"Türkiye-İsrail balayı bitti"

Türkiye'de yayımlanan Şalom gazetesinin yazarlarından Haymi Behar, İsrail'in önde gelen haber sitelerinden Ynet'te Türkiye-İsrail ilişkilerinin geleceğini değerlendirirken, "Türk-İsrail balayı bitti" başlığını kullandı.

Behar, yazısında, "iki ülke arasında 1990'lardan itibaren ekonomik ve askeri bağların geliştiğini ve çok sayıda İsrailli turistin Türkiye'ye geldiğini" ifade ederek, "Türkiye'nin İsrail'in son Gazze saldırılarına yönelttiği sert eleştirilere öfke duyan İsraillilerin yüzde 70'inin, Türkiye seyahatlerini iptal ettiği" değerlendirmesinde bulundu. İkili ilişkilere verilen zararın giderilmesi için her şeyden önce her iki ülkenin medyada dile getirilen olumsuz söylemleri engellemesi gereğine işaret eden Behar, İsrail'in Gazze saldırılarının Türkiye çapında tepkilere neden olduğunu, Gazze'deki Müslümanlarla dayanışmanın yanı sıra, sivil kayıplarla ilgili görüntülerin halkı kitlesel protestolara yönelttiğini hatırlattı.

Behar, İsrail'in "orantısız güç kullandığı" suçlamalarının dinmediğini belirtti ve Türkiye'de hemen hemen her kentte yapılan gösterilerin, "İsrail'e ölüm" ve "Siyonistler kahrolsun" biçiminde sloganlar atılmasıyla antisemitik bir görünüm kazandığını savundu.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Türkiye'nin Müsevi vatandaşlarına güvence vermesine rağmen, "Hamas'ın siyasi platformlarına sağlanan desteğin, protestocuların kullandıkları dili daha da ağırlaştırarak konuşmaların nefret kusmaya dönüşmesine yol açtığı ve son yıllarda Türkiye'de antisemitizmin benzeri görülmemiş düzeye ulaştığı" görüşünü dile getiren Behar, "PEW adlı bir kamuoyu araştırma kuruluşunun yayımladığı anket sonuçları, geleneksel olarak hoşgörülü Anadolu kültüründe Yahudilere karşı yükselen düşmanlığa ilişkin ürkütücü veriler içeriyor" diye yazdı. Behar, bu araştırmaya göre Türklerin yüzde 76'sının Yahudilerle ilgili olumsuz görüşlere sahip olduğunu ve onların komşuları olmak istemediklerini, 2004 yılında ise yüzde 49 oranında bir grubun bu görüşte olduğunu ifade etti.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün Musevilere karşı ırkçı söyleme hemen tepki verdiğini anımsatan Behar, "buna rağmen Gül'ün doğum yeri olan Kayseri'nin merkezinde bir öğretmenin Adolf Hitler'in hatırası için lokum dağıttığından" bahsetti. "Türkiye ve İsrail'in bölgede Amerika'nın iki müttefiki olduklarını, Soğuk Savaş sonrası Sovyet tehdidinin yokluğunda hızla birbirlerine yaklaştıklarını" kaydeden Behar, "ancak bu dönemin 11 Eylül'de sona erdiği ve iki ülkeyi medeniyetler çatışmasında farklı kamplara yerleştirdiği" yorumunda bulundu. Haymi Behar, "Güven artırıcı adımlar hemen atılmazsa, İsrailliler ve Filistinliler arasındaki çatışmanın her aşaması Türk-İsrail ilişkilerinin daha kötüye gitmesine neden olacaktır" görüşünü dile getirdi.

Yazısının sonunda "İlişkilere verilen zararın onarılması için somut çabalara ihtiyaç var" diyen Behar, her şeyden önce her iki ülkenin de medyada dile getirilen zarar verici söylemleri engellemesi gerektiğini kaydetti.

Behar, İsrail'in Filistinlilerin yaşam koşullarını düzeltmeye ve barış sürecini güçlendirmeye yönelik bazı ekonomik politikaları uygulama konusunda gösterdiği isteksizliğin Türkiye'de büyük düş kırıklığı yarattığını belirtti. "İsrail'in Erez Sanayi Bölgesi ve Barış Hastanesi projelerini uygulayarak Türkiye'yi daha fazla kendine bağlamasına ihtiyacı var. Her iki proje de üzerinde ortaklaşa görüş birliğine varılmış olmasına rağmen, büyük ölçüde İsrail'in ayak diremesi nedeniyle gerçekleşemedi" diyen Behar, "ABD Başkanı Barack Obama'nın kendi döneminde iki ülke ilişkilerinin daha da kötüleşmesini istemiyorsa, bu tür projelerin uygulanmasını sağlamasının iyi olacağını" belirtti.

Behar, Türk hükümetinin antisemitizmin lanetlenmesine ilişkin kararlılığının cesaret verici olduğunu, "yine de Türkiye'nin yerel medyada giderek artan ve yalnızca İsrail'e değil, genel olarak Yahudilere karşı nefreti körükleyen düşmanca söyleme karşı yasal önlemler alması gerektiğini" yazdı.