Barselona güzel, renkli, hareketli bir kent. Hafta içinde üç günlüğüne oradaydım. İlki 1962’de olmak üzere bu altıncı gidişimdi. Kent, tarihsel ve mimari dokusuna dokunulmaksızın sürekli yenileniyor. Bu da doğal çünkü Barselona, Katalonya özerk bölgesinin başkenti. İspanya’nın en zengin bölgesi olan Katalonya, ülkedeki 17 federatif bölgeden biri, fakat İspanya ekonomisinin beşte birini oluşturuyor. Kişi başına düşen ulusal gelir de İspanya ortalamasının yüzde 20 üzerinde, 27.500 dolar. Dolayısıyla Barselona ülkenin en zengin kenti olarak her türlü yenilenmeye, modernleşmeye elverişli parasal koşullara sahip. \n

İspanya’yı da vuran küresel kriz Katalonya halkında var olan bağımsız bir ülke olma isteğini tetiklemiş. Bölgelerinde yılda 16 milyar Avro vergi toplayan Katalanlar bu vergilerin merkezi hükümete ve diğer bölgelere gitmesini istemiyorlar. Haklı oldukları yanlar var, örneğin, 42 milyar Avro borcu bulunan Katalonya, İspanyol devletine bu zamana kadar ödediği gayri safi milli gelirin yüzde 8’ine denk gelen vergiyi yüzde 4’e indirme talebine olumlu bir yanıt alamadığı gibi merkezi hükümetten istediği 8 milyon Avro’luk yardımı da alamamış. \n

Bilindiği gibi daha önce Barselona’daki Katalan yönetiminin lideri Artur Mas’ın “mali bağımsızlık talebi” İspanya Başbakanı Mariano Rajoy Brey tarafından “anayasaya aykırı olduğu” gerekçesiyle reddedilmişti. \n

Ret kararının ardından da bölgede “tam bağımsızlık” talepleri yükselmeye başlamış. Geçen ay Barselona’da düzenlenen “tam bağımsızlık” yürüyüşüne 1.5 milyon insan katılmış. Kent içinde dolaşırken apartmanların balkonlarında sarı-kırmızı çubuklu zemin üzerinde içinde beyaz bir yıldız bulunan mavi üçgenli Katalan bayrağını çokça görebiliyorsunuz. \n

Katalonya’nın nüfusu yedi milyonun biraz üzerinde ve bunun yüzde 13’ünü göçmenler oluşturuyor. Bölgenin üç “resmi” dili var: İspanyolca, Katalanca ve Aranca. Oksitanca’nın bir lehçesi olan Aranca, Aran Vadisi’nde yaşayan yaklaşık 7.000 kişi tarafından konuşuluyor. \n

*** \n

2006 yılında Katalonya’daki 5.3 milyon seçmenin yarısının sandık başına gittiği bir halkoylamasında yüzde 74 “evet” oyuyla Katalanları, “İspanya içinde bir ulus” ilan eden yeni statü kabul edilmişti. Buna göre Katalan özerk yönetimi, vergi gelirlerinin kullanımında daha fazla söz sahibi olacak, limanlar ve havalimanlarının denetimi büyük ölçüde özerk yönetime verilecekti. Katalonya bölgesinde Katalanca öğrenmek zorunluluğu getirilecekti. Bölgenin ekonomik çıkarları ve rekabetinde Katalonya, Avrupa Birliği ile doğrudan ilişkide bulunabilecekti. Bu konularda epey yol alınmasına karşın Katalonya parlamentosunda geçen ay yapılan tartışmalarda Yönelim ve Birlik Partisi’nin (CIU) önerdiği, “Katalonya’nın kendi geleceğine karar vermesi için bir halkoylamasına gidilmesiyle” ilgili karar metni 84 evet, 21 hayır ve 25 çekimser oyla kabul edildi. Ancak parlamento, bu halkoylamasıyla ilgili süreci, 25 Kasım 2012 günü yapılacak erken seçimler sonrasında Katalonya parlamentosunda oluşacak yeni tablonun belirlemesine karar verdi.\n

Bu arada Katalonya’daki gelişmeleri yakından takip eden İspanyol hükümeti, Katalonya’da bu tür bir halkoylaması olmaması için elinden geleni yapacağını açıkladı. Başbakan yardımcısı ve hükümet sözcüsü Soraya Saez de Santamaria, “Hükümet, böyle bir halkoylamasını engellemek için sadece yasal ve hukuki araçlara sahip değil, aynı zamanda bunları kullanma olanağına da sahip” diyor.\n

Bununla ne demek istiyor, bekleyip göreceğiz. \n

*** \n

Bir ülkenin varsıllarının “bağımsızlık” talepleriyle bir ülkenin yoksullarının “bağımsızlık” talepleri sokağa da, hayata da farklı yansıyor. İspanya devleti Katalanların bağımsızlık taleplerini kesinlikle reddetse bile orada kimse dağa çıkmayacak. Gerçek demokrasilerde ülke çoğunluğuna en aykırı gelen talepler bile soğukkanlılıkla karşılanıp tartışılıyor. Katalonya bağımsız bir devlet olarak İspanya’dan ayrılır mı? Ufak da olsa bu bir olasılık, fakat bilinen bir şey varsa o da İspanyol ordusunun tank, top ve uçakla Katalanların üzerine yürümeyeceği.