Unakıtanlar devler liginde

Ekonomik kriz nedeniyle İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) açıkladığı Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2008 sıralamasında 55 firma liste dışı kalmasına rağmen 8 yıl önce kurulan ve Kemal Unakıtan’ın oğlu Abdullah Unakıtan tarafından yönetilen AB Gıda listeye girmeyi başardı. 2002 seçimlerinde AKP’nin iktidara gelmesiyle Maliye Bakanlığı koltuğuna oturan ve 2009’un Mayısı’na kadar görevini yürüten Kemal Unakıtan’ın aile şirketi geçen 6 yılda iktidarın nimetlerinden faydalandı ve birçok büyük sanayi kuruluşunu geride bırakarak listeye girdi.

Ortakları arasında Unakıtan’ın eşi Ahsen ve kızlarının da olduğu AB Gıda, kuruluşundan sadece 8 yıl sonra, İSO tarafından açıklanan 500 büyük arasında yer buldu. Krizin etkisinin en çok hissedildiği ve şirket kârlarının büyük erozyona uğradığı 2008’de AB Gıda’nın birçok sanayi devini gerede bırakarak listeye girmesi Unakıtanlar’ın şirketinin AKP iktidarının nimetlerinden faydalandığını ortaya koymuş oldu.

8 yıl önce iki kümesle faaliyetlerine başlayan AB Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ düşük gümrük tarifesiyle mısır ithalatı, fosforik asit, kanatlı hayvan yemi, likit yumurta, süt ve krem şanti ile başarıyı erken yakaladı.

2005’te İSO’nun hazırladığı en büyük ikinci 500 listesine dahi giremeyen AB Gıda, ilk olarak 2006’da ikinci 500 listesinde 437. sırada yer aldı. 2007’de cirosunu 26.3 arttırarak 60.4 milyon liraya çıkaran şirket, ikinci 500’e 239. sıradan girmeyi başardı. 2008’de, ikinci 500 listesinden Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşu arasına terfi ederek listede 434. sırada kendine yer buldu. Şirketin cirosunu, geçen yıla oranla yüzde 112 artışla 128.1 milyon liraya çıkarması da dikkatlerden kaçmadı.

Üç gün arayla bile şirket kurdular

AKP’nin iktidara gelişinden bugüne değin gündemin ilk sırasından inmeyen eski Maliye Bakanı Kemal Unakıtan’ın çocukları, AB Gıda AŞ ile başladıkları ticarette her geçen gün yeni şirketler ekleyerek hızla yükseldiler. Eski kabinenin ‘abi’si Maliye Bakanı Unakıtan’ın çocukları, ticarette her geçen gün hızla yükselirlerken 3 gün arayla şirket kurdular. Kemal Unakıtan’ın oğlu Abdullah Unakıtan, kızları Fatma Unakıtan, Zeynep Basutçu ile eşi Ahsen Unakıtan 2001’de ilk olarak AB Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ’yi kurdular. AB Gıda, kurulduğunda sadece 2 tavuk kümesi, soğuk hava depoları ve civciv büyütme kümesleri bulunuyordu. 10 milyon 500 bin TL sermaye ile kurulan AB Gıda, vergi indirimli mısır ihracatları, KDV indirimli pastörize yumurta satışları ve gümrük muafiyetleriyle gündeme geldi. AB Gıda’nın Kemal Unakatın’ın ‘devlet işleri’ olmadığını söylemesine karşın yeni yatırımlar için devletten teşvik aldığı ortaya çıkmıştı.

2005’te 2.5 milyon liralık yatırım için Hazine’den teşvik belgesi alan şirket, gelir vergisinden muafiyet kazanarak, Food Grade Fosforik Asit Tesisi’ni kurdu. Kanatlı hayvanlara yönelik yem sanayisinde kullanılan maddeler üreten tesis, 72 bin ton üretim kapasitesiyle liderliğe oynadı ve Avrupa ve Ortadoğu ülkelerine ihracata başladı. Avrupa Yakası dağıtımını yapmak üzere FAB Gıda’yı kuran AB Gıda, 2006’da kuş gribinin yaygın olduğu dönemde likit yumurta üretimine geçti.

Şirketin pastörize yumurta pazarının yüzde 90’ına sahip olmasıyla, bu alandaki KDV yüzde 18’den yüzde 8’e indirildi. 2008’de AB Gıda, Bandırma’da 600 MW kurulu güçe sahip termik santral kurmak üzere EPDK’ya lisans başvurusu yaptı. 600 milyon dolarlık yatırımla kurulacak santral için gerekli izin kısa sürede alındı. Son olarak, 2009’da AB Gıda bünyesinde 750 metrekarelik kek fabrikası kuruldu.

Halk Ekmek de listede

Krizin 2008’de sanayideki etkisini gösteren önemli bir gelişme ise dar gelirliye ucuz ekmek üreten İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin şirketlerinden İstanbul Halk Ekmek’in, 136.5 milyon liralık ciroyla 397’nci sıradan 500 Büyük Sanayi Kuruşu listesine girmesi oldu.

İstanbul Halk Ekmek, İSO’nun hazırladığı Türkiye’nin en büyük 500 şirketi arasında ilk kez kendine yer buldu. İlk 500 büyük kuruluş arasında 397. sırayı alırken, kamu kuruluşları arasında 13. oldu. 2005’te İSO’nun açıkladığı ikinci 500 listesinde yer alamayan şirket, geçen yıl ikinci 500 büyük şirket arasına 23. sıradan girmişti. Şirketin geçen yıl 93.1 milyon olan cirosu ise 142.5 milyon liraya çıktı.