Dinci Gülen Cemaati’nin 15 Temmuz darbe girişiminden sonra okurlardan gelen iletilerin içeriği önemli bir değişikliğe uğradı. Gazetenin daha iyi, haberlerin daha doyurucu, dil yanlışlarının daha az olmasını isteyen okur iletilerinin yerini memleketin durumunu anlatan, aktaran, öneriler geliştiren, medyaya düşen görevleri soran, sorgulayan iletiler aldı. Cumhuriyet gazetesine bu dönemde düşenin yapıcı eleştiri yapmak olduğunu, bu tür eleştirilerin öncelikli olması gerektiğini belirten iletiler de epeyceydi.
Bu arada yeni dönemle ilgili kaygılarını aktaran okurları da kaydetmeliyim. OHAL uygulamalarının medyanın hareket alanını daraltacağı kaygısı gazeteciler kadar okurların da kaygısı. Kimi okurlar, darbe girişiminin tehlikenin büyüklüğünü gösterdiğini, bu nedenle alınan önlemlerin doğal karşılanması gerektiğinin altını çiziyorlar. Kuşkusuz insan haklarına aykırı uygulamaların artmasından da endişeliler.
Dinci Gülen hareketinin yayın organlarında çalışan, yazan gazetecilerin durumu da okurların ilgi alanında. Somut kanıt, delil olmadıkça gazetecilerin Gülen Cemaati darbe örgütünün militanı olduğu iddialarından yola çıkılarak gözaltına alınmalarını, tutuklanmalarını doğru bulmayan okurlar kadar, söz konusu gazetecilerin kimilerinin geçmişte Ergenekon, Balyoz, Casusluk davaları sırasında kötü sınav verdiklerini, bu nedenle sorgulanmalarının doğru olduğunu savunan okurlar da var.
OHAL uygulamalarını eleştirenler Bülent Mumay, Arda Akın gibi Cemaatle ilişkilendirilmesi imkânsız gazetecilerin serbest bırakılmasını olumlu karşıladılar. Aynı şekilde ünlü şair Hilmi Yavuz’un serbest bırakılması da sevindirici oldu kimi okurlar için. İntikamcı yaklaşımların medyada yer bulmaması gerektiğini söyleyenler ağırlıktaydı. İletiler arasında, darbeciler yakalanır, gözaltına alınır, tutuklanırken darbecilerle ilişkisi olması düşünülemeyecek Eğitim Sen üyelerinden gelen ve hukuksuz uygulamalara dikkat çekenler de vardı. Eğitim Sen üyesi okurlar, işten atmalarda muhalifliğin esas alınmasının yanlışlığını özellikle vurguluyorlar.
Görüldüğü gibi Cumhuriyet okurlarından gelen iletiler tüm medyada ve akademik çevrelerde, gazeteciler, aydınlar arasında süregelen tartışmanın bir özetini oluşturuyor. Geçmiş darbe deneyimleri de gelen iletilerde epeyce yer buldu, anıldı. Darbelerin kötülüğü konusunda sık sık dile getirilen “en kötü sivil yönetim darbelerden her koşulda iyidir” klişesi ilgi görüyor ama aynı zamanda eleştirel bir bakışın, yaklaşımın bir kenara bırakılmaması gerektiği, sivil yönetimin gerçekten sivil; demokrat, çağdaş olması gerektiği de vurgulanıyor.
Ortak payda; bu dönemin kısa sürmesi, darbe tehditlerinin sona erdirilmesi, hükümet çevrelerinde de artık sık sık dile getirilen, sembollerle savunulan “laiklik, demokrasi, cumhuriyet” ilkelerinin geçici bir dönemin söylemi olmaması dileğidir. Bu söyleme kuşkuyla yaklaşan okurların az olmadığının da altını çizmek gerekir.
Bu hafta okur iletilerinin genel tablosunu çizdim.Bu aynı zamanda Türkiye’nin de geniş açılı bir fotoğrafıdır diye düşünüyorum.