Vekillerin tutukluluk bilmecesi sürüyor

24 Haziran seçimlerinde cezaevinde aday olarak HDP Hakkâri Milletvekili seçilen Leyla Güven için dün yargılandığı Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından avukatının yaptığı başvuru üzerine tahliye kararı verdi. Ancak savcının itirazını kabul eden mahkeme, kısa süre sonra Güven’in tutukluluk halinin devamı kararı aldı ve Güven serbest bırakılmadı. Diyarbakır’da bunlar yaşanırken gözler bir yılı aşkın süredir cezaevinde olan tutuklu durumdaki CHP’li Enis Berberoğlu’na çevrildi. Berberoğlu’nun, 24 Haziran’da tekrar milletvekili seçilmesinin ardından dokunulmazlık kapsamında serbest bırakılması gerektiği vurgulanıyor. Berberoğlu’nun milletvekili seçildiğine ilişkin mazbatasını avukatları aracılığıyla almasının ardından en geç gelecek hafta başında tahliye talebinde bulunulacağı öğrenildi. CHP’li Berberoğlu’nun 26. dönemde kalkan dokunulmazlık kapsamında cezaevine girdiği, ancak 27. dönemde tekrar seçilerek yeniden dokunulmazlık zırhına girdiği ve bu kapsamda serbest bırakılması gerektiği vurgulanıyor. İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, Enis Berberoğlu’nu “Devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk maksadıyla açıklamak” suçlamasıyla 25 yıl hapse mahkûm etmişti. Ancak, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2’nci Ceza Dairesi söz konusu kararı bozmuş, bunun üzerine yapılan yargılamada Berberoğlu hakkında 5 yıl 10 ay hapis cezası verilmişti. Berberoğlu bu kararı da Yargıtay 16. Ceza Dairesi’ne götürerek itiraz etti. Yargıtay’a yapılan itirazın görüşmeleri hâlâ sürdüğü için Berberoğlu hakkındaki hüküm kesinlik kazanmış değil. Her iki milletvekilinin yargı süreçlerinin devam etmesi için TBMM’de dokunulmazlığın kaldırılmasına ilişkin sürecin işletilerek, Genel Kurul’da bu kapsamda karar alınması gerekiyor.

2011’de başladı

Türkiye’nin yakın tarihinde tutuklu milletvekili sorunu 2011 yılında 24. dönemin başında CHP, MHP ve HDP’den pek çok tutuklu ismin milletvekili seçilmesiyle başlamıştı. Daha önce milletvekili seçilen bazı isimler serbest kalırken 2011 yılında CHP’den Mustafa Balbay ve Mehmet Haberal, MHP’den Engin Alan, BDP’den Gülser Yıldırım, Selma Irmak, Faysal Sarıyıldız, Hatip Dicle, İbrahim Ayhan, Kemal Aktaş Alan milletvekili seçilmelerine karşın tutuklu kalmaya devam etmişti. 2011 yılının başında 9 milletvekilinin parlamento dışında olması büyük bir siyasi tartışmaya neden olmuş, partiler arasında yapılan görüşmelerde krizi aşacak ortak bir yol bulunamamıştı. 24. dönemin sonuna doğru AKP ile FETÖ arasında yaşanan gerilimin de etkisiyle tutuklu milletvekilleri tek tek serbest kalmıştı. 26. dönemde tutuklu milletvekili sorunu dokunulmazlıkların kaldırılmasıyla tekrar gündeme geldi. 20 Mayıs 2016 tarihinde AKP ve MHP’nin tam, CHP’nin kısmen desteğiyle Meclis’ten geçen anayasa değişikliğiyle, söz konusu tarihte mevcut olan çoğu HDP ve CHP’lilere ait 138 milletvekili hakkındaki 667 dosya üzerindeki dokunulmazlıklar kalktı. Bugüne dek yaklaşık 50 milletvekili gözaltına alınırken HDP ve CHP’li 15 milletvekili tutuklandı.