Adım Adım Zafere Doğru...

7. Adım, 23 Ağustos-13 Eylül 1921 tarihleri arasında gerçekleşen Sakarya Meydan Savaşı’dır. Bu savaş, İsmail Habip Sevük tarafından “13 Eylül 1683 günü Viyana’da başlayan çekilme, 238 sene sonra Sakarya’da durdurulmuştur” diye anlamlandırılmıştır. Sakarya Meydan Savaşı, Anadolu Türk tarihinin en önemli savaşlarından biridir.
General Papulas tarafından Yunan ordularına Ankara’ya harekât emri verilmişti. Saldırı 23 Ağustos sabahı başladı. Mustafa Kemal Paşa cepheye gelerek komutayı eline aldı. Ayın 26’sında gittikçe tırmanan savaşlarda Mustafa Kemal Paşa, “Hattı müdafaa yoktur; sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaş kanıyla sulanmadıkça vatan terk olunamaz” diyerek savaşı geniş bir alana yaydı. Sakarya üzerindeki mücadele, Türk ordusunun üstünlüğüyle, 22 gün geceli gündüzlü sürdükten sonra, 13 Eylül 1921’de düşman ordusunun saldırılarının kırılmasıyla sonuçlandı.
Mustafa Kemal Paşa, bu zaferi Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne şöyle bildirdi: “23 Ağustos’tan beri süren Sakarya Meydan Savaşı TBMM Ordusu’nun kesin zaferiyle sonuçlanmıştır. Bugün (13 Eylül 1921) öğleden önce düşman ordusu yenilerek tümüyle Sakarya Irmağı batısına atılmış bulunuyor. Düşmanı aralıksız izliyoruz.” Sakarya Zaferi gerek politik gerekse askeri alanda da başarılı sonuçlar doğurdu. TBMM 19 Eylül 1921’de Mustafa Kemal Paşa’ya Mareşal ve Gazi unvanını verdi.
Son Adım, Dumlupınar yakınında 30 Ağustos 1922’de Türk ve Yunan oduları arasında meydana gelen ve TBMM ordularının zaferiyle sonuçlanan savaştır. Başkomutan Mustafa Kemal Paşa tarafınan şahsen yönetildiği için Başkomutanlık Meydan Muharebesi ya da Dumlupınar Savaşı olarak da anılır.
Kurtuluş Savaşı’nın son evresi 26 Ağustos 1922 ’de Afyorkarahisar- Kocatepe’de başlayan Büyük Taarruz ile açılmış ve 9 Eylül 1922 ’deTürk ordusunun İzmir’e girmesiyle sonuçlanmıştır.
Öncesine bir bakalım.
15 Eylül 1921 tarihinden geçerli olmak üzere seferberlik ilan edilerek 1899, 1900, 1901 doğumlular silah altına alınmış, ordunun asker eksiği tamamlanmıştı. 20 Ekim 1921’de imzalanan anlaşmayla Çukurova’daki işgalini sonlandıran Fransa’dan önemli miktarda silah ve mühimmat desteği alınmış, Sovyetler Birliği’nden sağlanan mali yardım da orduyu geliştirmekte kullanılmıştı. Batı Cephesi’nde askeri mevcut 208 bin kişiye ulaşmış, yiyecek, giyecek ve cephane yeterli düzeye getirilmişti.
Genel taarruz hazırlıkları Haziran 1922’de başlatıldı. 6 Ağustos 1922’de orduya gizlice taarruz için hazırlanması emri verildi. Mustafa Kemal Paşa, Akşehir’e gelerek komutanlarla toplantı yaptı. Toplantıda 26 Ağustos taarruz günü olarak belirlendi. Taarruz Afyon’un güneyinden Dumlupınar yönüne doğru baskın şeklinde başlayacak ve sonra da meydan savaşına dönüştürülerek düşman kuvvetleri tümüyle yok edilecekti. Türk ordusu Yunan cephesinin en güçlü direnç merkezinden saldıracaktı.
Yunan ordusunun Anadolu’daki asker sayısı 225 bindi.
Türk ordusu 26 Ağustos sabahı taarruza geçti. Yunan ordusu dağıtıldı. 28-30 Ağustos sabahları arasında çarpışma şiddetlendi ve 30 Ağustos akşamı saat 19.30’a kadar süren savaşta Yunan birliklerinin çok büyük bölümü imha edildi.
Savaştan hemen sonra Gazi Mustafa Kemal Paşa ordularına ünlü emrini verdi: “Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri!”
Bu emirle üç koldan İzmir’e ilerleyen ordu; Eylülün 1’inde Uşak’ı, 2’sinde Eskişehir’i, 6’sında Balıkesir ve Bilecik’i, 7’sinde Aydın’ı, 8’inde Manisa’yı geri aldı ve 9 Eylül’de İzmir’e girdi.
Mustafa Kemal’in Samsun’a hareket etmeden önce söylediklerini anımsayalım: “Alınacak tek karar vardı; ulusal egemenliğe dayalı, bağımsız, yeni bir Türk devleti kurmak!” Böylece bu tarihi projenin ilk aşaması gerçekleşti. Bu aşamayı kuruluş ve aydınlanma devrimleri izleyecektir.