Unutmayın, önlenebilir

Ülkemizde 600 bine yakın Alzheimer hastası bulunuyor. Hastaların 30-40 bini ise 65 yaş öncesi başlayan genç hasta. Yapılan yeni araştırmalara göre, Alzheimer hastalığında yeni risk faktörlerine işitme kaybı ve yalnızlık da eklenirken; zeytinyağının da hastalıktan koruduğu ortaya çıktı. Dünyadaki 46.8 milyon Alzheimer hastasının sayısının 20 yıl içinde yaklaşık iki katına çıkarak 2030’da 74.7 milyona, 2050’de ise 131.5 milyona ulaşması bekleniyor. Türkiye Alzheimer Derneği, 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü nedeniyle dün bir toplantı düzenledi.

‘Ölümler arttı’

Türkiye Alzheimer Derneği Başkanı Prof. Dr. Işın Baral Kulaksızoğlu, Alzheimer hastalığının meme kanseri ve prostat kanserinin toplamından daha fazla kişinin ölmesine neden olduğunu vurgulayarak “Alzheimer hastalığından ölümler yüzde 89 arttı ve bugün her 3 yaşlıdan biri maalesef demans nedeniyle hayatını kaybediyor. Her 5 Alzheimer hasta yakınından birinin en az hastası kadar yaşlı. Alzheimer hastalığı hakkında farkındalık yaratmak önemli” dedi. Dernek Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Başar Bilgiç ise yapılan birçok çalışmada Akdeniz tipi diyetle beslenenlerde demans riskinin azaldığını belirterek “Bu yıl 6 bin yaşlı ile yapılan yeni bir çalışmada Akdeniz tipi diyetle beslenmenin yaşlılarda zihinsel bozukluk gelişme riskini yüzde 30-35 arasında azalttığı gösterildi. Bu diyetin ana unsuru olan zeytinyağının bu olumlu etkinin arkasındaki neden olabileceği öne sürülse de bu konuda kesin bir kanıt yoktu. Zeytinyağı ile beslenen hayvanların beyni Alzheimer hastalığında biriken maddelere ve zararlı süreçlere karşı çok daha dirençli bir şekilde savaşabiliyor. Bu çalışmada dikkat edilmesi gereken noktalardan biri ise zeytinyağının tipi. ‘Natürel sızma’ denen rafine olmayan ve bekletilmeyen zeytinlerden sıkılan zeytinyağıyla bu olumlu sonuçlar elde edilebiliyor” diye konuştu.

'3'te 1'i önlenebilir'

Prof. Dr. Haşmet Hanağası ise demans hastalıklarının artık daha genç yaşlarda görülmeye başladığını kaydederek şöyle devam etti: “Türkiye’de 30-40 bin arası genç başlangıçlı demans hastası bulunduğu düşünülmektedir. Bu hasta grubunun erkenden tanınıp hızlıca uygun yaklaşımda bulunmak büyük önem taşır. Ayrıca çok yakında yapılan, uluslararası uzmanlardan oluşan bir komisyonun çalışmasında demansların 1/3’ünün önlenebilece bildirilmiştir. Risk faktörleri arasında hipertansiyon, obezite, işitme kaybı, depresyon, diyabet, fiziksel hareketsizlik, sigara içme, sosyal izolasyon gibi nedenler geliyor. Risk faktörleri kontrol altına alındığında demans sıklığı yıllarca geciktirilebilir.”

10 belirtiye dikkat

-Günlük hayatı bozan unutkanlıklar (eşyayı kaybetme, aynı şeyleri tekrar anlatma)

-Hesap yapma ve hayatı planlamada zorluk

-Zaman ve yerleri karıştırma

-Günlük hayatı yürütememei basit işleri dahi yapamama

-Huy, davranış değişiklikleri

-Olayları değerlendirmede ve anlamada zorluk, pratik düşünememe,

-Kelime bulmai konuşma ve yazmada zorluk

-Sosyal hayattan çekilme, içe kapanma

-Yön bulmada zorlanma ve kaybolma

-Muhakeme gücünü kaybetme

Uyku apnesine dikkat

Türkiye Alzheimer Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Başar Bilgiç, “Uyku apnesinin (uykuda kısa süreli solunum durmaları) olan kişilerin uyku merkezlerine başvurması Alzheimer ile savaşta alınabilecek önlemlerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Diğer taraftan MR kullanılarak yapılan beyin görüntülemelerinde günlük yürüyüş yapan sağlıklı yaşlıların beyinlerinde Alzheimer ile ilişkili bağlantı bozukluklarının engellendiği gösterildi” diyor.