Türkiye, gelecek arayanların göç haritasında

Türkiye'de yasa dışı göçün boyutunun son yıllarda hızla büyüdüğü ve 1995-2008 yılları arasında yasa dışı yollarla ülkeye giren toplam 746 bin 492 bin göçmenin yakalandığı bildirildi.

İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası'nın (İSMMMO) Birleşmiş Milletler Uluslararası Göç Örgütü (IOM), Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK), Emniyet Genel Müdürlüğü, Dünya Bankası ve Ekonomik İşbirliği Kalkınma Örgütü (OECD) verileri ile ilgili kurum ve kuruluşların yetkililerinin demeçlerinden yararlanarak hazırladığı rapor açıklandı.

Raporda, göçmen kaçakçılığında transit ülke olan, insan ticaretinde hedef ülke konumunda bulunan Türkiye'de kayıt dışında kalan göçmen sayısının 400 bin ile 2 milyon kişi arasında olduğu tahminlerine yer verildi.

Dünya genelinde her yıl 700 bin ile 2 milyon arasında kişinin insan tacirlerinin eline düştüğü vurgulanan raporda Türkiye, gelecek arayanların göç haritasında merkez ülkelerden biri olarak değerlendirildi.

Türkiye'de Kasım ayı sonu itibariyle sığınmacı ve 3'üncü bir ülkeye yerleştirilme kararı verilen mültecilerin toplam sayısının 18 bin civarında olduğuna dikkati çekilen raporda, kayıtsız sığınmacı ve göçmen sayısının bu rakamın çok daha üstünde olduğu vurgulandı. Raporda, resmi kayıtlara yansıyan rakamların bile artış hızını ortaya koyduğuna işaret edilerek, buna göre son 13 yılda Türkiye'ye illegal yollarla giriş-çıkış yaparken veya Türkiye'de yasa dışı konumda yakalananların toplam sayısının 746 bin 492 kişi olduğu belirtildi.

Siyasi faktörlerin yanı sıra ekonomik krizlerin göçü arttırdığı kaydedilen raporda, 1995 yılında yakalanan göçmen sayısı 11 bin 362 iken 2008'de bu rakamın 50 bin 80 kişiye ulaştığı, Türkiye'ye sığınma başvurularında da rekor artış görüldüğü kaydedildi.

Raporda, yakalanan suçlu (organizatör) sayısının da arttığı, 1998'de 98, 2000'de 850, 2006'da 951, 2007'de 1242 ve 2008 yılı Eylül ayı itibariyle 960 suç örgütü organizatörünün yakalandığı bildirildi.

Iraklılar ilk sırada

Göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti yapan suç örgütlerinin talep ettiği ücretlerin 500 dolardan başlayıp 5 bin dolara kadar yükseldiği ifade edilen raporda, şu saptamalara yer verildi:
''Türkiye'ye sığınma taleplerinde rekor artış yaşanıyor. 2008 yılı itibariyle 18 bin yeni sığınmacı başvurusu yapanlar arasında ilk sırayı 7 bin kişiyle Iraklılar alıyor. Bunu 4 bin İranlı, yaklaşık 2'şer bin Afganlı ve aralarında Somalililer'in ağırlıkta bulunduğu Afrikalılar izliyor. 2008 yılında yeni sığınma başvurusu yapan 18 bin kişi arasında yaklaşık 400 Avrupalı sığınmacı da var. Bu sığınmacılardan 350'si İstanbul Beykoz, Ümraniye ve Fenerbahçe kampında zor koşullarda yaşayan ve sığınma başvuruları kabul edilmeyen Çeçenler. Sadece 25'i diğer Avrupa ülkelerinden geldi.
Dünyada en hızlı gelişen örgütlü suç olarak kabul edilen insan kaçakçılığının boyutları her geçen gün artıyor. Yapılan tahminlere göre, dünya genelinde insan tacirlerinin elinde bulunan kişi sayısı yılda 700 bin ile 2 milyon kişi arasında değişiyor. İnsan ticareti mağdurlarının yüzde 70'i seks ticaretinde, yüzde 30'u da zorunlu işlerde çalıştırılıyor.''

Yardım eli uzatılan insan ticareti mağdur sayısının 2004 yılından bu yana 663 kişiyi bulduğu, bu rakamın 2008 yılı Ekim sonu itibariyle 72 kişi olduğu belirtilen raporda, 2006'da tespit edilen mağdur sayısının 246, 2005'de 256, 2004'de ise 239 olduğu vurgulandı.

Ekonomik faktörler ilk sırada

Raporda, küresel göç hareketleri ve insan kaçakçılığının temel nedenlerinin başında ekonomik faktörlerin geldiğine işaret edilerek, bölgesel savaşlar, siyasi kaos, kargaşalar ve baskıcı yönetimlerin de yasa dışı göçü ve ilticayı özendirdiği kaydedildi.

Yakın gelecek göçü tetikleyecek en önemli faktörlerden birinin iklim değişikliğinin yol açacağı çölleşme ve sel olacağının öngörüldüğüne dikkati çekilen raporda, ''Uluslararası örgütlerin tahminlerine göre 2050 yılına kadar 200 milyon insan çevresel sorunlar yüzünden yerlerinden olabilecek'' ifadelerine yer verildi.

Raporda, BMMYK'nin 2007 verilerine göre dünya genelinde mülteci sayısının 11,4 milyon olduğu, bu verilere göre Asya-Pasifik'te 3 milyon 825 bin, Amerika'da 987 bin 500, Avrupa'da 1 milyon 585 bin 300, Ortadoğu ve Kuzey Afrika'da ise 2 milyon 761 bin 600 mülteci bulunduğu kaydedildi.