'Van'daki hazır beton firmalarının kalite belgesi yok'

Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) Başkanı Ayhan Güleryüz, depremde binaların yıkılmasında kalitesizlik ve denetimsizliğin etkili olduğunu söyledi. Yıkılan binalara baktıklarında 8-9 katlı binanın üst üste geldiğini ifade eden Güleryüz, ''Depremin olduğu yer birinci derece deprem bölgesi, ancak Van ikinci derece deprem bölgesi. Fakat bakıyorsunuz Van'da da binalar yıkılmış'' dedi. Binalarda santimetrekarede 300 kilo yük taşıyabilen C30 sınıfı beton kullanılması gerektiğini dile getiren Güleryüz, ''Türkiye Hazır Beton Birliği olarak İstanbul'da 1988'den önce yapılan binaların kalitelerini kontrol ettirdik. Aldığımız numunelerde maalesef bu binaların çoğunun beton kalitesinin ortalama C9 olduğunu gördük. Bu binalar bırakın depremi, zamanla kendi kendine de yıkılacaktır'' diye konuştu.

Ayhan Güleryüz, 7.2 şiddetindeki depremin İstanbul'da olması durumunda can kaybının çok daha fazla olacağını ifade etti. Türkiye Hazır Beton Birliği olarak binalarda kullanılan tüm malzemelerin denetlenmesini istediklerini dile getiren Güleryüz, ''Biz kendimize üye olan hazır betoncuları denetliyoruz. Fakat Van'da 7 tane, Erciş'te 3 tane beton firması var ve bunların hiçbirisinin KGS belgesi yok. Bu firmalar birliğimize üye değil. Birliğimize üye olsaydı biz bunları denetleyebilirdik'' dedi.

1999 depreminden sonra yapılan markalı projelerde ve yapı denetiminin yüksek olduğu projelerde, yeni yapılan binaların can simidi vazifesini gördüğünü ve güvenli olduğunu vurgulayan Güleryüz, bunların çoğunun C30, C40, hatta C50 sınıfında beton kullandığını belirterek, 1988 öncesi yapılan eski binaların yıkılıp yerlerine yenilerinin yapılması gerektiğini kaydetti.

Güleryüz, ''Hazır beton firmalarını muhakkak bize üye olmaya davet ediyoruz ve onların kalitelerini denetlemek istiyoruz. O bölgedeki mikser operatörü, pompa operatörü, beton santralcileri ve laborantları, Birliğimizde ücretsiz olarak eğitebiliriz'' dedi.

'Kat mülkiyeti kanununu bir an önce değiştirmek lazım'

Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Yönetim Kurulu Başkanı Işık Gökkaya da 1999 yılı öncesinde deprem yönetmeliğine uygun binaların yapılmadığını söyledi. Türkiye'deki binaların yapının durumuna göre ortalama 30 ile 50 yıl ömrü bulunduğunu ifade eden Gökkaya, bir an önce Türkiye'de sağlıksız binaların envanterinin çıkartılması gerektiğini kaydetti. Türkiye'de mevcut konut stokunun yüzde 45'inin ömrünü tamamladığını, Türkiye'deki yapı stokunun yüzde 45'inin yenilenmesi gerektiğini ifade eden Gökkaya, 1999 öncesi üretilen binaların bir an önce yenilenmesi gerektiğini kaydetti.

Gökkaya, ''Kentsel dönüşüm kanununu sağlıklı şekilde çıkarmak gerekiyor. Onun dışında kat mülkiyeti kanununu bir an önce değiştirmek lazım. Örneğin 10 dairelik bir binada bir kişi itiraz ederse o binayı yıkamıyorsunuz. Bu oy birliğine değil de oy çokluğuna çevrilebilir. Binada oturanların üçte ikisinin 'evet' demesiyle bina yıkılabilir'' dedi. İmar transferinin de çok önemli olduğuna işaret eden Gökkaya, insanların imar haklarını başka bölgelere transfer edebilmesi ve imar haklarının menkulleştirilmesinin de ciddi anlamda bir sermaye oluşumu için önemli olduğunu vurguladı.

Van'daki depremde binaların çoğunluğunda sigorta olmadığını gördüklerini söyleyen Gökkaya, ''Yapı denetim firmalarını daha farklı fonksiyonel ve sorumluluk içinde bir yapıya dönüştürmek lazım. Sigortalı olmayan binalara ruhsat veya yapı kullanım izni verilmemesi lazım. Artık devletin yaptırımını hissetmemiz lazım'' diye konuştu.