Adnan Binyazar

Masalsız çocuklar

29 Eylül 2023 Cuma

Torbalı Laber Kimya&IVA tesisleri 2021 yılından bu yana masal şenlikleri düzenliyor. Belediye ve ticaret odası da çoğunluğu kadın olan masal anlatıcılarla etkinliği destekliyor. 

Ayrıca etkinlik bağlamında atölye çalışmaları yapılıyor, köy seyirlik oyunlarına, âşık deyişlerine, söyleşilere ilişkin etkinlikler de bulunuyor. Güzelliği anlatan tüm kavramların özünde doğanın yattığının, güzellik yaratımında bitkilerin mitolojik kökeninin de etkisi olduğunun tartışıldığı söyleşiler düzenleniyor. 

Güzellik yaratmayı iş edinen bu kuruluşun çocuklara masal dinletmesinin nedeni bu olmalı. 

Amaç ise kültürel miraslarımızı genç kuşaklara aktararak onlara değişik okuma alanları açmak...

GRİMM KARDEŞLER

Toplumlarda anlatının tarihi kolayca saptanamaz. Ama her toplumun dağarcığında olduğuna göre anlatıya masalla başlandığı söylenebilir. 

Bu köklü anlatı geleneğinin ne denli önemli olduğu, Almanya’da 18’inci yüzyılda Wilhelm-Jacob Grimm Kardeşler’in derlediği yüzlerce masalın, günümüzde değerinden bir şey yitirmeyişinden bellidir.

İki kardeş onunla kalmamış, 11. yüzyılda Kaşgarlı Mahmut’un dört ciltlik Divanu Lugati’t-Türk derlemesi gibi sözcükleri, deyimleri bir araya getirerek 30 ciltlik Almanca sözlüğünün hazırlayıcısı olmuştur. 

Masallar her çağda öykülere, romanlara, tiyatrolara konu olarak günümüze dek gelmiştir. Almanya’nın birinci TV kanalı ARD’de pazar günkü çocuk programında Grimm Kardeşler’den masallar yayımlanıyor. 

MASAL

Masal, yaratıcısı belli olmayan, ağızdan ağıza yayılarak bellekte düşsel dünya yaratan bir anlatı türüdür. Olaylar birbirine benzese de toplumsal geleneğine göre biçim değiştirebiliyor. Masalda konu alanı da oldukça geniştir. En başta insan, genellikle doğa, ağaçlar, böcekler masalın konusu olabiliyor. Buna karşın devsiz, olağanüstü olmayan masal yok gibidir. 

Olaylar, daha çok insanın ders alacağı içeriktedir. Anlatı boyunca, dinleyeni durumdan duruma ya da yaşanmayan bir dünyaya sokan masallar da vardır. Olaylar haklının yengisi, haksızın yenilgisi üzerine kurgulanmıştır. Okuyan ya da dinleyen, algısına göre çevresindeki insanlardan izlenimlere de rastlayabilir. 

ANLATI GELİŞİMİ 

Çocuklar, anlatı dünyasına masalla girer. Ardından kısa öyküler, vezinli, kafiyeli şiirler, sürükleyici romanlar, bilgi verici, denememsi yazılar gelir. 

Masallar, çocuğun yaşamı sevmesinde, kişiliğinin gelişmesinde, iyi ile kötüyü birbirinden ayırmasında kılavuzdur. Bu yönüyle Shakespeare, Goethe, Oscar Wilde gibi yazarlar, olayı bir ölçüde masallardan yararlanarak kurgulamışlardır. 

Kurumun düzenlediği söyleşilerden birinde şu iki soru tartışmaya açılabilir: 

-Daha çok masalsız çocuklarda mı okuma alışkanlığı gelişmiyor?

-Cep telefonu tutkusuna kapılanlar masalsız çocuklar arasından mı çıkıyor? 



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Ağıt toplumu 13 Aralık 2024
Anılar yumağı 6 Aralık 2024
Fotoğrafı buzlamak 29 Kasım 2024

Günün Köşe Yazıları