Tutuklama inadı, Meclis’in kitabına da sığmıyor

TBMM Başkanlığı talimatıyla Meclis Kanunlar ve Kararlar Başkanlığı tarafından yeni yönetim sistemini anlatmak üzere hazırlanan yasama el kitabında yeni döneme ilişkin önemli ayrıntılar yer aldı. 27. yasama döneminde görev yapacak milletvekillerine dağıtılmaya başlanan el kitabında, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi, TBMM’nin görev yetkileri, yasa yapım süreci, bilgi edinme ve denetim yolları gibi konularda bilgi verildi.

‘Tüm yürütme yetki ve görevi bir kişide’

Temmuz 2018’de basımı yapılmasına karşın eski TBMM Başkanı İsmail Kahraman’ın sunumunu yaptığı kitapta, tüm yürütme yetki ve görevinin bir kişide toplandığı ifade edildi; “Yeni sistemde parlamentonun içinden çıkan bir hükümet bulunmamaktadır. Hükümet üyelerinin Meclis’te hükümeti temsili mümkün değildir” denildi.

‘Vekil Meclis kararı yoksa tutuklanamaz’

Yasama el kitabında “Yasama sorumsuzluğu ve dokunulmazlığı nedir? başlığı altında da dokunulmazlık konusundaki uygulama ve kurallara yer verildi. Pek çok milletvekili hakkında yargı süreçlerinin devam ettiği, CHP’li Enis Berberoğlu ile HDP’li Leyla Güven'in hala cezaevinde bulunduğu bir dönemde çıkarılan kitapta, şu ifadeye yer verildi:

Yasama dokunulmazlığı; seçimden önce veya sonra bir suç işlediği öne sürülen milletvekilinin, Meclis kararı olmadıkça tutulamaması, sorguya çekilememesi, tutuklanamaması ve yargılanamamasını ifade eder.

‘Yeniden soruşturma Meclis kararına bağlı’

Kitapta, milletvekilinin sona ermesiyle dokunulmazlığında sona erdiği belirtilirken, “Tekrar seçilen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi, Meclis’in yeniden dokunulmazlığını kaldırmasına bağlıdır” denildi. Bu ifadelerin Yargıtay'ın CHP’li Enis Berberoğlu hakkında verdiği kararla çelişmesi dikkat çekti.

Yürütmenin komisyonda temsili

Kitapta, komisyon toplantılarının komisyon üyelerinin yanı sıra tüm milletvekilleri, Cumhurbaşkanı yardımcıları, bakanlara ve yürütmenin temsilcilerine açık olduğu belirtildi. Komisyonlarda yürütmenin nasıl temsil edileceği konusunda Cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakanın toplantıya katılabileceği, yürütme temsilcilerinin olmaması durumunda komisyonun toplantıya devam edebileceği ifade edilen kitapta, yürütmenin temsilcilerinin komisyonda söz alarak konuşabileceği ancak oy kullanamayacağı kaydedildi.

600 vekille sayılar da değişti

Yeni dönemde milletvekili sayısının 600'e çıkması nedeniyle bütün sayısal değerlere ilişkin değişiklikler de kitapta yer aldı. Buna göre toplantı yeter sayısının 200’den az, karar yeter sayısının ise 151’den az olamayacağı kayda geçirildi. TBMM’nin olağanüstü toplantıya çağrılması için en az 120 üyenin imzasının gerekli olduğu, olağanüstü toplantının açılında da en az 200 milletvekilinin hazır bulunması gerektiği de bildirildi.