Trump’ın Çin kumarı

Daha koltuğu halihazırdaki Başkan Barack Obama’dan devralmadan fırtınalar estirmeye başlayan ABD’nin yeni başkanı Donald Trump, Çin ile ipleri germeye devam ediyor. Trump, Fox News kanalına önceki gün verdiği söyleşide, “Tayvan liderinden telefon alıp almayacağına Pekin’in karar veremeyeceğini” vurguladı. Trump, “Çin’in, benim kiminle görüşüp görüşemeyeceğimi dikte etmesini istemiyorum. Bu çok güzel, kısa bir aramaydı. Neden başka bir ülke bu görüşmeyi yapamayacağımı söyleyebilsin ki? Bence bu telefona yanıt vermemek saygısızca olurdu” ifadelerini kullandı.

Pekin’den tepki

“Tek Çin” politikasının kendileri için bağlayıcı olmaması gerektiğini savunan Trump, Çin’le ticaret dahil olmak üzere başka bazı konularda yeni anlaşma yapılmadığı taktirde bu politikaya bağlı kalmanın gerekliliğini anlayamadığını kaydetti. Trump, Çin’in Kuzey Kore ve Güney Çin Denizi’ndeki gerilim gibi konularda ABD ile işbirliği yapmadığını söyledi. Müstakbel başkanın ABD’nin 1979’da uygulamaya geçtiği “Tek Çin” politikasından saparak Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen ile telefonda görüşmesi Çin ile diplomatik kriz yaratmıştı. Trump’ın açıklamalarına Pekin hükümetinden tepki ise gecikmedi. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, Trump’ın ifadelerinden ciddi kaygı duyduklarını belirterek “Tek Çin” politikasının iki ülke ilişkilerinin temeli olduğunu vurguladı. “ABD’nin yeni yönetimine Tayvan konusu ile alakalı hassasiyeti anlamaları çağrısı yapıyoruz” dedi.

‘Cahil Trump’

Çin’in devlet medyasından Pekin merkezli Global Times gazetesi, oldukça sert ifadelerin kullanıldığı başyazısında, “Bay Trump lütfen iyi dinleyin. Tek Çin politikası değiştirilemez” diye yazdı.

Trump’ın “diplomasi alanında bir çocuk kadar cahil olduğu” belirtilen makalede ABD’nin açıkça Tayvan’ın bağımsızlığını desteklemesi ve silah satışını artırması durumunda “Trump’ın provokasyonlarına yanıt olarak Pekin’in ABD’nin düşmanlarına askeri destek sağlayabileceği” kaydedildi.

Öte yandan Çin’in nükleer bomba kapasiteli Xian H-6 bombardıman uçağının geçen hafta Pekin’in yaklaşık yüzde 90’ında hak iddia ettiği ve “dokuz kesik çizgi (nine-dash line)” olarak adlandırdığı Güney Çin Denizi’ndeki tartışmalı bölgede uçması Washington’a karşı güç gösterisi olarak yorumlandı. Tayvan Savunma Bakanı ise Çin’in haftasonu gerçekleştirdiği askeri tatbikat üzerine gençlere “orduya katılma” çağrısında bulundu.

Netanyahu beklemede

ABD’nin CBS kanalında yayımlanan “60 Dakika” programına konuk olan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Trump resmi olarak göreve başladıktan sonra kendisi ile İran ile geçen yı l varılan nükleer anlaşmanın feshedilmesi için görüşmek istediğini söyledi.

Trump’ın danışmanlarından Keyyyanne Conway, Trump’ın İsrail’deki ABD büyükelçiliğini Tel Aviv’den Kudüs’e taşımaya kararlı olduğunu ileri sürdü.