Haberi atlamışım, berberde duydum. Her berber gibi bizim Orhan da konuşkandır, kulak arkamdaki saçları kısaltırken verdi Japonya’yı solladığımız haberini. Önce sportif bir olay sandım, değilmiş; dolar milyarderlerimizin sayısı Japonlarınkini geçmiş. 35 milyarderle Japonlara tam 11 sayı fark atmışız.
Ne diyeceğimi bilemedim önce, elindeki makasın şık şıkı kesilince anladım ki benden bir tepki bekliyor; “İyi iş, vallahi” dedim, sustum. O, “Vay be, koca Japonya” diye üsteledi. Baktım, geçiştiremeyeceğim; “Sana ne elin parasından, sen kendine bak!” Farkında olmadan sesimi yükseltmişim, “Kızma be abi” dedi, “laflıyoruz işte!” Nasıl yükseltmeyeydim sesimi? Daha üç hafta önce dükkânının kirasını ödemekte zorlanan sanki kendisi değildi. Günde 12 saat ayakta dikiliyor, haftada 72 saat çalışıyor, ayın sonunu zor getiriyor, sonra da milyarder sayımız Japonya’yı geçmiş diye seviniyordu.

Tıraş sonrası eve gidince araştırdım, Orhan’ın dediği doğruydu. Forbes dergisi 2012 yılı itibarıyla Türkiye’nin toplam servetleri 95 milyar dolar olan en zengin 100 kişisini açıklamıştı. Bunlardan 35’inin serveti bir milyar doların üzerindeydi ve bunların toplam servetleri 55.3 milyar dolardı.
Dolar milyarderi sayımız Japonya’yı geçmişti ama nüfusu Türkiye nüfusunun 1.5 katı olan bu ülkede yıllık kişi başına düşen ortalama gelir 38.457 dolar, Türkiye’de ise 10.444 dolardı. Sıralamada Japonya 23, Türkiye ise 57. sıradaydı.
Japon gelir dağılımı sistemi ülke servetini topluma yayıyor, Türk gelir dağılımı sistemi ise ülke servetini bir avuç zenginin elinde topluyordu.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı’nın (OECD) 2011’de yayımladığı “Bir Bakışta Toplum” raporunda teşkilatın en yüksek gelir eşitsizliğine sahip ülkeleri Şili, Meksika ve Türkiye çıkmıştı. Rapora göre Türkiye, OECD ülkeleri arasında en düşük istihdam oranına sahip ülke konumunda bulunuyordu.
OECD bölgesinde ortalama yoksul nüfus oranı yüzde 11.1, Türkiye’de ise yüzde 17 idi.
Aynı rapora göre Türkiye, 1983 ve 2008 yılları arasında ortalama yaşam süresini en fazla arttıran ülke olmasına karşın 73.6 olan ortalama yaşam süresi, tüm OECD bölgesinde en alt sıradaydı. Dolar milyarderlerimizin çokluğu açısından 11 sayı fark attığımız Japonya ise 82.7 yıl ortalamasıyla OECD bölgesinde ilk sırada geliyordu.

Dün geçerken Orhan’a uğradım, bunları anlattım. O, ortaokuldan terk ama anladı. Darısı diplomalı cahillerin başına! Öyle çoklar ki…