Öyle bir dönemden geçiyoruz ki, şaşırmanın sonu yok. Türkiye’yi yöneten siyasal İslamcı heyet, Arap isyanlarıyla gereğinden fazla heyecana kapılıp bütün bölgesel planlarını Müslüman Kardeşler (İhvan) üzerine kurgulamış, İhvan’ın çöküşüyle ortada kalıvermişti. Şimdi de İran’a karşı kurgulanan ‘Sünni blokun’ peşine takılıp yeni macarelara atılmanın eşiğindeyiz. Görünen o ki, Batı ittifakının parçası olarak on yıllarca komşularıyla ilişkilerini belli bir dengede tutmuş olan memleketi bir başka imkânsızın peşinde koşarak mezhepçi bloklaşmanın parçası kılacaklar. Tam da Ortadoğu politikalarına balans ayarı çeken ABD yönetimi, İran ile nükleer anlaşma için İsrail’in bile itirazlarına aldırmadan bastırırken…
‘Başkan’ın şubat sonu-mart başı yaptığı Suudi Arabistan ziyareti her şeyi açık ediyor. Eski kralı aratacağı anlaşılan koyu muhafazakâr Salman Bin Abdülaziz’in kâbusu aşikâr. Batı dünyası IŞİD’i bölgede asıl düşman bellemişken, diğer yandan İran’la bir biçimde ‘barışmak’ arzusunda. Artık bunu gizlemiyorlar. Nükleer anlaşma olursa gerisi gelecek, belli. Nereden belli? En başta İran’ın Irak’ta IŞİD’a karşı verilen savaşta sahada ‘olumlanan güç’ olarak anılmaya başlanmasından...
ABD Başkanı Barack Obama’nın İran’la tarihi anlaşmayı miras bırakmaya kararlı olduğunu tüm gelişmelerden okumak mümkün. Bu yolda Ortadoğu’daki kilit müttefik İsrail’in itirazları bile artık geri çevriliyor. İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun 3 Mart’taki Kongre konuşmasının estirdiği fırtına bile tek başına yeter. Netanyahu 17 Mart’ta İsrail seçimlerinde kaybeden olursa, bundan en fazla memnun kalacak Obama olacak.
Ortadoğu tablosu aslında toz duman. En aleni ittifak İran’a karşı yeni döneme hazırlanan Suudi Arabistan’ın başını çektiği Körfez’in Sünni monarşileri ile İsrail arasında. İsrail savunma kurumlarının önemli ismi Amos Gilad, bu durumu “Her şey yeraltında, hiçbir şey kamuya açık değil. Fakat Mısır’la ve Körfez devletleriyle güvenlik işbirliğimiz eşsiz” diyerek anlattı. Rivayet o ki Suud, Netanyahu seçilir ve dünya güçleri İran ile nükleer anlaşmaya varırsa İsrail’in olası saldırısında hava sahasını bile açacak.
Meselenin tamamlayıcı unsuru Suud’un Türkiye ve Mısır’ı mobilize etmeye çalışarak giriştiği Sünni kurgusu. Kahire, Körfez’in mali yardımına mahkûm. Ama her dediğine ‘eyvallah’ diyecek değiller. El Sisi ve yardımcılarının son dönemde sızan kayıtları, Riyad’ı adeta ‘yolunacak tavuk’ misali gördüklerine işaret. Zaten İhvan’ın bütün bölgede altını oyan asıl güç de Suud’dan başkası değil. Şimdi aynı Suud, Kahire ile Ankara’yı bir araya getirecek.
Doğrusu bu mümkün mü, değil mi bilmiyorum. Lakin tehlikeli bir oyunun parçası yapılmaya çalışıldığımız aşikar. Türkiye’yi yöneten siyasal İslamcı heyet safını Suud (Körfez)-İsrail ittifakından yana seçiyor. Başbakan Ahmet Davutoğlu, geçen hafta Time dergisiyle söyleşisinde, Irak’ın çağrısıyla seferber olan İran’ın başı çektiği Şii milis güçleriyle IŞİD militanlarını aynı kefeye koyuverdi. Yandaş medyada ‘Şii mezhepçi’ söylemden geçilmez oldu. Bunun reaksiyonları da kaçınılmaz. İran’ın ıllımlı Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin danışmanı Ali Yunusi’nin “Ortadoğu’yu Osmanlı hegemonyası, Vahhabilik ve Batı’ya karşı biz koruyacağız” sözleri tehlikeli gidişatın son görüntüsü.
Yemen, Suriye, Irak kanarken, tehlikeli mezhepçi kutuplaşmanın kokusu her yere siniyor. Ve Türkiye, Sünni blok kurulmasının gerçekçiliği bir yana alenen mezhepçi bir resmin göbeğine düşüyor. ‘Stratejik derinliği’ geçeli çok oldu da ‘stratejki bir çukura’ düşmesek bari…