Türkiye Etiyopya'nın gerisinde

Dünya Ekonomik Forumu (WEF) tarafından 130 ülkeyi kapsayan ve bu ülkelerdeki kadın-erkek eşitliğini mercek altına alan raporda Türkiye 123. sırada yer alarak “kadının adı yok” cümlesinin hâlâ geçerli olduğunu bir kez daha ortaya koydu.

Merkezi Cenevre’de olan WEF’in, kadınların erkeklerle sağlık, eğitim, ortalama yaşam süresi, ekonomik güç, ücret oranları, çalışma hayatı ve siyasete katılım gibi konularda ne kadar eşit olduğunu ortaya koyan 2008 Küresel Cinsiyet Eşitliği Endeksi’nde ilk sıralar yine Kuzey Avrupa ülkelerinin oldu. Buna karşın dünya genelinde tam anlamıyla kadın-erkek eşitliğinin hiçbir ülkede var olmadığının altı çizildi. Kadın-erkek eşitsizliğinin en fazla olduğu ülkeler Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkeleri olarak gösterildi.

130 ülke arasında kadın-erkek eşitliğinin en fazla olduğu ilk 4 ülke sıralamasında birinciliği Norveç alırken onu Finlandiya, İsveç ve İzlanda takip ediyor. Bu ülkeler kadına çalışma hayatında doğum sırasında tanınan haklar, yüksek standartlı eğitim olanakları ve çocuk bakımında devlet yardımı ile liste başı. Fakat rapora göre, Kuzey ülkelerinin bile bazı alanlarda mesafe katetmesi gerekiyor. İngiltere ve Almanya bu konuda ileriye değil geriye gidiyorlar. Almanya’nın 11, İngiltere’nin 13. sırada yer aldığı listede, geçen yıl 51. sırada bulunan Fransa kadınların ekonomik ve siyasi hayata katılımında sağlanan gelişmeden dolayı bu yıl 15. sıraya yükselerek dikkat çekiyor. Listede ABD 27. sırada. Çin’de ilerlemeler sağlandığı kaydedilen raporda bu ülkenin geçen yıla göre 17 basamak yükselerek 57. sıraya yerleştiği belirtiliyor. Yunanistan 75. sırada yer alırken onu Güney Kıbrıs Rum kesimi izliyor.

Türkiye ise 130 ülkeyi inceleyen kadın-erkek eşitliği listesinde aralarında az gelişmiş birçok ülkenin de ardından sondan 7. sırada. Listenin ilk sırasındaki Norveç’te kadın-erkek eşitliğinin oranı 1’e 0.82 iken bu oran Türkiye’de 1’e 0.58. Yani Türkiye’de kadınlar erkeklerin sahip olduğu hakların yaklaşık yarısına sahip.

BAE ve İran’da durum Türkiye’den iyi

101. sırada olan Kuveyt’i, Nijerya, Tunus, Ürdün ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) izlediği endekste İran 116. durumda. Etiyopya’nın ardından ancak 123. olan Türkiye’yle ilgili olarak raporda 2007’ye göre Türk kadınlarının eğitim ve siyasi yaşamda çok az kazanımları olduğu, ekonomiye katılımlarında düşüş yaşandığı vurgulanıyor. Ayrıca eşit ücretlendirme konusundaki farkın büyüdüğüne dikkat çekiliyor. Türkiye 128 ülkenin katıldığı 2007 endeksinde 121. sırada yer almıştı. Bu yıl da sadece 2007 sıralamasına katılan ülkeler dikkate alınması halinde Türkiye’nin yeri yine 121. basamak oluyor. Bu da Türkiye’nin kadın hakları konusunda yerinde saydığının bir göstergesi.

Namus cinayetleri

Öte yandan, BM Nüfus Fonu ise hazırladığı raporda, namus cinayetlerinin insan hakları ihlali olduğunu açıkladı. Bir kadının evlilik dışı ilişkide bulunması ya da tecavüz kurbanı olmasının onun namusunun kirlenmesi olarak görüldüğüne dikkat çekilen raporda, “Çünkü bazı kişiler, dini otorite unsuru olarak algılıyor ve bilinçsiz olarak dine başvurmak da kötü, hatta suç niteliği taşıyan uygulamaları haklı çıkarabiliyor” denildi.

Kız öğrencilere asitli saldırı 

Afganistan'ın Kandahar şehrinde okula giden bir grup kız öğrenci asitli saldırıya uğradı. 15 kız yaralanırken saldırganlar kaçtı. Yaralılardan Atıfa, “Evimizden okula gidiyorduk. İki adam motosikletleriyle yaklaştı ve kardeşimin yüzüne asit attı. Yardım etmeye çalışınca benim de yüzüme asit attılar” sözleriyle saldırıyı anlattı. Atıfa, “Neden yaptıklarını bilmiyorum. Kandahar güvenli değil ama evde de kalamayız, eğitim istiyoruz. Hükümet bizlere yardımcı olmalı” dedi. Saldırganlar, kızlara, burkalarını giymiş olmalarına rağmen saldırdığı için amaçlarının kızların okula gitmesini engellemek olduğu tahmin ediliyor. Ülkede Taliban yönetimi döneminde kız öğrenciler okullardan uzaklaştırılmıştı. / AP