Türkiye'den Fransaya "yeşil ışık" beklentisi

NATO'nun 60. yıldönümü dolayısıyla 3-4 Nisan günlerinde Baden-Baden (Almanya) ve Strazburg'da (Fransa) Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi düzenlenecek. Temmuz ayında görevi sona erecek olan NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Sheffer'in başkanlığındaki zirveye evsahipliğine Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ile Almanya Başbakanı Angela Merkel yapacak. Zirvede Türkiye'yi Cumhurbaşkanı Abdullah Gül temsil edecek.

Gündemindeki en önemli maddesini Afganistan'ın oluşturulacağı zirve sırasında Fransa'nın 40 yılı aşkın bir süre önce ayrıldığı, ittifakın askeri kanadına dönüş kararını resmen açıklaması bekleniyor. Geçtiğimiz Mart ayının ortasında Fransız Meclisi'nce onaylanan dönüş kararına, spekülasyonlara rağmen Türkiye'nin "resmen" herhangi itirazda bulunmadığı için "engel olması" beklenmiyor.
 

Her düzeyde temaslar oldu

Fransız Meclisi'nin onayının ardından Paris, kararına ilişkin NATO üyelerine bir mektup gönderdi. Bunun yanısıra da telefon diplomasisi yürütüldü. Bu çerçevede, Fransız Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner'in Türk mevkidaşı Ali Babacan'ı telefonla aradı. Fransız diplomatik kaynakları da "Türkiye dahil tüm müttefiklerimizi bilgilendirdik. Tüm müttefiklerimize bir mektup gönderildi. Türkiye'ye gelince, iki bakan arasındaki telefon görüşmesinin yanısıra, teknik ve operasyonler düzeylerde de temaslar oldu" dediler.
Bu arada, Fransız kaynakları, ittifakın askeri kanadına dönüş kararının Fransa'ya ait bir karar olduğunu ancak yine Fransa'nın dönüşü konusunda NATO tarafından belirlenecek "yol haritası" ve "prosedür"e uyacağını da vurguladılar.

Türk hükümetince şimdiye kadar yapılan çeşitli açıklamalarda ise, Fransa'nın ittifakın askeri kanadına dönüşü konusunun hukuki ve siyasi boyutları olduğu, değerlendirildiği belirtilirken"Önemli olan bunun ne zaman ve nasıl gerçekleşeceği ve modaliteleri" denilerek hep "yumuşak" bir tavır sergilendi.
 

Türkiye'nin turtumunu belirleyen faktörler

Öte yandan, Ankara'nın Fransa'nın NATO'nun askeri kanadına dönüş kararına itiraz etmemesinde çeşitli faktörlerin etkili olduğu ifade ediliyor. Şu faktörler, Ankara'da şöyle özetleniyor:

"-Türkiye güçlü bir ittifak istiyor. Fransa'nın askeri alandaki önemi ve ittifaka yaptığı ve yapabileceği katkılar tartışılmaz.

-Cumhurbaşkanı Sarkozy, Türkiye'nin AB üyeliği karşıtı tutumu değişmemekle birlikte Türkiye'nin önemini anladı ve artık çok daha dikkatli ve özenli bir söylem kullanıyor.

-Ankara, önceden endişe duyulan, Fransa'nın AB Dönem Başkanlığı'ndan memnun kaldı.

-Türkiye ile Fransa arasında Cumhurbaşkanı Sarkozy ile Başbakan Erdoğan arasındaki görüşmeler başta olmak üzere, çeşitli düzeylerde sık sık ikili temaslar yapıldı. Erdoğan, Sarkozy'nin evsahipliğinde geçen Temmuz'da Paris'te yapılan "Akdeniz için Birlik Zirvesi"ne katıldı.

-İki ülkenin birçok konuda benzer görüşleri bulunuyor. NATO Zirvesi'nin ağırlıklı gündem maddesi Afganistan'daki duruma ilişkin neler yapılması gerektiği konusunda, örneğin Afgan polisin güçlendirilmesi meselesi gibi, iki ülkenin benzer yaklaşımları var. İki ülke Afganistan konusunda temas halinde ve işbirliğini yapıyor.

-Cumhurbaşkanı Sarkozy, Gazze sorununa ilişkin diplomatik çabaları sırasında Başbakan Erdoğan'ın Dış Politika Başdanişmanı Ahmet Davutoğlu'nu Şam'a çağırdı. Fransa açısında görülmemiş bir uygulama ile Davutoğlu ayrıca, Sarkozy ile Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad arasındaki görüşmede de hazır bulundu.

-Gürcistan-Rusya krizi ile ilgili olarak Fransa, Türkiye'nin "Kafkas İstikrar Platformu" önerisine tam destek verirken Ankara'nın Sarkozy'nin 6-maddelik planını da benimsedi."

Böylece iki ülkenin son bir yılda meydana gelen çeşitli bölgesel krizlerde sadece aynı görüşü paylaşmakla kalmadığı, istişarelerde bulunduğu ve işbirliğini yaptığına dikkat çekiliyor.
 

Zirve öncesi ve sonrası temaslar

Bu arada, zirve öncesi Türkiye ile Fransa arasında temaslar için yeni fırsatlar olacağı da ifade ediliyor. Bu çerçevede Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Sarkozy'nin de katılımıyla da Londra'da düzenlenen G-20 Zirvesine dikkat çekiliyor.
Türkiye ile Fransa'nın, ayrıca hafta başında İstanbul gerçekleşecek olan "BM. Medeniyetler İttifakı'nın 2. Forumu" sırasında da biraraya geleceği bekleniyor.

"Medeniyetler İttifakı" üyesi de olan Fransa'nın, forumda Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner tarafından temsil edilmesi, Kouchner ile Ali Babacan arasında ikili bir görüşme yapılması öngörülüyor.