Türk dış politikasında 2009 yılı (Mart-Nisan)

ABD Başkanı Barack Obama ile Dışişleri Bakanı Hillary Clinton bir ay arayla Türkiye'yi ziyaret ederken, Türkiye ile Ermenistan arasında ilişkilerin her iki tarafı da tatmin edecek şekilde normalizasyonu için kapsamlı bir çerçeve üzerinde mutabık kalındığı ve bu çerçevede bir yol haritası belirlendiği bildirildi.

Türkiye pek çok konuğun yanı sıra "Türkiye-Afganistan-Pakistan" üçlü zirvesi, Dünya Su Forumu ve "Medeniyetler İttifakı İkinci Forumu"na ev sahipliği yaptı.

Mart ve nisan aylarında Türk dış politikasında kaydedilen önemli gelişmeler şunlar:

2 MART

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Şarm El Şeyh'te düzenlenen "Gazze'nin Yeniden İmarı İçin Filistin Ekonomisine Destek Uluslararası Konferansı"na katıldı. Filistin sorununun çözümü için Arap dünyasının bir bütün olarak hareket etmesi temennisinde bulunan Babacan, Türkiye'nin Gazze için bugüne kadar gerek devlet, gerekse özel kuruluşlar kanalıyla 43 milyon dolar yardım topladığını, bunun dışında 50 milyon dolar ek yardımda bulunacağını açıkladı.

4 MART

- Dışişleri Bakanı Babacan, NATO dışişleri bakanları gayri resmi toplantısına katılmak üzere Belçika'nın başkenti Brüksel'e gitti.

7 MART

- ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton Ankara'ya geldi. Clinton, ABD Başkanı Barack Obama'nın gelecek ay içinde Türkiye'yi ziyaret edeceğini bildirdi. Temaslarını değerlendiren Clinton, "Ülkelerimiz arası ilişkiler, ittifak, ortaklık ve dostluk ilişkileridir" dedi. Dışişleri Bakanı Babacan da, Clinton ile yaptığı ortak basın toplantısında, "Teröre karşı mücadeledeki iyi giden işbirliğimizi bundan sonra da aynı kararlılıkla ve güçle devam ettireceğimiz konusunu karşılıklı teyit ettik" diye konuştu.

- Babacan, Paraguay Dışişleri Bakanı Alejandro Hamed Franco ile Dışişleri Bakanlığında bir araya geldi.

9 MART

- Dışişleri Bakanı Babacan, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) 18. Bakanlar Konseyi toplantısına katılmak ve 11 Marttaki EİT 10. zirve toplantısında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'e refakat etmek üzere İran'ın başkenti Tahran'a gitti.

11 MART

- Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış, Çek Cumhuriyeti'nin başkenti Prag'da temaslarda bulundu. Bağış, "Çek Cumhuriyeti'nin, Türkiye'nin AB üyeliğine verdiği desteği teyit ettiğini" söyledi.

16 MART

- 5. Dünya Su Forumu İstanbul'da yapıldı. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün başkanlığında Çırağan Sarayında yapılan zirveye, Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, Monako Prensi II. Albert, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Tuvalu Başbakanı Apisai Lelemia, Fas Başbakanı Abbas El Fassi, Kırgızistan Başbakanı İgor Çudinov, Güney Kore Başbakanı Han Seung-Soo, Hollanda Veliaht Prensi Willem Aleksander, Japonya Veliaht Prensi Naruhito Katoishi, Japonya Su Forumu Başkanı da olan eski Japonya Başbakanı Yoshiro Mori, BM Genel Sekreteri'nin Yardımcısı ve aynı zamanda Ekonomik ve Sosyal Konsey Başkanı Sha Zuhang, OECD Genel Sekreteri Angel Gurria, UNESCO Genel Direktörü Koichiro Matsuura katıldı. Liderler, suyun toplumların ve ülkelerin yaşamlarındaki önemine dikkat çekerek, dünyaya su kaynaklarının yönetimi konusunda acil önlemler alınması çağrısında bulundu.

18 MART

- Filipinler Dışişleri Bakanı Alberto Romulo, Ankara'da temaslarda bulundu.

19 MART

- Sırbistan Dışişleri Bakanı Vuk Jeremiç, resmi ziyaret için Türkiye'ye geldi.

