"Türkiye ABD'nin kaygılarını daha çok artıracak"

Wall Street Journal gazetesince yayımlanan haberde Erdoğan'ın sözlerinin "muhtemelen Washington'un Türkiye'den Batı'dan uzaklaştığı yönündeki kaygılarını daha da artıracağı" yorumu yapıldı. Haberde "Büyük Türk bankaları ve sanayi gruplarının, ABD tarafından büyük cezaya çarptırılma riskine girmeyeceği" görüşünü dile getirildi.

ABD'nin borsa ve finansal çevrelerinin gazetesi WSJ'nin yer verdiği, İstanbul kaynaklı bir haber analizde "Türkiye, Uluslararası Yaptırımlara Karşı İran ile Ticareti Üç Kat Artırmayı Amaçlıyor" başlığı kullanılırken Erdoğan'ın sözlerinin, muhtemelen "ABD'nin öncülüğünü yaptığı yaptırımların birçok işadamını İran ile iş yapmaktan caydırdığı bu dönemde Washington'da kaygı yaratacağı" denildi.

Sayın Erdoğan'ın açıklamalarının, Washington'un, bu İslami eğilimli hükümetin, bölgesel politikalarında Batı'dan uzaklaştığı kaygılarını artırması olasıdır" denildikten sonra şu görüşleri de dile getirildi:

"Pazar günkü anayasal referandumdaki güçlü zaferiyle halktan aldığı desteği güçlendirilmiş olan hükümet, Irak, Suriye ve Rusya dahil, birçok komşu ile daha yakın diplomatik ve ekonomik bağları arıyor. Analistler de, bu sürecin bir zamanlar müttefiki olan İsrail ile ilişkilerdeki krizle hızlandırıldığını söylüyorlar. Ankara, böyle bir kaymayı kuvvetle yalanlıyor."

"Ticaret hacminin yüzde 80'i İran'dan ithalat"

WSJ'daki haber analizde Türkiye ile İran arasındaki ticaret hacminin son yıllarda önemli ölçüde artarak 2009'da 10 milyar doları bulduğunu ancak bunun yüzde 80'ını, çoğu gaz olmak üzere İran'dan yapılan ithalatın oluşturduğuna dikkat çekildi. Bu ay BM Güvenlik Konseyi Başkanlığını üstlenen Türkiye'nin, İran'a yaptırımlara karşı oy kullanmakla birlikte onları uygulamaya söz verdiği anımsatılarak "Ankara, İran ile bağları, önlemlerin kapsamadığı alanlarda iyileştirmeye çalıştığını vurguluyor. NATO'nun nüfusu çoğu Müslüman olan tek üyesidir ve ordu büyüklüğü açısından ittifakın ikinci büyük katılımcısıydı" denildi. Haber analizinde şöyle devam edildi:

"Türkiye girdiği riskten yararlanmayı amaçlıyor"

"Analistler, Türk hükümetinin, Batı yaptırımları uygularken İran'ı destekleyerek girdiği diplomatik risklerden yararlanmayı amaçladığını söylüyorlar. Ve bazı Türk işadamı, bu yaptırımlarla oluşan yatırım boşluklarından ve İran'da gelecek yıl yapılacak bir dizi özelleştirmeden avantaj sağlamaya istekli görünüyor."

 

"Büyük türk banka ve şirketleri riske giremez"

Buna karşın analistlerin, "büyük şirketlerin, muhtemelen İran ile ticareti önemli ölçüde artırarak gereksiz riskleri almayacağı" görüşlerine de dikkat çekilirken siyasi risk danışmanlık şirketi Eurasia Group yetkilisi Wolfango Piccoli'nin değerlendirmeleri de aktarıldı. Piccoli de "Bu, Türk hükümetinin bir söylem kalıbının bir parçasıdır ve büyük ölçüde iç kamuoyuna yöneliktir ancak gerçek budur ki büyük Türk bankaları ve sanayi grupları, ABD tarafından büyük cezaya çarptırılma riskine girmeyecek" şeklinde konuştu

WSJ'daki haberde Akbank ve Garanti dahil, büyük Türk bankalarının birçoğu, ABD'li ortakları var. Ülkenin en büyük telekomünikasyon şirketi Turkcell de, New York Borsasında işlem görüyor" denildi. Haberde şu görüşler de dile getirildi:

"Türkiye ağustosta İran'a benzin ihraç etmedi"

Yaptırımlar ikili ticareti olumsuz etkilediğine ilişkin işaretler var. İstanbul Kimyevi Maddeler İhracatçıları Birliği verileri, Türkiye'nin Ağustos ayında İran'a benzin ihraç etmediğini ortaya koyuyor. Halbuki, önceki ay 35 bin 900 ton ihraç edilmişti. Türkiye'nin tek petrol rafinerisi TÜPRAŞ geçen ay İran'a petrol ürünlerini ihracatını durdurduğunu ve yaptırımlar rejimi kapsamında cezaya tabi olmadığını söyledi.