Son yazımda “Herkese Bilim Teknoloji” dergisinin 5. yılını kutlarken, Türkiye’de dergiciliğin zor bir iş olduğunu vurgulamıştım. Bu zorlu alanda değerli bulduğum bir başka dergi de 1. yılını doldurdu: “Çözüm(leme)”.

Utku Erişik, Ebru Figen Erişik ve ekiplerinin iki aylık olarak çıkardıkları “Çözüm(leme)” Mayıs-Haziran 2020 sayısıyla yayıncılık hayatına adım atmıştı. Utku Erişik, hem yayıncılık dünyasından geliyor, editörlük geçmişi var, hem de tiyatrocu. Bu çok yönlülük “kültürel, sanatsal ve siyasal düşün dergisi” olarak tanımladıkları dergiye de yansıyor.

İZMİRLİ BİR DERGİ

Benim de içlerinde yer almaktan onur duyduğum derginin yazarları arasında, Ataol Behramoğlu, Barış Doster, Bedri Baykam, Işık Kansu, Cemil Kılıç, Ceyhun Balcı, Feyza Hepçilingirler, Hidayet Karakuş gibi değerli kalemler var. Ayrıca İlhan Selçuk, Attilâ İlhan, Cavit Orhan Tütengil, Ceyhun Atuf Kansu, Türkân Saylan gibi artık aramızda olmayan ustaların yazıları da yeniden okuyucuyla buluşturuluyor.

“Çözüm(leme)” deyim yerindeyse “İzmirli” bir dergi ama iyi düzenlenmiş bir abonelik sistemiyle sadece yurtiçinde değil, başta Almanya olmak üzere yurtdışında da okurlarına ulaşıyor. Ayrıca ilginç girişimlere de imza atmışlar: Gençlere abonelik armağan etmek isteyen bağışçılarını Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği’ne (ÇYDD) yönlendirip oradan burs alan veya ÇYDD şubelerinde çalışan gençleri dergilerine abone ediyorlar. Bu şekilde son sayı 820 gence ulaşmış.

Dergi büyük boy çıkıyor, çok sık rastlanmayan bir boyutta ve tasarımı da dikkat çekici. “Çözüm(leme)” adının içerdiği çözüm ve çözümleme ortaklığı, yazıların altına derginin açtığı yorum köşelerinde ifadesini buluyor. Yazıyı destekleyici bilgiler, “konuya bir de şu açıdan bakalım” türü yorumlar, yazarların emeğini zenginleştirdikleri gibi, okuyucuyu daha boyutlu düşünmeye teşvik eden bir işlev üstleniyorlar. Bu noktada Utku Erişik’in seyirciyi düşündürmeyi seven tiyatro birikiminin de mutlaka payı var.

ÇEŞİTLİLİK TERCİHİ

Derginin ödünsüz Atatürkçü bir çizgisi var. Ama bunu okurun da artık sıkıldığı basmakalıp yazılarla değil, çok yönlülük içinde gerçekleştirme yolunu seçmişler. Kültür ve sanat, bir ölçüde de siyaset temalı yazılar ağırlıkta olmakla birlikte eğitimden doğaya, sağlıktan tarıma varıncaya kadar birçok başlık yer alıyor. Cumhuriyetin kurucu felsefesi ve Atatürk’ün birey aklını özgürleştirmeyi hedefleyen “kültür devrimi” içinde eğitimden bilime, bale ve tiyatrodan müziğe vb. el attığı alanların çeşitliliği düşünüldüğünde, temaların seçiminde yapılan bu tercih ayrı bir önem kazanıyor. 

Modern zamanların en önemli tarihçilerinden Eric Hobsbawm’ın “Kısa 20. Yüzyıl. Aşırılıklar Çağı 1914-1991” adlı kitabında işaret ettiği giderek belleksizleşme, insanların kendi tarihlerinden, hatta bir önceki kuşaktan habersiz hale gelmeleri olgusu, yüzyıl dönümünden sonra ve 21. yüzyılla birlikte hız kazandı. Kuşaklar arasındaki kopuklukların giderek uçurumlaşmasının, tarih(ler)imizden uzaklaşmamızın önüne geçilmesinde “Çözüm(leme)” türü dergilerin önemli olduğunu düşünüyorum. Tarihi yeniden yazmak isteyenlerin karşısına tarih bilinciyle çıkmak gerekiyor. Her alanda tarih bilinciyle. Yalanın ilacı, unutmamak ve unutturma çabalarına izin vermemektir. 

Nice yıllara “Çözüm(leme)”.