27 MART

- Dışişleri Bakanı Babacan, Şanghay İşbirliği Örgütünün Moskova'da düzenlediği Afganistan konferansına katıldı. Babacan, Türkiye'nin Afganistan'ın kalkınması için 200 milyon dolarlık yardımda bulunduğunu söyledi.

31 MART

- Dışişleri Bakanı Babacan, Hollanda'nın Lahey kentinde düzenlenen geniş katılımlı Afganistan Konferansı'na katıldı. Babacan, yaptığı konuşmada, Afganistan'daki sorunların sivil yanının önemine vurgu yaparak, çözümün büyük ölçüde askeri değil, siyasi yaklaşımla sağlanabileceğini belirtti.

-NİSAN-

1 NİSAN

- Afganistan ve Pakistan arasında üst düzeyde yakınlaşma sağlamayı ve işbirliği mekanizmalarını güçlendirmeyi hedefleyen Türkiye-Afganistan-Pakistan üçlü zirvesi Ankara'da yapıldı. Zirveye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai ve Pakistan Cumhurbaşkanı Asıf Ali Zerdari katıldı.

5 NİSAN

- ABD Başkanı Barack Obama, resmi ziyaret için Türkiye'ye geldi.

6 NİSAN

- Obama, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile görüştü. Obama, ABD-Türkiye arasında daha güçlü ilişkilerinin kurulmasının, bu ilişkilerin bir "model ortaklık" oluşturmasıyla mümkün olabileceğini söyledi. ABD Başkanı Obama, terörle mücadele konusunda da Türkiye'ye verdikleri desteği yineledi. Daha sonra TBMM Genel Kuruluna hitap eden Obama, "Atatürk'ün bıraktığı en büyük miras, Türkiye'nin canlı, laik demokrasisidir ve bu Meclis de bunun devamını sağlamaktadır" dedi. Obama, Türkiye'nin, ABD'nin önemli bir müttefiki ve Avrupa'nın önemli bir parçası olduğunu belirtirken, "Türkiye ve ABD, birlikte çalışarak, zamanımızın güçlüklerini çözümlemelidir" diye konuştu. Obama ayrıca, ABD'nin Türkiye ile Ermenistan ilişkilerinin normalleşmesini desteklediğini söyledi. TBMM Başkanı Köksal Toptan'ın yanı sıra CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ve DTP Genel Başkanı Ahmet Türk ile bir araya gelen Obama, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile de görüştü ve Türkiye'nin, ABD'nin kritik stratejik bir ortağı olduğunu düşündüğünü söyledi.

- "Medeniyetler İttifakı İkinci Forumu" İstanbul'da başladı. Forumda, 5 ülke devlet başkanı ve başbakan, 31 ülke de dışişleri bakanı düzeyinde temsil edildi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, İspanya Başbakanı Jose Luis Rodriguez Zapatero, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun ve İKÖ Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu, foruma katılanlar arasında yer aldı.

7 NİSAN

- ABD Başkanı Obama, İstanbul'da temaslarda bulundu. ABD'nin İstanbul Başkonsolosluğu, Ayasofya Müzesi ve Sultanahmet Camisini ziyaret eden Obama, dini temsilcilerle de görüştü. Tophane-i Amire binasında bazı üniversite öğrencileriyle bir araya gelen Obama, ABD ile Müslüman dünyası arasında kökleri karşılıklı saygıda olan bir ilişkiyi yeniden inşa etmek istediği için Türkiye'ye geldiğini söyledi.

- "Medeniyetler İttifakı İkinci Forumu" sona erdi. Dışişleri Bakanı Babacan, Medeniyetler İttifakının en temel hedefinin, uluslararası toplumda görülen kültürel kutuplaşma ve ayrışmanın diyalog ve işbirliği yoluyla sona erdirilmesi olduğunu belirterek, "Türkiye, bu hedefe ulaşılmasının yolunun farklılıklara saygıdan geçtiğine inanmaktadır" dedi. Babacan, forumun, "Medeniyetler İttifakı"nın artık küresel bir girişim haline geldiğini ispatladığını söyledi.

