Trabzon'da işçi kıyımı

Hükümetin 5084 sayılı Teşvik Yasası’nı 31 Aralık 2012 itibarıyla sona erdirmesinden sonra sadece Trabzon’da ilk 2 ayda 14 bin 147 işçinin işten çıkarıldığı ortaya çıktı. Ülke çapında bu nedenle kaç kişinin işten çıkarıldığı ya da kayıt dışına itildiği henüz netleşmedi.

Bilindiği gibi hükümet, aralarında Trabzon’un da bulunduğu 49 ilde 5084 sayılı Teşvik Yasası’nı uyguluyordu. Yasanın en önemli yararı, 10 kişi ve üzerinde işçi çalıştıran işletmelerde SGK kesintilerinde işveren payının devlet tarafından ödenmesiydi. Teşvik sisteminin sora erdirilip yeni teşvik sistemine geçilmesi sırasında çok ciddi sorunlar yaşanabileceği ve ülke çapında yüz binlerce işçinin ya işine son verileceği ya da kayıt dışına çıkarılacağı uyarıları yapılmıştı.

Hükümet yeni çıkardığı yasayla daha önceki teşvikten yararlanan bir kısım ile yine benzer teşvikler verdi. Ancak bazı iller eski teşvikten daha kötü koşullara terk edildi. Bu illerin başında da Trabzon geliyor. Trabzon, şişirilmiş rakamlarla ülkenin en gelişen illerinden biri olarak gösterildi ve nispeten gelişmiş 3. derece iller arasında sayıldı. Teşvikteki avantajlarını da kaybetti.

Eski teşvik sisteminin sona ermesinden sonra Trabzon için 2013’ün ilk 2 ayında çok vahim bir tablo ortaya çıktı. SGK verilerine göre, 2012 yılı Aralık ayında Trabzon’da özel sektörde 107 bin 450 işçi çalışırken 2013 yılı Ocak ayında bu rakam 104 bin 80’e indi. Yani ocak ayında 3 bin 370 işçi işten çıkarıldı. Şubatta ise tam bir kıyım yaşandı, çıkarılan işçi sayısı 10 bin 777’ye ulaştı. Mart verileri ise henüz açıklanmadı. Ancak sadece Trabzon’da işten çıkarılan işçi sayısının 20 bine ulaşabileceği belirtiliyor.

İşten atılmaların temel nedeni, işverenin maliyetlerindeki artış. Bir kısım işverenin gerçekten de artan maliyetlerle baş edemediği, bir kısım işverenin de gelen yükü devletle paylaşmak istemediği öne sürüldü. İşten çıkarmaların bir kısmının, “kayıt dışı çalıştırma” olduğu iddia edildi.

Başta Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası, işveren oda ve dernekleri olmak üzere birçok kuruluş, hükünete ve Başbakan Erdoğan’a, 5084 sayılı Teşvik Yasası’nın en az 3 yıl daha devam ettirilmesi çağrısı yaptı.