Yaş çay üreticisi şikayetçi

Doğu Karadeniz yöresinde resmi rakamlarla 767 bin dekar alanda 200 binin üzerinde üretici çay tarımı yapıyor. Yılda 1 milyon ile 1 milyon 200 bin ton arasında değişen yaş çay üretiminden 200-220 bin ton civarında kuru çay elde ediliyor.

Geçen yıl alım fiyatı 79 kuruş, destekleme primi de 11,5 kuruş olmak üzere toplam 90,5 kuruş olarak açıklanan yaş çay fiyatı, bu yıl ise 88,5 kuruş taban fiyat, 11,5 kuruş da destekleme primi olmak üzere 1 lira olarak açıklanmıştı.

ÇAYÜDAD Başkanı Mavi

Çay Üreticileri Dayanışma Derneği (ÇAYÜDAD) Başkanı Mustafa Mavi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bu sezon yaş çaya en az 1 lira taban fiyat verilmesini, destekleme priminin de yüksek olmasını beklediklerini, ancak açıklanan fiyatın üreticileri tatmin etmediğini söyledi.

Üreticilerin çayını öncelikle ÇAYKUR'a vermeye çalıştıklarını, ÇAYKUR'daki kontenjanını doldurduktan sonra kalan çayını özel sektöre verdiklerini ifade eden Mavi, ''Özel sektör üreticiden yaş çayı peşin fiyata, ama daha düşük fiyata alıyor. ÇAYKUR'a verilen yaş çayın parasını ne zaman alacağımız aşağı yukarı bellidir. Ama özel sektöre verilen çayın ödemesinin nasıl ve ne zaman olacağı genellikle belli olmaz. Bu nedenle üretici mümkün olduğunca, fiyatı düşük de olsa ürününü peşin fiyata satıyor. Özel sektör firmaları da yaş çayın 88,5 kuruş olan fiyatını 60 kuruşlara kadar indiriyor'' dedi.

Bazı firmaların da üreticilere, aldığı yaş çayın bir bölümünü para yerine kuru çay olarak alma zorunluluğu getirdiklerini belirten Mavi, ''Bu şekilde de üretici daha düşük fiyattan çayını satmış oluyor. Bazı özel sektör firmaları, ÇAYKUR kontenjanı düşürdüğü anda yaş çayın peşin alım fiyatını düşürüyor. Özel sektörün bu uygulamaları, üreticilerin zarara uğramasına neden oluyor. Ayrıca özel sektör firmalarının üreticiye birkaç yıllık borcu dururken peşin fiyattan yaş çay almalarını da ahlaki bulmuyoruz'' diye konuştu.
Mavi, bu yıl hava sıcaklıklarının yüksek olması nedeniyle çayın yeterince su alamadığını, bu nedenle biraz kalitesiz çay olduğunu kaydederek, ''Bu yıl yaş çay hasadı erken bitti. Ama bu günlerde hava sıcaklıkları düşük. Eğer hava sıcaklıkları artarsa dördüncü sürgün gündeme gelebilir'' diye konuştu.

Mustafa Mavi, bu yıl üreticilere dönümde 2.5 ton yaş çay üzerinden kilo başına 11,5 kuruş destekleme priminin dönümde 2 tona indirildiğini bildirerek, ''Bu da üreticinin önemli kaybı anlamına geliyor. Prime esas yaş çay miktarının azaltılması, Doğu Karadeniz geneline 18.5 milyon lira daha az para girmesi anlamına geliyor'' diye konuştu.
Yaş çay üreticileri ise fiyattan çok memnun olmadıklarını, ancak buna razı olmaktan başka çareleri bulunmadığını ifade ederek, ''Çayımızı öncelikle ÇAYKUR'a vermeye çalışıyoruz. Arta kalan çayımızı da özel sektöre veriyoruz. Özel sektöre de genellikle peşin satmayı tercih ediyoruz. Çünkü fiyat düşük olsa da parayı kısa sürede alıyoruz. Oysa diğer şekilde paramızı kaç yıl sonra alacağımız belli değil. Hala özel sektörden geçmiş yıllardan alacağımız duruyor'' şeklinde konuştular.