Son seçimin ortaya çıkardığı en büyük tehlikelerden biri, siyaset sahnesinin 7 Haziran ertesi aktörlerinin hiçbirinin uzlaşmaya yanaşmaması üzerine, meydana gelecek olan kaostur.
Aktörlerden biri, Tayyip Bey AKP’si veya başka deyişle AKP’nin Tayyip Bey kanadı buna dünden teşne; çünkü siyasal bir kriz ile birlikte, “ben size dememiş miydim, bunlar böyledir uzlaşmazlar, parlamenter sistem, istikrarsızlık yaratır, boşuna mı ısrar ediyordum, başkanlık sistemi diye” yollu propagandayla Tayyibanizm amaçlı bir erken seçimi zorlamak olanağını bulacaktır.
Kaç gündür ısrarla bu hususun altını çizmemin nedeni, söz konusu olasılığın çok güçlü olmasındandır.
Bu gelişmeye karşı siyasetin diğer aktörlerinin dikkatli davranıp, oyuna gelmemeye özen göstermeleri, uzlaşmanın yollarını bıkmadan aramaları gerekiyor.
Ancak, herhangi biriyle, herhangi bir temel üzerinde uzlaşmak, “dostlar uzlaşmada görsün” diye koalisyon oluşturmaya kalkmak da aynı derece tehlikeli ve zararlıdır.
Uzlaşı için önemli olan, anlaşmazlık konularının, farklılıkların yanı sıra, üzerinde anlaşılabilecek ortak noktalar bulabilmek, asgari ortak paydayı ortaya çıkarmaktır.

***

Siyasette uzlaşı için hareket noktası olarak ortakların kimlik ve kişiliklerinden çok, ilkeler esas alındığı takdirde, daha sağlıklı sonuçlara ulaşılabilmektedir.
Eğer ortada üzerinde anlaşılabilecek asgari müşterekler var ise ilk iş bunları saptamak ve onların çevresinde uzlaşmak olmalıdır.
7 Haziran seçimleri, Türkiye’de demokrasi ve barış asgari müştereğinin çevresinde bir uzlaşı oluşturulabileceğini göstermiş bulunuyor.
Yerli yabancı gözlemciler sandıktan çıkan mesajı böyle okumakta birleşmekteler.
O zaman hareket noktası hazırdır.
Tek kişi sultasına dayanmayan, yürürlükte olan parlamenter sistemi, temel hak ve özgürlüklere saygı, kuvvetler ayrılığı, yargı bağımsızlığı gibi demokrasinin onsuz olmazlarını yaşama geçirecek, bir demokrasi asgari müştereğine yönelik ilkeler çevresinde olşturulacak bir uzlaşı hareket noktası olabilir ve toplumsal mutabakatın yolunu açabilir.
Partilerin, her biri yeni bir anayasa çerçevesinde, yeni toplumsal mutabakatın yansıması olan bir restorasyon programı etrafında birleşerek bir koalisyon oluşturabilirler.
Yalnız parlamento aritmetiği değil, toplumsal sorunlar da bunu, yani devasa sorunların çözümü için geniş tabanlı ulusal mutabakatı zorunlu kılıyor.

***

Partiler bu ilkelerini açıklamalı ve oluşan asgari müştereğin etrafında, öncelik ilkelere verilmek suretiyle birleşilmelidir.
Öncelik demokratik ilkelerde olduğu zaman hangi asgari müştereklerde birleşilebileceği, kendiliğinden belli olur.
Örneğin yargı bağımsızlığına karşı olan, yargıyı yürütmenin sultasına sokan, kuvvetler ayrılığını çiğneyen düzenlemeler demokratik asgari müştereklerle çelişeceği için, kabul edilemez ve herhangi bir uzlaşı oluşturamaz, oluşturamamalıdır. Çünkü aranan uzlaşma, ne olursa olsun uzlaşma değil, demokratik uzlaşma olmak durumundadır.
Bu ilkelerden hareket edildiği zaman her partinin birbirleriyle koalisyona girmesi mümkündür. Yeter ki demokratik asgari müşterekte birleşilsin!
Kuvvetler ayrılığı, yargı bağımsızlığı gibi ilkelerde varılabilecek çözümler bellidir.
Bu ilkeler etrafında oluşmamış olan işbirlikleri ise bir sonuç vermeyecek, tarafların birinin çıkarlarına hizmet ediyor görünse bile, öbürünü silip süpürecektir.
Ulusal uzlaşı ararken, ulusal aldatının tuzağına düşenler kaçınılmaz olarak sahneden silineceklerdir.