'Tasarruf yapılmıyor'

MasterCard tarafından 6 ayda bir gerçekleştirilen MasterIndex araştırmasına göre, Türk halkının çoğu tasarruf yapmıyor.

Kart kullanım alışkanlıklarına ve yatırım eğilimlerine ilişkin Türkiye'nin kentsel nüfusunu temsil eden 11 il merkezinde bin kişi üzerinde yapılan araştırmaya göre, 2000'li yılların başında yüzde 1'i geçmeyen altına tasarruf yapma eğilimi, Ağustos 2008'de yüzde 12'lik tercih oranı ile tasarruf araçları arasında liderliğe yükseldi.

Altını, YTL ve döviz olarak "yastık altı" izledi. Araştırma kapsamında görüşülen kişilerin yüzde 11'i tasarruflarını YTL olarak yastık altında, yüzde 8'i ise döviz olarak elinde tuttuğunu belirtti.
Araştırmanın Ağustos 2008 sonuçlarına göre, geçmiş yıllarda "popüler" seçeneklerden biri olan bankaya yatırma (banka faizi), yüzde 5'lik tercih oranı ile geri planda kaldı. Türk halkı, son dönemde hisse senedi ya da banka faizi gibi yatırım araçlarını terk ederek geleneksel yatırım araçlarına döndü.

Türk halkı tarafından kullanılan diğer tasarruf araçları arasında yatırım fonları (yüzde 3), banka faizi (döviz olarak yüzde 2), taşınmaz mülk edinmek (yüzde 2) ve hisse senedi almak (yüzde 1) geldi.

MasterIndex'e göre, Türk halkının yüzde 64'ü de tasarruf yapmıyor. Kadınların tasarruf yapma eğilimi erkeklere oranla ön planda yer alıyor. Erkeklerin ellerine geçen fazladan para ile borç ödeme, yeni iş kurma ve işini geliştirme eğilimleri kadınlara göre ağır basarken, kadınların ev alma, eğitim, sağlık harcamaları, altına yatırım yapmak ve alışveriş tercihleri ön plana çıkıyor.

Türk halkı, eline geçen fazla para ile öncelikle ev alacağını belirtiyor. Araştırma kapsamında görüşülen kişilerin yüzde 37'si ellerindeki fazla parayı gayrimenkul alımıyla değerlendirmeyi planlıyor. İkinci sırada ise borç ödemek ve otomobil almak geliyor.

Kredi kartı kullanım sıklığında artış

Araştırmaya göre, Türk halkının kredi kartı kullanım sıklığı, son 5 yılda yüzde 100'ün üzerinde arttı. Araştırmada, katılımcıların 2003 yılında kredi kartlarını ayda 3,7 kere kullanırken, Ağustos 2008 verilerine göre 8,2 kere kullandığı ortaya çıktı.

2003 yılında yüzde 28'le kredi kartını ayda 2 kez kullananlar çoğunluğu oluştururken, 2008'de kredi kartını haftada iki kez kullandığını söyleyenler yüzde 31 ile en geniş kesimi oluşturdu. Araştırmada, kredi kartı kullanımının sıklaşmasının, Türk halkının küçük meblağlı alışverişlerini de artık kredi kartı ile ödemesine bağlandığı belirtildi.

Kredi kartı kullanıcıları ortalama 107 YTL'lik alışverişleri için kredi kartlarını cüzdanlarından çıkarıyor. Türk halkının yüzde 18'i 51–100 YTL, yüzde 17'si 35–50 YTL, yüzde 13'ü ise 21–35 YTL tutarındaki alışverişlerini kredi kartları ile yapıyor.

Araştırmaya göre, kredi kartı kullanım tutarları, sosyo ekonomik seviye düştükçe artış gösteriyor. A sosyo ekonomik grubundakiler ortalama 89 YTL'lik alışverişlerinde kredi kartı kullanırken, DE sosyo ekonomik grubunda bu rakam 147 YTL'ye çıkıyor.

Kredi kartını en yüksek tutarlı alışverişlerde kullanan kesim 20–24 yaş grubu (147 YTL) olurken, kredi kartı ile en fazla harcama da giyim mağazaları, süpermarketler ve beyaz/elektronik eşya mağazalarında yapılıyor.

Araştırmaya göre, kredi kartı tercihlerinde bankaya güven en önemli etken. Su ve elektrik faturalarını da kredi kartı ile ödeyebilmeyi isteyen Türk halkı, genellikle borcunun tamamını ay sonunda ödemeyi tercih ediyor.