"Türkiye ile İsrail arasında düşmanlık olmadı"

Levy, Ankara Kavaklıdere Lions Kulübü Derneği'nin düzenlediği toplantıda, "Osmanlı İmparatorluğundan Zamanımıza Türkiye İsrail İlişkileri" konulu bir konuşma yaptı.

Büyükelçi Levy, son dönemde Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkilerin "oldukça gergin" olduğunu, hatta iki ülke arasındaki ilişkilere dair böyle bir konuşma yapmanın "cesaret istediğini" düşünenlerin bulunabileceğini kaydetti. Levy, "İlişkilerimizde geri dönülemez gibi görülen problemler yaşıyoruz, bu konuşmayı yapmak istememin asıl nedeni bu..." dedi.

Levy, İsrail Türkiye ilişkilerinin geleceği hakkında, kendisinin "son derece olumlu düşündüğünü", iki ülke arasındaki ilişkilerin "neden önemli olduğu ve neden gelişmesi gerektiği konusunda dört-beş temel neden olduğunu" söyledi. İsrail ile Türkiye arasındaki köklü ilişkilerin, uluslararası ilişkiler uzmanları ya da politikacılar tarafından gözardı edildiğini belirten Levy, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti zamanında var olan 500 yılı aşan bir ilişkiden bahsettiğini kaydetti.

Levy, Sultan Beyazıd'ın 1492 yılında, İspanya'dan sürülen Yahudilere kapıları açmakla kalmayıp, diğer eyaletlerdeki insanları da bu konuda teşvik ettiğini hatırlatarak, "Bu insanların bazıları, Osmanlı yönetiminde yüksek görevler üstlendiler" dedi.

Başka ülkelerde Yahudilerin öldürüldüğü bir dönemde, "bunun eşsiz bir tarihi tecrübe olduğunu" kaydeden Levy, özellikle 20. Yüzyıl'da Türkiye hükümetleri gibi Yahudileri iyi muamelede bulunan başka hiçbir ülkenin olmadığını söyledi.

Büyükelçi Levy, şöyle konuştu:
"Bunları, bu kadar kesinlikle söylüyorum, çünkü ben de bu ülkede doğdum. Doğduğum kasabadaki ailelerin yüzde altmışı Türk aileleriydi. Benim büyüdüğüm yerde, Yahudilerin yaşadığı Türkiye hakkında olumsuz hiçbirşey duymanız mümkün değildi. Yahudiler buradan, onlara vaat edilmiş topraklara ulaşmak için ayrıldılar, herhangi bir sıkıntı yaşadıkları için değil..."

"Annem, (Türkiye'den ayrıldığımız için) babamı suçlardı"

Levy, kişisel olarak kendi ailesinin yaşadığı tecrübeyi de bu iyi ilişkilere örnek gösterebileceğini belirterek, "Biz de yeni ülkemize gittiğimiz zaman büyük zorluklar yaşadık ve annem, böyle durumlarda babamı 'Bergama'daki rahat hayattan bizi neden kopardın' diye suçlardı. Eğer orada mutsuz olsaydı, bunları söylemezdi" diye konuştu.

Türkiye'deki, İsrail'deki ve hatta dünyadaki Yahudilerin Türkiye hakkında son derece olumlu duygulara sahip olduklarını belirten Levy, iki ülkenin "çok güçlü bir kollektif anıya ve tecrübeye" sahip olduğunu söyledi. Levy, "Bu öyle bir tecrübe ki, başka hiçbir ülkede böyle duygular yaşamadık" dedi.

Mustafa Kemal Atatürk'ün de 1930'larda çok sayıda Yahudi akademisyeni Türkiye'ye davet ettiğini hatırlatan Levy, "Türkiye, İsrail'i tanıyan sadece ilk değil, 30 yıl boyunca da tek Müslüman ülkeydi" dedi.

"Çok güçlü askeri işbirliğimiz var"

İki ülke arasındaki ilişkilerin gelişmesi için başka nedenler de bulunduğunu kaydeden Levy, Türkiye ile İsrail arasında askeri ve savunma alanındaki ilişkilerin de çok güçlü olduğunu söyledi. Levy, "Sadece teknoloji transferi ya da askeri konularda değil, terörizme karşı savaş konusunda da güçlü ilişkilerimiz var" dedi.

Türkiye ile İsrail arasında ekonomik ve ticari bağların da giderek güçlendiğini belirten Levy, aynı zamanda Türkiye'nin son yıllarda İsrailli turistlerin uğrak yeri olduğunu kaydetti.

"Türkiye'nin bölgedeki güçlü rolünü İsrail hükümeti kabul etti"

Büyükelçi Levy, son birkaç yılda "çok önemli ve ciddi başka bir ilişki" daha geliştirildiğini, "Türkiye'nin İsrail'in bulunduğu bölgede çok güçlü bir rol oynamasını İsrail hükümetinin de kabul ettiğini" belirtti. Levy, "Bunun en önemli kanıtı, İsrail-Suriye ilişkilerinde Türkiye'nin çok önemli bir rol oynamasıdır" dedi.

Bunun, Türkiye'den başka bir ülkenin üstlenebileceği bir rol olmadığını belirten Levy, Türk hükümetinden bir yetkilinin kendisine "Suriye'nin, Türkiye'nin arabuluculuk rolünü üstlenmesini çok istemesinin nedeninin, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Suriye'de çok seviliyor olması olduğunu" söylediğini belirterek, şöyle konuştu:

"Sayın Erdoğan, Suriye sokaklarında çok popüler. Ve Suriye Devlet Başkanı biliyor ki, Erdoğan'ın bu ilişkiyi sürdürmesi, Suriye'deki insanlar tarafından kabul görüyor. Benim bu sözlere yanıtım çok açıktı: Neden Başbakan Erdoğan aynı popülerliği İsrail'deki halk arasında da istemesin? Eminim aynı durum İsrail Türkiye arasında da Erdoğan sayesinde gerçekleşecektir"

Levy'nin, Plaza Otel'de düzenlenen toplantıda yaptığı konuşmayı dinleyenler arasında Bosna Hersek, Hindistan, Makedonya, Belçika, Filipinler, Hırvatistan Büyükelçilerinin yanı sıra çok sayıda diplomat ve konuklar yer aldı.