Bugün dört soruda, Kılıçdaroğlu- İnce mücadelesinin parti ve toplum açısından tarihsel bir irdelemesini yapacağım bir yazıya başlıyorum...
Böylece liderlerin siyasal ve toplumsal değişme üzerindeki bireysel etkilerini ve güçlerini daha iyi görebilir ve bugünkü sandalye kavgasının ötesine geçebiliriz diye umut ediyorum...
Sorular şunlar:
1) İsmet İnönü, 1946’da Çok Partili Düzen’e geçerek Demokrasiyi kurabilir miydi?
2) Yine İsmet İnönü, ikinci atılımında, Menderes’in “Tahkikat Encümeni” sivil darbesine karşı yapılan 27 Mayıs 1960 Askeri Darbesi’nin arkasından, CHP’nin “İlk Hedefler Beyannamesi” üzerine inşa edilen 1961 Anayasası ile Türkiye’yi Demokratikleştirebilir miydi?
3) 12 Mart 1971 Askeri Darbesi sonrasında Bülent Ecevit, “Ortanın Solu” hareketi ile “Toprak işleyenin, su kullananın” anlayışı ile Demokrasiyi hayata geçirebilir miydi?
4) 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi’nden sonra, Erdal İnönü, üzerinden buldozerle geçilmiş olan solu birleştirebilir, Kürt sorununu çözebilir, Demokrasiyi işletebilir miydi?

***

Önce İsmet İnönü’nün ilk atılımı ile başlayalım:
İsmet Paşa 1946-1950’de Demokratik Rejimi kurmayı başaramazdı; çünkü:
1) Demokrasiyi kuran ve geliştiren çağdaş sınıflar, burjuvazi ve işçi sınıfı yoktu.
2) Toprak reformu yapılamamıştı.
3) Muhalefet olarak Demokrasiyi geliştirecek olan Menderes ve arkadaşları Demokrasiyi düşman gören, onu çoğunluk baskısı olarak yorumlayan Din/Tarım Toplumunun, Toprak Ağalarının temsilcileriydi.
4) Demokrat Parti’nin kurucuları, Tek Parti Dönemi’nde yetişmiş, Tek Parti uygulamalarının bilgi ve görgüsüne sahip, Demokrasiyi yaşamamış, içselleştirmemiş kişilerdi.
5) Demokratik bir Cumhuriyet’in kurumları, özellikle başta İfade ve Basın Özgürlüğü olarak, Temel Hak ve Özgürlükler, Siyasal Partiler, Bağımsız Yargı ve Çağdaş Eğitim (Köy Enstitüleri projesinden geri dönülmüştü bile) yeterince yerleşmemişti.
6) Emperyalizm, din ve milliyet ideolojileri üzerinden Demokratik ve sol güçlerin gelişmesini önlüyordu.
7) Çoğunluğa dayalı seçim sistemi, muhalefetin Meclis’te yeterince temsil edilmesini engelliyordu.
Yarın: 1961 Anayasası niçin başarısız oldu?

***

Siyasette kişiler ve liderler elbette önemlidir ama bir muhalefet partisinde, temel politikalardan bağımsız, sadece kişisel görünümlü bir liderlik savaşımı yaşanıyorsa, o mücadele ancak iktidarın işine yarar:
DİREN DEMOKRATİK CUMHURİYET!