Teklifin 4. maddesi kabul edildi

Genel Kurulda, Anayasa değişikliği teklifinin, Anayasanın ''Seyahat Hürriyeti'' başlıklı 23. maddesinde değişiklik içeren 3. maddesi üzerindeki görüşmeler tamamlandı.

Madde üzerine MHP grubu adına söz alan Kırşehir Milletvekili Metin Çobanoğlu, anayasaların kutsal metinler olmadığını, değişiklik yapılabileceğini, ancak bu değişiklik yapılırken toplumsal uzlaşma sağlanması gerektiğini ifade etti. Çobanoğlu, görüşülen teklifin AKP tarafından tek başına hazırlandığını ve dayatma şeklinde getirildiğini öne sürdü. Son günlerde 'şark kurnazlığı'' polemiği yapıldığını belirten Çobanoğlu, aslında anayasa değişikliğinin gündeme getirilmesinin ''şark kurnazlığı'' olduğunu iddia etti. Çobanoğlu, hükümetin, suni gündem oluşturarak yurttaşın kafasını karıştırmak istediğini savundu.

CHP Grubu adına söz alan Zonguldak Milletvekili Ali İhsan Köktürk de demokratik anayasaların egemenlik kavramını yalnızca yürütmeye tanımadığını, bu hakkı hiçbir sınıf, zümre ve siyasal partiye tek başına vermediğini söyledi. Teklifin, kuvvetler ayrılığı ilkesini ortadan kaldıracak nitelikte olduğunu öne süren Köktürk, ''Teklifte, tavşan-havuç modeli var. Arkasındaki ölüm kapanını gizleyen bir teklif'' dedi. Köktürk, üzerinde görüşülen maddeyi de eleştirerek, ''Bu madde, işsizlerin, çay parasını ödeyemediği için kahveye bile gidemeyen emeklinin, sigorta prim borçlarını ödeyemeyenlerin seyahat özgürlüğüne katkı sağlayacak mı?'' diye sordu.

BDP Van Milletvekili Özdal Üçer de grubu adına yaptığı konuşmada, AKP'nin, ''ben bildiğimi yaparım'' şeklinde bir tavır içinde olduğunu öne sürerek bu tavrı kınadığını söyledi. Üçer, anayasanın, toplumsal bir sözleşme olduğunu ancak Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve hükümetin bu sorumluluğu yerine getirmediğini iddia etti. Hukuk, adalet ve demokrasinin yaşam bulması için demokratik zihniyetin önemli olduğunu vurgulayan Üçer, bu demokrasi kültürünün getirilememesi halinde toplumsal huzurun sağlanamayacağını kaydetti. AKP Hükümetinin politikalarını eleştiren Üçer, ''Ölümü gösterip sıtmaya razı etme politikaları artık prim yapmıyor'' diye konuştu.

AKP Bayburt Milletvekili Ülkü Gökalp Güney ise görüşülen maddeyle önemli bir değişiklik yapıldığını, bir kişinin vergi borcu olsa da o kişi hakkında yurt dışına çıkış yasağı ancak yargı kararıyla konulabileceğini ifade etti. Görüşülen söz konusu değişikliğin yerinde olduğunu, hatta böyle bir değişiklik yapılmasında gecikildiğini ifade eden Güney, teklifle ilgili eleştirilere karşılık olarak, teklifin uluslararası hukuk standartlarına uyum sağladığını söyledi.

Şahsı adına söz alan AKP Manisa Milletvekili Recai Berber, uluslararası hukuk standartlarına göre değerlendirildiğinde, seyahat özgürlüğü ile ilgili yürürlükteki düzenlemenin ölçüsüz olduğunun düşünülebileceğini kaydetti. Berber, söz konusu hükmün, anayasaya uygunluk açısından da yeterli olmadığını, küreselleşen dünya ile bağdaşmadığını dile getirdi.

