Vicdan insanın bütün duygu ve düşüncelerini, bu duygu ve düşüncelerdeki amaç ve hedefleri dikkatle izleyen, hiçbirisini kaçırmayan, hatır, gönül, hoşgörü, acıma, dostluk, kayırma vb. tanımadan yargılayıp sorumluluğu takdir eden bir yargıçtır, öznel bir bilinçtir. Bu bilinç, insanın içinde bulunduğu toplumsal koşullarla belirlenmiş görgü ve bilgisinin sonucunda oluşur.

Halit Ziya Uşaklıgil, “İnsanlar tuhaftır” der, “fena bir şey yapmakta olduklarını hissedecek olurlarsa mutlaka en evvel vicdanlarını susturacak bir sebep bulurlar.”

Ünlü Fransız yazarı Honoré de Balzac da “Vicdanımız yanılmaz bir yargıçtır, biz onu öldürmedikçe” der.

***

Bu, ilkbahar habercisi güneşli pazar gününde bu “vicdan konusu” da nereden çıktı diye sorabilirsiniz. Geçen hafta CNN Türk’te Gaziantep’ten canlı olarak verilen “Dört Bir Taraf” adlı tartışma programını izliyordum. Tartışmacılardan Enver Aysever’in her “gazeteci vicdanı” dediğinde yüzü kasılan Nagehan Alçı sonunda patladı. Sağ elinin başparmağını Aysever’e doğru sallayarak hırçın ve yüksek bir sesle, “9 Mart’ı destekleyen Doğan Avcıoğlu’nu savunan Enver Aysever vicdandan söz edemez” diyerek bağırmaya başladı. Ne 9 Mart’ı bilen ne de Doğan Avcıoğlu’nu tanıyan yakın tarih cahili öğrenci kalabalığının kendisini alkışlaması üzerine sesini daha da yükseltti.

O programı izlerken takıldım bu vicdan konusuna.

Hemen söyleyeyim, benim kişisel ölçütlerime göre iktidar yanaşması gazeteciler arasında Nagehan Alçı vicdansızlık konusunda uzun ara başı çekmektedir. Doğan Avcıoğlu üzerinden Enver Aysever’e saldırması da vicdansızlığına somut bir örnektir.

Doğan Avcıoğlu, ardında çok sayıda yapıt bırakarak 57 yaşında aramızdan ayrılan önemli bir araştırmacı, bir düşünürdür. Örneğin, özel kitaplığımda bulunan yapıtlarının (Devrim ve Demokrasi, Milli Kurtuluş Tarihi -4 kitap-, Türkiye’nin Düzeni -2 kitap-, Türklerin Tarihi -5 kitap- ve Atatürk, Milliyetçilik, Sosyalizm) toplam sayfa sayısı 6.655’tir.

Avcıoğlu’nun benim kuşağımın bağımsızlıkçı, özgürlükçü, devrimci solcularında/sosyalistlerinde büyük emeği vardır. Üç kurucusundan biri olduğu Yön Dergisi ile 1960 sonrasında basınımızda sola kapı açmıştır.

Doğan Avcıoğlu’nun düşünceleri beğenilmeyebilir, günümüz koşullarında “eski” ya da “yanlış” bulunabilir, eleştirilebilir. Fakat bir kişinin vicdanlılığı veya vicdansızlığına ilişkin bir tartışmada “terazi” olarak kullanılması ayıptır, çirkindir. Ayrıca 9 Mart 1971 Darbe Girişimi Davası’nda yargılanmış, aklanmış bir kişiliği 41 yıl sonra bu girişimin destekçisi olarak suçlamak haksız olduğu kadar vicdansızlıktır.

***

Gazeteci bilgi sahibi olmak zorunda olduğu gibi vicdan sahibi de olmak zorundadır. Nagehan Alçı bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olan yanaşma gazetecilerdendir. Örneğin, siyahlardan “zenci” diye söz eder, bu sözcüğün ırkçılık anlamı taşıdığının ayırdında değildir. “Tutuklu” ile “hükümlü” arasındaki farktan habersizdir, eşanlamlı olarak kullanır. Canlı yayında yalan yanlış fotoğraflar göstererek masum insanları suçlar. Ergenekon, Balyoz, KCK gibi toplu davalarda hüküm giymemiş yüzlerce insan onun gözünde suçludur. Evrensel hukukta geçerli olan “suçsuzluk ilkesi” nden habersizdir.

35 yaşında genç bir kadındır, iyi bir gazeteci olabilecekken hırsı aklının da, meslek terbiyesinin de önüne geçmiştir.

Hiç çekinmeden, yüzü hiç kızarmadan ekranlarımızın en yürekli, en vicdanlı gazetecisi, kararlı bir insan hakları savunucusu ve mesleğinin en deneyimlilerinden biri olan Medya Mahallesi programının hazırlayıcısı ve sunucusu Ayşenur Arslan’ı Ergenekon Davası bağlamında “operasyonun bir parçası” diyerek suçlamaktan çekinmez.

Sonra da “vicdan”dan söz eder.

Hadi canım sen de!

\n