Bu arada NATO Genel Sekreterliğine yeni seçilen Danimarka Başbakanı Anders Fogh Rasmussen'in, İstanbul'da otelinin merdivenlerinden düştüğü ve omzunun çıktığı bildirildi.

14 NİSAN

- Dışişleri Bakanı Babacan, resmi ziyarette bulunmak üzere Avusturya'nın başkenti Viyana'ya gitti.

16 NİSAN

- Dışişleri Bakanı Babacan, Ermenistan'ın başkenti Erivan'da Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütünün (KEİ) 20. Dışişleri Bakanları Konseyi toplantısına katıldı. Toplantının sonunda yayımlanan bildiride, KEİ ülkeleri dışişleri bakanlarının, küresel mali krizin etkilerini ele aldığı ve krizin KEİ bölgesi üzerindeki olumsuz etkilerinin hafifletilmesi yöntemleri üzerinde durduğu bildirildi.

Bu arada Ermenistan Dışişleri Bakanı Edvard Nalbandyan, "Türkiye-Ermenistan sınırının açılması olasılığına" ilişkin olarak, süreçte ilerleme kaydettiklerini, bu noktaya yakında gelebileceklerine inandığını söyledi. Azerbaycan Dışişleri Bakan Yardımcısı Mahmud Mammad Guliyev de, "Türkiye-Ermenistan arasındaki sürece" ilişkin olarak, ülkelerin içişlerine karışmadıklarını, ancak iki ülke arasındaki temasların Azerbaycan-Ermenistan sorununun çözümüyle ilintili olması gerektiğini belirtti.

- Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış, KKTC'de temaslarda bulundu.

17 NİSAN

- Somali Cumhurbaşkanı Şeyh Şerif Ahmed, Ankara'da temaslarda bulundu. Ahmed, deniz korsanlığı sorununda Türkiye'nin desteğine ihtiyaç bulunduğunu söyledi.

21 NİSAN

- Dışişleri Bakanı Babacan ile Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Bağış, Türkiye-AB Troykası Dışişleri Bakanları Toplantısına katılmak üzere Çek Cumhuriyeti'nin başkenti Prag'a gitti. Bağış, Prag temaslarının ardından Paris'e geçerek, çeşitli temaslarda bulundu. Bağış, "Türkiye'nin AB'ye tam üyelik sürecinde zamanın Türkiye'nin lehine işlediğini" söyledi.

- Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Süleyman, Ankara temasları sırasında, Filistinliler arasında diyalog ve uzlaşmanın önemini belirterek, "uzlaşmanın barış sürecini de güçlendireceğini" belirtti.

- İsveç Başbakanı Fredrik Reinfeldt, Ankara ziyaretinde, ülkesinin Türkiye'nin AB üyeliğine tam destek verdiğini belirterek, "AB'de Türkiye'nin dostları var" dedi.

22 NİSAN

- Türkiye ile Ermenistan arasında, ilişkilerin her iki tarafı da tatmin edecek şekilde normalizasyonu için kapsamlı bir çerçeve üzerinde mutabık kalındığı ve bu çerçevede bir yol haritası belirlendiği bildirildi. Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, "Türkiye ve Ermenistan, İsviçre'nin arabuluculuğunda, ikili ilişkilerini normalleştirmek, iyi komşuluk ve karşılıklı saygı çerçevesinde geliştirmek ve bu suretle tüm bölgede barış, güvenlik ve istikrarı ileri götürmek amacıyla yoğun çaba göstermektedirler" denildi.

23 NİSAN

- Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Bağış İsveç'i ziyaret etti. Bağış, İsveç'in "iktidarı ve muhalefetiyle Türkiye'nin AB üyeliğine hep destek veren bir ülke" olduğunu belirtti.

25 NİSAN

- Dışişleri Bakanlığı, ABD Başkanı Barack Obama'nın "Ermeni Anma Günü" vesilesiyle yaptığı açıklamada yer alan bazı ifadelerin ve 1915 olaylarıyla ilgili tarih yorumunun kabul edilemez olduğunu bildirdi.

27 NİSAN

- Yeni Zelanda Genel Valisi Sir Anand Satyanand, Ankara'daki temasları sırasında, Yeni Zelanda-Türkiye ilişkilerinin son derece sağlam temeller üzerinde yükseldiğini söyledi.