Uluslararası Enerji Zirvesi yarın başlıyor

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in evsahipliğinde düzenlenecek 4. Uluslararası Enerji Zirvesi'ne Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün yanı sıra, katılması beklenen liderler arasında Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko, Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili, Polonya Cumhurbaşkanı Lech Kachynsky, Litvanya Cumhurbaşkanı Valdas Adamkus, Estonya Cumhurbaşkanı Toomas Hendrick Ilves, Letonya Cumhurbaşkanı Valdas Zatlers, Romanya Cumhurbaşkanı Traian Besescu'nu da bulunuyor.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler ile Bakü'ye bugün giden Cumhurbaşkanı Gül'ün akşam saatlerinde Aliyev ile ikili bir görüşme yapması da bekleniyor.

ABD, Kazakistan ve çeşitli bölge ülkelerinden katılımların da Bakan düzeyinde olması öngörülen zirvenin gündeminde, enerji çeşitliliğinin artırılması, enerji güvenliği, Hazar enerji kaynaklarının Batı'ya taşınmasında kullanılacak hatlarla ilgili olası açılımlar yer alırken, bu konularla ilgili bazı bildiri ve protokoller de imzalanacak.

Zirve, Bakü açısından sahip olduğu hidrokarbon enerji kaynaklarını Batı'ya taşımada yararlanılabilecek yeni olanakların değerlendirilmesi perspektifinde büyük önem taşıyor. Zirve ayrıca, Kazakistan ve Türkmenistan'ın da olası katılımlarıyla, Avrasya'nın enerji ihtiyacının karşılanmasında Azerbaycan'ın ''arzeden ülke'' olmasının yanı sıra ''transit ülke'' olarak da yer almasına katkı sağlayabilecek.

Baltık ülkelerinin zirveden beklentisinde enerji kaynaklarının çeşitlenmesi ön sırada yer alırken, Ukrayna ve Polonya'nın (kısmen de Gürcistan'ın) beklentisi ise enerji ihtiyaçlarının karşılanmasında kolaylık sağlama ve özellikle Odessa-Brodi-Gdansk hattının tamamlanarak, Hazar-Avrupa enerji nakil hattında aktif olarak yer alması bulunuyor.

Enerji zirveleri

Uluslararası Enerji Zirvesi'nin ilki 2007 Mayıs'ta Polonya'nın evsahipliğinde Azerbaycan, Gürcistan, Litvanya ve Ukrayna liderlerinin katılımıyla Krakow kentinde yapıldı. Zirvede katılımcı ülkeler arasında enerji alanında işbirliğine gidilmesini amaçlayan görüşmelerin sürdürülmesi kararı alındı.

Vilnius'da, 2007 Ekim'de yapılan ikinci zirveye katılan Azerbaycan, Gürcistan, Litvanya, Polonya ve Ukrayna arasında ilk zirvede alınan kararlar doğrultusunda hazırlanan ''enerji işbirliği anlaşması'' imzalanırken, zirve kapsamında tarafların imzaladığı belgeler arasında Odessa-Brodi-Gdansk boru hattının tamamlanması ve işletimine yönelik konsorsiyumun oluşturulmasıyla ilgili protokol de yer aldı.

''Enerji Güvenliği'' başlığı altında Azerbaycan, Estonya, Gürcistan, Litvanya, Letonya, Polonya ve Ukrayna liderlerinin katıldığı geçen yıl Mayıs'ta Kiev'de yapılan zirvede ise katılımcılar ''Küresel enerji güvenliği'', ''Baltık-Karadeniz-Hazar enerji nakil hattı'' ve genel olarak enerji taşıma hatlarının çoğaltılmasını amaçlayan ''Avrasya enerji koridoru'' konulu bildirileri imzaladı.

Özellikle Avrupa için enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi ve bu kapsamda Rusya'ya olan bağımlılığın azaltılmasını amaçlayan söz konusu zirve toplantıları başlangıçta soru işaretleriyle karşılansa da daha sonra büyük önem kazanmaya başladı.

Rusya'nın açıkça sonuç alınmasını engellemeye çalıştığı bu zirvelere liderlerin yanı sıra 20'den fazla ülkenin üst düzey yetkilisi ile çeşitli uluslararası kuruluşların temsilcileri de katılıyor.
Halen enerji arzeden ülke olarak Azerbaycan'ın başı çektiği zirveye Kazakistan da uzak durmadığını açıkça ortaya koyuyor ve genellikle bakan düzeyinde katılım sağlanıyor.