"Zafer ilan etmek için çok erken"

IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, Bilgi Üniversitesi Dolapdere Yerleşkesi'nde öğrencilerle bir araya geldiği konferansta yaptığı konuşmada, kriz nedeniyle işyeri kapanan ve işsiz kalanlar için krizin atlatılmış olmadığının altını çizerek, şöyle konuştu: ''Dolayısıyla zafer ilan etmek için çok erken. Krizin artık arkamızda kaldığını söylemek için çok erken. Ancak, işler daha iyiye gidiyor. Bunu söylemek mümkün. Bu arada hükümetler için çok zor bir soru... Hem mutlu olmak, hem iyileşmeden dolayı bir huzur içine girmek... Öte yandan (hayır kriz bitmedi daha çalışmamız gerekiyor, daha sorunlarımız olacak.) Gelecekte böyle söylemlerde bulunmak elbette zor. Bu, iletişim açısından da çok zor. Aslında memnunum, bu tarz mesajlar vermek zorunda olmadığım için...''

İşsizliğin, krizin bittiğini söylemek için erken olmasının en önemli nedenlerinden biri olduğuna işaret eden Kahn, ''Türkiye gibi bir ülkede belki daha bir yıl gibi bir süre devam edecek. İyileşmenin sağlamlaştığının açık olması konusunda tamamıyla emin olamazsınız. Önümüzdeki 12 ay içinde, işsizlik evet, artık azalıyor diyebildiğimizde krizin bittiğini söyleyebiliriz'' dedi.
 

"Yeniden kriz sürecine geri dönme riski hala mevcut"

Konuşmasında küçülme risklerine de dikkati çeken Kahn, şöyle devam etti: ''Bazıları düşüşten, dibe vuruştan bahsediyor. (Bugün kriz biraz daha iyileşiyor diye önümüzdeki aylarda kriz kötüleşmeyecek diye birşey yok) diyorlar. Bu IMF'nin senaryosu değil. Ancak bu elbette mümkün. Dolayısıyla da, yeniden kriz sürecine geri dönme riski de hala mevcut. Bunun iki nedeni var; bunlardan ilki, daha önce söylediklerinin tam tersini yapmak, yani zafer ilan etmek... (Artık krizden çıkış politikaları tesis edebiliriz) demek. Kriz boyunca yapılanları, örneğin merkez bankaları için likidite ya da merkezi hükümetler açısından mali kuralların yerleştirilmesi gibi konularda bu politikaların terk edilmesi durumunda böyle bir risk olacak. İkinci olarak, (krizden çıkış stratejisine, 6 ay ya da 12 ay sonra (artık para politikalarında değişikliğe gidebiliriz) demek... Bugün henüz o gün değil. Bugün çok erken ve eğer hükümetler krizden çıkıldığını düşünerek o kararlarını çok erken verirlerse, o zaman evet, bir dibe iniş, bir vuruş söz konusu olacaktır.''
 

"Finans sektörünün iyileştirilmesi tamamlanmadı"

IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, diğer bir konunun ise Türkiye, ABD gibi modern ekonomilerin güçlü bir finans sektörüne ihtiyaç duyması olduğunu belirterek, bu konuda pek çok yol kat edildiğini ve çok şey yapıldığını, ancak finans sektörünün iyileştirilmesinin henüz tamamlanmadığını söyledi. Bu konuda bazı ülkelerin diğerlerinden daha fazla etkilendiğini, yeni bankaların ise krizden o kadar çok etkilenmediğini kaydeden Kahn, ''Diyelim ki bir Türk bankasının bir Türk şirketine verdiği kredilerden bahsediyoruz... Burada şirket tarafından gerekli performans gösterilmediği takdirde bu, Türkiye'deki banka için de birtakım sorunlar anlamına geliyor. Dolayısıyla yalnızca ABD'deki konut sektörü değil, burada performans gösteremeyen krediler söz konusu. Bunun ne kadar sürede iyileştiği, ülkeden ülkeye göre değişecektir. Pek çok yol kat edildi. Ama hala burada yapılacaklar bitmedi. Dolayısıyla hala bazen kredi bulmanın zor olduğu, ekonomideki likiditenin olması gerektiği kadar iyi seviyelerde olmadığı bir durumda olduğumuzu söylemek gerekiyor'' şeklinde konuştu.

