Yeni teşvik sistemi sonuçları açıklandı

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, 20 Haziran 2012 - Nisan 2013 dönemine ilişkin yeni teşvik sistemi sonuçlarını açıkladı. Söz konusu dönemde 68,3 milyar lira tutarında 4 bin 269 yatırım teşvik belgesi düzenlendiğini bildiren Çağlayan, bu belgelerin 57,9 milyar lira tutarındaki 4 bin 26'sının yerli, 10,4 milyar lira tutarındaki 243'ünün ise uluslararası sermayeli şirketler tarafından alındığını ifade etti.

Çağlayan, düzenlenen belgelerde öngörülen 159 bin 402 istihdamın 142 bin 235'inin yerli şirketler, 17 bin 167'sinin ise uluslararası şirketler tarafından sağlanacağını belirtti. Çağlayan, şunları kaydetti: "Yeni teşvik sistemi döneminde düzenlenen 4 bin 269 yatırım teşvik belgesinin 2 bin 403'ü bölgesel, 19'u büyük ölçekli, bin 842'si genel ve 5'inin ise stratejik mahiyettedir. Öngörülen 68,3 milyar liralık sabit yatırım tutarının 30,9 milyar lirası bölgesel, 3,3 milyar lirası büyük ölçekli, 26,6 milyar lirası genel mahiyette teşvik edilen yatırımlara, 7,5 milyar lirası ise stratejik yatırımlara ait. Düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 68,3 milyar liralık toplam sabit yatırım tutarının 32,5 milyar lirası imalat, 16,4 milyar lirası enerji, 15,1 milyar lirası hizmetler ve 4,4 milyar lirası madencilik sektörlerindedir."

Çağlayan, yaptığı yazılı açıklamada, yeni teşvik sistemine yatırımcıların yoğun ilgisinin artarak devam ettiğini belirtti. Bu yılın nisan ayında 7,7 milyar lira sabit yatırım öngören 434 yatırım teşvik belgesi düzenlendiğini, bunlarda 18 bin 119 istihdam öngörüldüğünü ifade eden Çağlayan, söz konusu belgelerin 414'ünün yerli, 20'sinin uluslararası sermayeli şirketler için verildiğini bildirdi. Çağlayan, şunları kaydetti: "Sabit yatırımın 1,1 milyar lirasının uluslararası sermayeli, 6,7 milyar lirasının ise yerli sermayeli şirketler tarafından gerçekleştirilmesi öngörülüyor. Düzenlenen teşvik belgelerindeki 7,7 milyar lira sabit yatırım tutarının yüzde 41'i (3,2 milyar lira) ile en yüksek pay imalat sektöründedir. Enerji sektörünün payı yüzde 39 (3 milyar lira), hizmetler sektörünün payı yüzde 15 (1,1 milyar lira), madencilik sektörünün payı ise yüzde 5 (415 milyon lira) seviyesindedir."

Ocak-Nisan döneminde 1750 teşvik belgesi düzenlendi

Çağlayan, 2013 yılı Ocak ayı başından Nisan sonuna kadar bin 750 yatırım teşvik belgesi düzenlendiğini ve öngörülen sabit yatırım tutarının 30,4 milyar lira olduğunu belirtti. Söz konusu dönemde düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin 24,9 milyar lira tutarındaki bin 661'inin yerli, 5,5 milyar lira tutarındaki 89'unun ise uluslararası sermayeli şirketler tarafından gerçekleştirileceğini kaydeden Çağlayan, öngörülen istihdamın ise 61 bin 515 olduğunu bildirdi.

Çağlayan, geçen yılın Ocak-Nisan dönemine göre, belge adedinde yüzde 43, öngörülen sabit yatırım tutarında yüzde 113, öngörülen istihdamda ise yüzde 78 artış olduğunu açıkladı. Çağlayan, verilen yatırım teşvik belgelerinde sabit yatırım tutarının yüzde 37'sinin (11,4 milyar lira) imalat, yüzde 33'ünün (9,9 milyar lira) enerji, yüzde 20'si (6,1 milyar lira) hizmetler, yüzde 10'u (2,9 milyar TL) ise madencilik sektöründe olduğunu kaydetti.

Teşvik belgeleri arttı

Ekonomi Bakanı Çağlayan, 20 Haziran 2012 – Nisan 2013 döneminde düzenlenen teşvik belgelerinde 20 Haziran 2011 – Nisan 2012 dönemine göre, adet bazında yüzde 27'lik (3 bin 364 adetten 4 bin 269 adede), öngörülen sabit yatırım tutarı bazında yüzde 65'lik (41,5 milyar liradan 68,3 milyar liraya) ve istihdam bazında da yüzde 67'lik (95 bin 210 kişiden 159 bin 402 kişiye) bir artış yaşandığını ifade etti.

Yeni teşvik sisteminde 20 Haziran 2012 – Nisan 2013 döneminde 6. bölgeye yatırımcıların ilgisinin her geçen gün arttığına dikkati çeken Çağlayan, "Çözüm sürecinin konuşulmaya başlanması ile birlikte 6. bölge yatırımcılar için cazibe merkezi olmuş durumda" değerlendirmesinde bulundu.

