"Tam bağımsız bir HSYK'ya ihtiyaç var"

Türkiye'de hükümet, yargı, barolar, akademisyenler ve STK'lar ile yoğun temaslarda bulunan Gabriela Knaul, Türkiye'ye ilişkin izlenimlerini değerlendirmek üzere Ankara Hilton Otel'de düzenlediği basın toplantısında 2012 İnsan Hakları Konseyi'nde raporunu sunacağını anımsattı.

Gabriela Knaul, Türkiye'de daha geniş kapsamlı anayasa değişikliklerinin gerekliliğine dikkat çekerek, "Umarım ki Türk hükümeti uluslararası yükümlülüklerini daha ciddi bir biçimde ele alacak" dedi.

Bazı alanlarda bir takım sorunların olduğuna işaret eden Knaul, "HSYK ile ilgili anayasa değişiklikleri olumlu olmakla birlikte yürütme organından hem yapısal hem işlevsel hem de uygulamada tamamen bağımsız bir Yüksek Kurul'a ihtiyaç var" dedi.

"Tayinler daha rasyonel hale getirilmeli"

Gabriela Knaul, en önemli endişelerinden birinin de açığa alma, nakil, tayin, disiplin soruşturmalarında sadece HSYK dairelerine itiraz edilmesi olduğunu belirterek, tayinlerin daha rasyonel hale getirilmesini, uzmanlaşmanın dikkate alınması gerektiğine ve özellikle önemli davalarda soruşturma yürütülürken görevden alınma olaylarına dikkat çekti.

Hakimler ve savcılar arasındaki "aşırı yakın" ilişkinin yargının çeşitli kollarında tarafsızlık ve eşitlik ilkelerine saygı konusunda kaygılar yarattığını belirten Knaul, "Bu açıdan avukatlar, hakimler ve savcılara eşit muhataplar olarak muamele edilmesi esastır" dedi.

Gabriela Knaul, görüşmelerinde dosya-iş yükü, bekleyen davaların dile getirildiğini ifade ederek, "Geç gelen adalet adalet değildir" şeklinde konuştu.

"İstinaf mahkemesi konusu acil olarak ele alınmalı"

Davaların uzamasına karşı bir önlem olarak görülen bölgesel istinaf mahkemelerinin kurulmasının söz konusu olduğunu ama HSYK'nın 2011'de bu mahkemelere hakim, savcı atasa da hiçbirinin operasyonel olmadığını ve bu konunun acil bir şekilde ele alınması gerektiğine dikkat çekti.

Raportör, suç ve terör ile ilgili davalarda prosedürel komalardan yararlanma konusunda yasa çerçevesinde izin verildiğini ve çeşitli kısıtlamalardan kaygı duyulduğunu dile getirdi.
"Hukukun üstünlüğüne dayalı demokratik bir devletin bağımsız ve tarafsız yargın toplumun tümü için temel bir güvencedir" diyen Knaul, Türkiye Adalet Akademisi'ndeki değişikliklerin yargının tarafsızlığını güçlendirecek bir şekilde gerçekleştirilmesi gerektiğini belirtti.

Bu arada sorular üzerine caza evindeki gazetecilerin uzun tutukluluk süreleri sorununa değinen Gabriela Knaul, bu konuya raporunda yer vereceğini belirterek, bu meselenin yargı tarafından hiçbir ön yargı olmadan incelenmesi gerektiğini vurguladı.