Işıközlü’nün tarihi kayıtları

17 Mart 2021 Çarşamba

Bestecilerin yapıtlarını belli bir ortak başlık altında toplayarak kayda alması, dinleyici açısından her zaman çok öğretici ve yararlı olmuştur. Örneğin senfonik yapıtlar, piyano soloları, şan yapıtları gibi. Birkaç gündür Çetin Işıközlü’nün (d.1939) “Oda Müziği ve Liedler” başlığını taşıyan CD’sini dinliyorum. AK Müzik’ten piyasaya çıkmış; eski kayıtlar olmasına karşın kayıt kalitesi çok başarılı. Seslendiren sanatçılar ise İdil Biret, Kamuran Gündemir, Hande Dalkılıç, Figen Yiğitgil gibi ünlü piyanistler; Hakan Aysev, Müjde Çeliktaş, Şule Köken Durhan, Güler Keskinkaya, Pekin Kırgız, Tuncay Kurtoğlu ve Sedat Öztoprak gibi operamızın seçkin isimleri. “Işıközlü Oda Orkestrası”Hikmet Şimşek yönetiyor. Anlayacağınız tarihi değeri olan kayıtlar bir araya getirilmiş. İlk yapıt Prelüd ve Şarkı (1968). Orhan Veli’nin “Anlatamıyorum” dizelerinden esinlenmiş. Prelüd’ün sözsüz şarkı olması çok etkileyici. Ardından “sözlü” şarkı giriyor. Bu yapıtı seslendiren soprano Güler Keskinkaya çok başarılı bir yorum getirmiş. Hikmet Şimşek yönetimindeki orkestraya piyanist Kamuran Gündemir de katılıyor. Ardından gelen 6 Lied Mehmet Dülger’in şiirleri üstüne bestelenmiş: Gizemli atmosferiyle “Tac Mahal” bas Tuncay Kurtoğlu’nun dolgun sesindeki güzel tınıyla yansıyor. “Kandilli Rüyada” lied’ini bariton Sedat Öztoprak’ın sesinden dinliyoruz. “Sanaa”yı soprano Şule Köken Durhan söylüyor. Tenor Hakan Aysev’den “İstanbul’u dinliyoruz”. Soprano Müjde Çeliktaş “Konya” adlı lied’i özenle söylemiş. Tunus’un önemli bir kenti olan Hamamet’i betimleyen lied’i piyanist Figen Yiğitgil’in eşliğinde tenor Pekin Kırgız seslendiriyor. Bu lied’lerin tümünü art arda dinleyince Türk makamlarının yansıttığı derin bir mistizim ve ustalıklı bir işleme çıkıyor karşımıza. Sonraki iki yapıtı iki ayrı kuşak piyanistimiz çalıyor: Makamsal ve folklorik olan “Şu Fırat’ın suyu akar”ı Hande Dalkılıç çalmış. İdil Biret’in çaldığı “Ballade” ise 12-tona ve caz müziğine varan renkler içinde.

Işıközlü, “Ağrı Dağı Efsanesi” gibi operalar, “Judith” gibi dünyanın nice köşesinde gösterime girmiş bale müziği ve “Türk Ordu Senfonisi” gibi piyano, koro, soprano, tenor ve orkestra topluluğunu içeren geniş çaplı eserlerin de yaratıcısı. Onlar zamanında Raks Müzik ve Odeon tarafından basılmıştı. 

Işıközlü, müziksel bir ortamda yetişmiş, küçük yaşta keman ve piyano çalmayı öğrenmiş. 1954’te Ankara Devlet Konservatuvarı’na girmiş, Ferruh Üstünel ile trombon, Tulga Cetiz ve Kamuran Gündemir ile piyano; Ahmed Adnan Saygun ile kompozisyon ve Hasan Ferit Alnar ile şeflik çalışmış. 1963’te trombon bölümünü, 1969’da kompozisyon bölümünün ileri dönemini bitirmiş. 

Eğitimini 1975’ten 1981’e dek İtalya, İngiltere ve Avusturya’da sürdürmüş: Roma Santa Cecilia Konservatuvarı’nda, Siena Chigiana Akademisi’nde; İngiltere’nin Ernest Read Music Association Yaz Okulu ve Canford Müzik Yaz Okulu’nda; ayrıca Viyana’da ustalık sınıflarında eğitim görmüş, Salzburg Mozarteum Akademisi’nde orkestra şefliği kurslarına katılmış. Bu kurumlarda Guido Turchi, Franco Ferrera, George Hurst, Terence Lovett ve Prof. Suitner ile çalışmış. 

Çetin Işıközlü, 1966-70 yıllarında Devlet Opera ve Balesi’nde önce bale sonra da opera repetitörü olmuştur. 1977’den 1985’e dek Almanya’da Giessen Operası’nda ve Detmold Operası’nda repetitör ve orkestra şefi olarak da görev yapmış. Bir süre, 1985-86 yıllarında İzmir Devlet Senfoni Orkestrası’na orkestra şefi olarak atanmış, 1987’den 2004’teki emekliliğine dek Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı’ndaki şeflik ve kompozisyon bölümlerinde ve Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi’nde öğretim görevlisi olmuş. 

Bu CD’de kendini eğitimciliğe ve çağdaş düşünceye adamış bir bestecimizin arşiv kayıtlarını zevkle dinliyoruz. Umarım bunun ardından diğer senfonik yapıtları ve operaları da yeniden basılıp tanıtılır.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Eski bayramlar 10 Nisan 2024

Günün Köşe Yazıları