BDP Bitlis Milletvekili Nezir Karabaş da toplumsal huzurun sağlanması için mevcut anayasanın değişmesi gerektiğini ancak getirilen teklifin bu konuda yeterli olmadığını öne sürdü. Nezir Karabaş, 12 Eylül Anayasası'nın tümüyle değişmesini istediklerini, toplumun da bunu talep ettiğini anlattı.

Görüşmelerde gerginlik

TBMM Genel Kurulu'nda, Anayasa değişikliği teklifinin 3. Maddesiyle ilgili muhalefetin verdiği değişiklik önergelerinin görüşmeleri sırasında gerginlik çıktı.
CHP Sıvas Milletvekili Melik Ecder Özdemir'in AKP'ye yönelik, "Laik rejimi yıkmak için gelen bir parti" sözleri AKP'lileri kızdırdı. Bunun üzerine söz alan AKP Grup Başkanvekili Suat Kılıç'ın CHP'ye yönelik sözleri de gerginliğin artmasına neden oldu.  Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da Genel Kurul'da yaşanan gerginliği kulisten izledi.

Öteyandan TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin ile CHP Sinop Milletvekili Engin Altay tartıştı. Şahin, Altay'ın Anayasa değişikliği teklifinin 3. Maddesi üzerinde muhalefet partilerinin verdiği önergeler üzerindeki görüşmeler sırasında iktidar ile CHP'liler daha sonra da CHP'liler ile TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin arasında sözlü tartışma yaşandı.

CHP'nin önergesi üzerinde konuşan Sıvas Milletvekili Malik Ecder Özdemir, 2002'de iktidara gelen AKP'nin, olmazsa olmaz, değişmez bir hedefi olduğunu dile getirerek, "Bu hedef, laik demokratik cumhuriyeti kaldırmak ve onun yerine yeni bir siyasal rejim ikame etmekti" dedi.

Özdemir, AKP'nin bu hedefe ulaşabilmek için her yolu mubah gördüğünü ve geri adım atmadığını öne sürdü. Özdemir'in "Burada yapılan, daha sivil bir Anayasa yapmak değil, AKP'nin 8 yıllık iktidarı boyunca yarattığı yeni siyasal rejimin adını koymaktır. Anayasa Mahkemesi kararıyla, laikliğe karşı hareketin odağı haline gelmiş olan AKP, bu hareketten, suçtan vazgeçmek yerine, bugün getirdiği teklifle, laikliğe karşı hareketlerin odağı olmayı suç olmaktan çıkarmaya çalışıyor" şeklindeki sözleri ise gerginliğin ilk adımı oldu. AKP'li milletvekilleri oturdukları yerden tepki gösterdi.

Özdemir'in sözleri üzerine, "Sataşma var" diyerek söz isteyen AKP Grup Başkanvekili Kılıç, "AKP iktidarı, demokratik cumhuriyetin olmazsa olmaz niteliklerine sahip çıktıkça rahatsız olan, başı ve karnı ağrıyan bir zümre var. Bu çatı altında bu zümreyi kınıyoruz" sözleriyle karşılık verdi.

Sataşma olduğu gerekçesiyle kürsüye gelen CHP Grup Başkanvekili Kemal Kılıçdaroğlu da TBMM Başkanı Şahin'i, Özdemir'in Anayasa Mahkemesi kararını gündeme getirmesinden dolayı sataşma olduğu gerekçesiyle Kılıç'a söz vermesini eleştirdi.
Kılıçdaroğlu'nun, hangi gerekçeyle Kılıç'a söz verdiğini sorması üzerine, Şahin, CHP'li Özdemir'in, "AKP'nin laik rejimi yıkmak için gelmiş bir parti olduğunu" söylemesi nedeniyle söz verdiğini kaydetti.

Bu ne celal

Bu sırada, bazı CHP'li ve AKP'li milletvekilleri karşılıklı olarak birbirlerine sataştı.
CHP Sinop Milletvekili Engin Altay'ın ayağa kalkarak ısrarla söz istemesi üzerine, Başkan Şahin, Altay'a, "Böyle celalli şekilde, elinizi kolunuzu sallayarak, Başkanlık Divanına bu şekilde davranışınız uygun değil. Bir eğitimci olarak, öğrencilerimize örnek olması gereken size, bu davranışı hiç yakıştıramadım" diyerek, Altay'dan yerine oturmasını istedi.

