçlarla kullanıldığına, terörist eylemler için ya da terör örgütleri, teröristler veya terörü finanse edenler tarafından kullanıldığına veya bunlarla ilgili ya da bağlantılı olduğuna dair herhangi bir bilgi, şüphe veya şüpheyi gerektirecek bir hususun bulunması hali” olarak tanımlandı.

Şüpheli işlem 10 gün içinde bildirilecek

Şüpheli işlemler, ilgili yönetmelik ile belirlenen yükümlüler tarafından; işleme ilişkin şüphenin oluştuğu tarihten itibaren en geç 10 iş günü içinde, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ise derhal MASAK’a bildirilecek. İşlemin şüpheli olup olmadığı değerlendirilirken; müşterinin profili ve faaliyet hacmi, işlemin niteliği ile müşterinin bilinen faaliyetleri kapsamında veya faaliyeti ile orantılı olup olmadığı veya kimlere menfaat sağladığı, sektörün özellikleri ve daha önceki tecrübeler gibi hususlar dikkate alınacak. Yapılmak istenen işlemin uluslar arası niteliğinin bulunması durumunda, bu işlemin müşterinin işinin bir parçası olup olmadığına da bakılacak. Şüpheli işlem kavramında geçen işlem ifadesi tek bir işlem ile sınırlı olmayacak; şüphe veya şüpheyi gerektiren makul bir sebebin olup olmadığı, gerektiğinde birden çok işlem bir arada ele alınmak suretiyle de değerlendirilecek. Örneğin tek tek bakıldığında şüphe arz etmeyen bir dizi havale işlemi, birlikte değerlendirildiğinde şüphe arz edebilir olarak değerlendirilecek.

Müşteri şüphelendirilmeyecek

Araştırmalar yapılırken müşterinin, hakkında bildirimde bulunulacağından şüphelenmesine neden olacak tutum ve davranışlardan kaçınılacak. Yükümlüler karşılaştıkları şüpheli işlemleri, herhangi bir parasal sınır gözetmeksizin MASAK’a bildirecekler. Yükümlüler, işleme konu malvarlığının suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanıyla ilgili olduğuna dair belge veya ciddi emare bulunması halinde, MASAK’ı şüpheli işlem bildirim formuyla, “çok ivedi” kaydı içerecek şekilde bilgilendirinceye kadar, talep edilen işlemi gerçekleştirmekten imtina edecekler. Kara para ve terörün finansmanına karşı uyum görevlisi atanarak anlatılan işlemleri yapacak yükümlü gruplar şöyle:

“Bankalar (T.C. Merkez Bankası ile kalkınma ve yatırım bankaları dahil), sermaye piyasası aracı kurumları; sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri; Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü, bankalar dışında banka kartı veya kredi kartı düzenleme yetkisini haiz kuruluşlar, kambiyo mevzuatında belirtilen yetkili müesseseler, ödünç para verme işleri hakkındaki mevzuat kapsamındaki finansman ve faktoring şirketleri, finansal kiralama şirketleri, sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde takas ve saklama hizmeti veren kuruluşlar.”

Şüpheli işlem bildirimleri elektronik ortamdan da MASAK’a ulaştırılabilecek. Yükümlülerce, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’da yer alan bildirim yükümlülüğü ile gizlilik hükümlerine uyulmaması halinde anılan Kanunda öngörülen cezalar uygulanacak.