Çağlayan, yeni teşvik sisteminin özellikle yatırım ve istihdam artışı sağlamayı hedeflediği 5. ve 6. bölgelerdeki gelişmelerin dikkat çekici olduğunu belirterek, "5. Bölgede, 20 Haziran 2012 – Nisan 2013 döneminde 20 Haziran 2011 – Nisan 2012 dönemine göre; düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde, Adıyaman ilinde adet bazında yüzde 90'lık (21 adetten 40 adede), sabit yatırım tutarı bazında yüzde 114'lük (262 milyon liradan 559 milyon liraya), istihdam bazında da yüzde 361'lik (363 kişiden bin 672 kişiye), Osmaniye ilinde adet bazında yüzde 169'luk (13 adetten 35 adede), sabit yatırım tutarı bazında yüzde 527'lik (80 milyon liradan 503 milyon liraya), istihdam bazında da yüzde 268'lik (195 kişiden 717 kişiye) bir artış söz konusudur" açıklamasında bulundu.

Gelecek dönemde çok daha teşvik belgesi alınacak

Çağlayan, 6. bölgeye düzenlenen yatırım teşvik verilerindeki değişmelerin daha da dikkat çekici olduğunu kaydederek, açıklamasını şöyle sürdürdü: "20 Haziran 2012 – Nisan 2013 döneminde 20 Haziran 2011 – Nisan 2012 dönemine göre düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde, Batman'da adet bazında yüzde 244 (16 adetten 55 adede), sabit yatırım tutarı bazında yüzde 184 (74 milyon liradan 212 milyon liraya), istihdam bazında da yüzde 155 oranında artış söz konusudur (1.229 kişiden 3.130 kişiye). Diyarbakır'da adet bazında yüzde 157 (35 adetten 90 adede), sabit yatırım tutarı bazında yüzde 263 (192 milyon liradan 698 milyon liraya), istihdam bazında yüzde 227 oranında (1.115 kişiden 3.646 kişiye) artış yaşanmıştır. Şanlıurfa'da adet bazında yüzde 155 (44 adetten 112 adede), sabit yatırım tutarı bazında yüzde 117 (334 milyon liradan 726 milyon liraya), istihdam bazında ise yüzde 597 oranında artış olmuştur (bin 085 kişiden 7 bin 565 kişiye).
Şırnak'ta ise adet bazında yüzde 180 (5 adetten 14 adede), sabit yatırım tutarı bazında yüzde 172 (13 milyon liradan 36 milyon liraya), istihdam bazında da yüzde 384 oranında (88 kişiden 426 kişiye) artışlar sağlanmıştır. Bu verilerde gösteriyor ki, yeni teşvik sisteminde 6. bölgede yatırım yapacaklarla sağlanan fırsatlar çözüm süreci ile birlikte yatırımcıları hareket geçirmiş, 6. bölgeye yatırımcıların ilgisini artırmıştır."

Faizlerin düşmesi ve Türkiye'nin kredi notunun yatırım yapılabilir düzeye çıkması ile önümüzdeki dönemde çok daha fazla yatırım için teşvik belgesi alınacağına inandığını kaydeden Çağlayan, 6. bölgede yatırım teşvik belgelerinde yaşanan bu olumlu gelişmelerin bölgeler arası gelir farklılıklarını gidermede ve 6. bölgenin en önemli sorunu olan işsizliğin düşürülmesinde önemli rol oynayacağını belirtti.

Sadece 2. bölgede düşüş var

Bakan Çağlayan, düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde adet bazında 1. bölgede yüzde 35 (bin 163 adetten bin 573 adede), 3. bölgede yüzde 31 (510 adetten 668 adede), 4. bölgede yüzde 7 (424 adetten 455 adede), 5. bölgede yüzde 25 (305 adetten 381 adede), 6. bölgede de yüzde 88'lik (268 adetten 504 adede) artış olduğunu bildirdi.

Çağlayan, açıklamasında şu ifadelere yer verdi: "Sabit yatırım tutarı bazında 1. bölgede yüzde 84 (16,8 milyar liradan 31 milyar liraya), 2. bölgede yüzde 15 (9,2 milyar liradan 10,7 milyar liraya), 3. bölgede yüzde 83 (5 milyar liradan 9,2 milyar liraya), 4. bölgede yüzde 10 (5,3 milyar liradan 5,8 milyar liraya), 5. bölgede yüzde 39 (3,1 milyar liradan 4,3 milyar liraya), 6. bölgede yüzde 273 (2 milyar liradan 7,4 milyar liraya) artış oldu. İstihdam bazında ise 1. bölgede yüzde 67 (38 bin 129 kişiden 63 bin 720 kişiye), 2. bölgede yüzde 14 (19 bin 536 kişiden 22 bin 263 kişiye), 3. bölgede yüzde 100 (10 bin 485 kişiden 20 bin 954 kişiye), 4. bölgede yüzde 45 (10 bin 802 kişiden 15 bin 648 kişiye), 5. bölgede yüzde 34 (9 bin 39 kişiden 12 bin 78 kişiye), 6. bölgede yüzde 243'lük (7 bin 219 kişiden 24 bin 739 kişiye) artış oldu. Sadece 2. bölgede belge adedi bazında yüzde 1'lik (694 adetten 688 adede) bir azalma görüldü."