Vergi denetimlerinde yeni standart

ATO'dan yapılan yazılı açıklamaya göre ATO Başkanı Aygün, Maliye Bakanlığı'nca yapılan yeni düzenlemelerin uzun süren vergi incelemelerine çeki düzen getireceğini belirterek, ''Vergi incelemesinde keyfiyet ortadan kalkacak. Bu düzenlemelerle çağdaş vergi sistemine yönelik büyük bir adım atılmıştır'' dedi.

Vergi incelemesinin mükellefe karşı ''sopa'' gibi kullanıldığını savunan Aygün, ''Yeni düzenlemelerle, siyasilerin elinden vergi sopası alınıyor. Siyasiler artık bizi istediği gibi dövemeyecek'' ifadesini kullandı.

En fazla 1 yılda sonuçlanacak

Yapılan en önemli düzenlemelerden birinin inceleme sürelerine sınırlama getirilmesi olduğunu vurgulayan Aygün, mükelleflerin tüm işlemlerinin incelendiği ''tam inceleme''nin en fazla 1 yıl, bazı işlemlerinin incelendiği ''sınırlı inceleme''nin ise en fazla 6 ay içinde tamamlanacağını belirtti. Aygün, ''süre sınırlaması sayesinde, incelemelerin yıllarca sürmesinin önüne geçileceğini'' kaydetti.

ATO'nun açıklamasına göre, bu süreler içinde incelemenin bitirilememesi halinde, gerekçeli bir yazıyla ek süre talebinde bulunulabilecek, ancak ek süre 6 ayı geçemeyecek. Ek süre içinde de incelemeyi bitiremeyen inceleme elemanı hakkında disiplin hükümleri uygulanacak.

Yeni düzenlemeler uyarınca vergi inceleme görevi yazıyla verilecek. Vergi incelemesine yetkili olanlar, görevin verilmesinden itibaren en geç 10 gün içinde işe başlayacak, 30 gün içinde de inceleme başlatacak. Bu süre içinde incelemeye başlanamamasını haklı kılan bir mazeretin varlığı halinde en fazla 15 günlük ek süre tanınacak.

İnceleme sırasında defter ve belgeler mükelleften yazılı olarak istenecek ve tutanakla teslim alınacak. Maliye Bakanlığının elektronik ortamda tutulmasına izin verdiği defter ve belgeler, elektronik olarak da ibraz edilebilecek.

Vergi incelemesi, mükellefin işyerinde yapılacak. Ancak işyerinin müsait olmaması, işin terk edilmesi, ölüm gibi zorunlu nedenlerle veya mükellef ve vergi sorumluları isterlerse inceleme dairede de yapılabilecek.

Denetmen sır saklayacak

Vergi incelemesine yetkili olanlar, mükellefin ve mükellefle ilgili kimselerin şahıslarına, muamele ve hesap durumlarına, işlerine, işletmelerine, servetlerine veya mesleklerine ilişkin olarak öğrendikleri sırları veya gizli kalması gereken diğer bilgileri ifşa edemeyecek. Kendilerinin ya da üçüncü kişilerin yararına kullanamayacak. Bu yasak, inceleme elemanları görevlerinden ayrılsa bile devam edecek.

Vergi incelemesine yetkili olanlar, vergi kanunlarına, ilgili kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ ve sirkülere aykırı rapor düzenleyemeyecek.

''Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Teşkili İle Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğe'' göre de, vergi inceleme raporları için Rapor Değerlendirme Komisyonları oluşturulacak. Komisyonlar üye tam sayısıyla toplanacak ve oy çokluğuyla karar alacaklar.
Komisyonlar, vergi inceleme raporlarını en geç 60 gün içinde değerlendirecekler. Vergi suçu raporları için de en geç 20 gün içinde mütalaa verecekler.

İncelenecek mükelelfi kurul belirleyecek

Yeni düzenlemeye göre, incelemeye tabi tutulacak sektörler, konular ve mükellefleri ''Vergi İnceleme ve Denetim Koordinasyon Kurulu'' tespit edecek. Kurul bu tespiti yaparken Gelir İdaresi Başkanlığının risk analizlerini dikkate alacak. Düzenlemeden önce, incelenecek mükellef ve sektörleri ilgili inceleme birimleri belirliyordu.

Vergi incelemeleri ve denetimleri, Kurul tarafından hazırlanan ''yıllık plan'' çerçevesinde yürütülecek. Kurul yıllık planın uygulama ve sonuçlarını izleyecek. Maliye Bakanı da inceleme ve denetimlerin yıllık plana uygun bir şekilde yürütülüp yürütülmediğini takip edecek.