'Umudu yeşerten şair Nâzım Hikmet'

- Neler var sempozyum programında?

Birçok üniversiteden katılımcılar var. 16.30’da açılış konuşmasını yapacağım. Ardından ‘Romantik Komünist’ adlı Nâzım Hikmet biyografi kitabını yazan Saime Göksu ve Edward Timms’in konuşma videoları gösterilecek. Bir oyunşiir performansıyla Nâzım Hikmet’in ‘Memleketimden İnsan Manzaraları’nı yazım sürecini göstereceğiz. İkinci gün Türkiye’deki üniversitelerden konuşmacılar var. Faklı disiplinlerden katılımcılar bildirilerini sunacaklar.

- Eşitsizlik ve şiddet sarmalında sıkışmışken, Nâzım Hikmet ve şiiri üzerine düşünmek niçin önemli?

Nâzım Hikmet kültürel harcımızın tuğlası. İçinden geçtiği tarihsel süreçte yazdıkları her zaman umudu yeşertmiş bir şair. Bütün o karanlık zamanların içinden geçerken de temel insanlık değerlerinin yaşatılabileceği ve bu uğurda umutlu olunabileceğini de gösteren bir şair. Yani moralini insanın, yükselten bir şair.

- Merkezin bir senesi nasıl geçti?

Günümüzde yaşayan şairlerle bir araya gelip Nâzım’ın onların şiirlerindeki etkisini araştırdığımız bir sözlü tarih projesi başlattık. Ayrıca Nâzım Hikmet’in bibliyografyasını oluşturup, internet üzerinden erişilebilir hale getirdik. Bir Nâzım Hikmet Basın Arşivi kurduk. Onunla ilgili kitaplar ve onun kitaplarının bulunduğu Araştırma Kütüphanesi’ni büyütüyoruz. Yıl boyunca Nâzım’ı odaklayan konferanslar yaptık. Yazar-şair buluşmaları düzenledik. Disiplinlerarası Karşılaşmalar’dafarklı disiplinlerden isimleri aynı konuyu tartışmak için bir araya getirdik. Bir de ‘Diyaloglar’ var, Ayfer Tunç’la benim Saint Michel Lisesi’nde yaptığımız edebiyat söyleşileri serisi. Ben öyküler üzerinden Türkiye toplumsal tarihi çalışması odaklı bir proje kurdum.

‘Kimseyi uzaklaştırmadık’

- Merkez açılırken Gündüz Vassaf’ın yönetim kurulundan istifa etmesi ardından, merkezin kuruluşuna katkısı olan Raşit Çavaş da hayallerin aksine “öğrencisiz ve katılımsız bir merkez” demişti. Doğru mu bu?

Doğru değildi. Hiçbir zaman doğru olmadı. Az önce gördün, burada bir öğrenci video editliyordu. İnternet sitemizde 16 kişilik gönüllü öğrenci listesi görülebilir. Onlar en başından beri buradaydı. Raşit Çavaş’ın söylediği kişisel mi diyelim artık, başka türlü bir şey...

- Gündüz Vassaf’ın istifa ederken “demokratik yönetim yok” ve “üniversite dışından isimler uzaklaştırılıyor” demişti. Bu doğru mu peki?

Üniversitenin farklı bölümlerinden 28 hocanın yer aldığı bir genel kurulun seçtiği yönetim kurulu yönetiyor burayı. Yönetim kurulunda şu an üniversite dışından bir isim yok. Sonuçta bu merkez, üniversitenin bir akademik birimi. Olabilirdi de, illa ki herkesin burada hoca olması gerekmiyor. Valla kimse kimseyi uzaklaştırmadı. Bazı isimler süreç içinde istifa ettiler. Bu onların kendi tercihleriydi. Bazı etkinlikler, bazı şeylerde aynı fikirde olmayınca uzaklaştılar herhalde. Bu insanlar gitsin, kalsın diye kimse bir şey söylemiyor. Sadece “buranın işleyişini beğenmiyorum” deyip istifa edenler var.

‘Telifte 70 yıl sınırı fazla’

- Nâzım Hikmet, şiirlerinin telif hakkının Yapı Kredi Yayınları’nda olması ve şiirlerinin telif hakkı dolayısıyla insanlarla paylaşılamıyor, sadece kitap halinde basılıp satılarak okunabiliyor olması karşısında ne düşünürdü sizce?

O konuda bir yargıda bulunmak istemem. O mirasçısının bileceği iş. Yasalar buna izin veriyor. Sonuçta telif diye bir şey var. Ama böyle kült isimlerin tabii ki bir noktadan sonra daha fazla halka mal olması lazım. ‘Ölümünden sonraki 70 yıl’ kuralı çok uzun bir süre.

- Yeni kitap ne zaman?

5 Ocak’ta yeni romanım çıkıyor. İsmi ‘Yalnızlar İçin Çok Özel Bir Hizmet’.

Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Araştırma Merkezi’nin düzenlediği “‘Vakıtları Yakalamak İstiyorum’: Dünden Yarına Nâzım Hikmet Sempozyumu” bugün ve yarın Boğaziçi Üniversitesi Albert Long Hall’da. Ayrıntılı bilgi için: www. nazimhikmetmerkezi. com