'IMF'nin çok sert bir imajı vardı'

Kahn, küresel ekonomik kriz sonrasında ortaya çıkabilecek iki risk bulunduğunu ve bu risklerin iyi yönetilebilmesi durumunda küresel krizin etkilerinin azalabileceğini söyledi. IMF'nin, üç temel rolü olan gözetim ve öngörü, politika tavsiyelerinde bulunma ve kaynak sağlama konularında kriz döneminde gösterdiği performansı değerlendiren Kahn, gözetimde çok iyi bir performans göstermeseler de, öngörüler konusunda başarılı olduklarının söylenebileceğini, politika tavsiyelerinde önerdikleri bütçe stratejilerinin bugün iyileşme sürecinin başlangıcında bulunulmasına katkı sağladığını ifade etti.

Dominique Strauss-Kahn, IMF'nin geçmişte ''polis memuru'' gibi algılanan rolünün değiştiğine işaret ederek, ''IMF'nin çok sert bir imajı vardı. IMF'ye yönelik olarak bu, hem doğru hem de doğru değil. Fazla katı olması anlamında doğruydu, ancak öte yandan IMF yapması gerekeni yaptı. Politikalarımızı değiştirmeye, daha esnek olmaya çalışıyoruz. Borç verme koşullarını ciddi şekilde gözden geçiriyoruz'' diye konuştu. Bir ülkedeki bütçe sorunları çözümlenirken, harcamaların kısılması veya vergilerin artırılması gerektiğini, bu durumda en fazla toplumun en kırılgan kesimlerinin etkilendiğini belirten Kahn, bunu da göze alan bazı stratejiler geliştirmeye başladıklarını ve hükümetlerin uygulamaya çalıştığı programların nüfusun büyük kesimi tarafından sahiplenilmesinin önemli olduğunu kaydetti.

Geçtiğimiz günlerde gerçekleştirilen G-20 toplantısına değinen Kahn, liderlerin birlikte çalışmaya karar vermesinin sevindirici olduğunu vurgulayarak, ''Çok iyimser olmayalım, ama belki küresel ekonominin küresel düzeyde yönetileceği, geçmişte olduğu gibi yerel çözümlerle küresel sorunların çözülmeye çalışılmayacağı bir dönemin başlangıcındayız'' dedi.

'Türkiye ile görüşmeye devam edeceğiz'

Konferansta konuşmasının ardından öğrencilerin sorularını da yanıtlayan Kahn, Türkiye-IMF anlaşmasına yönelik bir soru üzerine, Türkiye ile diğer ülkelerle olduğu gibi görüşmeler yürüttüklerini hatırlatarak, şöyle konuştu: ''Eğer Türkiye hükümeti bunun yararlı olduğuna inanırsa, bir gün bir anlaşma yapılabilir. Sadece tartışmalar, politika tavsiyeleri ve teknik destek olabilir. Önümüzdeki aylarda göreceğiz. Türkiye ile görüşmeye devam edeceğiz. Neye ihtiyaç olduğunu göreceğiz. Ama acelemiz yok ve Türkiye-IMF ilişkilerinde herhangi bir gerginlik yok.''
 

'IMF'nin desteği doktorların verdiği ilaca benziyor'

Kahn, ''IMF'nin kendisinin çözüm değil, sorun olduğunu söyleyebilir miyiz?'' şeklindeki bir soru üzerine, IMF'nin ülkelere verdiği desteği doktorların verdiği ilaca benzeterek, ülkelerin kendilerine bütçe sorunları nedeniyle başvurduğunu, IMF'nin bu bütçe açığını düşürmek için harcamayı azaltmak ya da vergileri artırmak çözümler sunduğunu söyledi. IMF Başkanı Kahn, ''Bir sorun çözmek istediğinizde, bunun toplum tarafından zararlı bir şey olarak görülmesi normaldir'' dedi. Reyting kuruluşlarına ilişkin bir soruya da Kahn, ''Reyting faydalı bir şeydir. Çünkü piyasa ekonomisinin çalışması için gerekli unsurlardan biri kaliteli bilgidir. Ancak, reyting elbette doğru ise yararlıdır'' yanıtını verdi.