CHP'li Altay da "Sizin hukukçuluğunuza yazıklar olsun" diye bağırarak, Başkan Şahin'e karşılık verdi. Şahin'in, "Hakaret ediyorsunuz" sözlerine karşılık Altay, "Bana söz vermek zorundasınız" diyerek bağırarak karşılık verdi.

TBMM Başkanı Şahin de "Söz verip vermemek takdiri bana ait" diye konuştu.
Mehmet Ali Şahin, Altay'ın ısrarla söz istemesi ve "Sizin hukukçuluğunuza yazıklar olsun" sözünü tekrarlaması üzerine, Engin Altay'dan özür dilemesini, yoksa İçtüzüğün disiplin hükümlerini uygulayacağını söyledi. Şahin, CHP Grup Başkanvekili Kılıçdaroğlu'ndan da milletvekillerine sahip çıkmasını istedi.CHP'li Altay, daha sonra araya giren CHP'li milletvekillerince yatıştırıldı ve arka sıralara götürüldü.

3. madde kabul edildi

Anayasa değişikliği teklifinin 3. maddesine 337 kabul, 71 ret oyu verildi.  TBMM Genel Kurulu'ndaki gizli oylamaya 408 milletvekili katıldı. Oylamada 337 kabul, 71 ret oyu kullanıldı.

Madde, Anayasanın ''Seyahat Hürriyeti'' başlıklı 23. maddesinde değişiklik yapılıyor.
Buna göre, ''vatandaşın yurt dışına çıkma hürriyeti, ancak suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle hakim kararına bağlı olarak sınırlanabilecek.''

Sebahat Tuncel'İn konuşması sonrası Genel Kurul'da gerginlik

TBMM Genel Kurulu'nda, teklifin, Anayasanın "Ailenin Korunması" başlıklı 41. maddesinde değişiklik yapan 4. maddesi üzerindeki görüşmeler sırasında söz alan BDP İstanbul Milletvekili Sebahat Tuncel'in önerge üzerinde yaptığı konuşma sonrası gerginlik yaşandı. Bu gerginlik üzerine görüşmelere ara verildi

BDP İstanbul Milletvekili Sebahat Tuncel'in, "Burada ülkemizde yaşanan savaş ve çatışmanın bitmesi için demokrasi ve sivil bir anayasayı tartışmalıydık. "şeklindeki sözleri üzerine TBMM Başkanı Şahin, "Bu ülkede savaş var derseniz Türkiye Cumhuriyeti güvenlik güçlerinin başka ülkenin güvenlik güçleri ile çarpıştığı anlamına gelir. Güvenlik güçleri terörle mücadele etmektedir ve halkın huzurunu sağlamaktadır. Terör örgütü TSK ile çarpışan bir ülkenin silahlı gücü değildir."dedi.

Sebahat Tuncel, "Savaşı destekleyen bir parlamentoda konuşmatan utanç duyuyorum" diyerek konuşmasını tamamladı. Bir süre sonra milletvekilleri arasında gerginlik çıkması üzerine görüşmelere ara verildi.

4. madde kabul edildi

TBMM Genel Kurulundaki gizli oylamaya 408 milletvekili katıldı. Oylamada; 336 kabul, 69 ret oyu kullanılırken, 2 milletvekili çekimser kaldı, 1 oy da geçersiz sayıldı.

Madde, Anayasanın ''Ailenin Korunması'' başlıklı 41. maddesinde değişiklik yapıyor. Başlığı, ''Ailenin Korunması ve Çocuk Hakları'' şeklinde değiştirilen maddeye, çocukların korunması konusunda hüküm ekleniyor. Maddeye eklenen hüküm şöyle: