“Arap Baharı” bilinmeyenlerle dolu bir karmaşa içinde sürüp giderken, İsrail Başbakanı Netanyahu’nun “barışa darbe” olarak nitelediği “Batı Şeria ile dört yıldan bu yana Gazze Şeridi’nde” İslamcı Hamas yönetiminde ayrı yaşayan Filistinliler, geçen hafta sürpriz bir kararla Kahire’de aralarında varılan bir anlaşmayla ‘birleşmeye’ karar verdiklerini açıklamışlardır.

Söz konusu anlaşmaya göre, Gazze’deki Hamas yönetimi ile Batı Şeria’daki Filistin yönetimi aralarındaki ‘kardeş kavgasını’ sonlandırıp bir yıl içinde başkanlık ve yasama seçimleri düzenleyerek birleşmeyi gerçekleştireceklerdir. El Fetih delegasyonunun başkanı Azzam el Ahmed’e göre İsrail’le barış görüşmeleri dahil barış müzakereleri El Fetih’in sorumluluğunda yürütülecektir. Anlaşma, aynı zamanda bir yüksek güvenlik konseyinin kurulması, Hamas ve El Fetih tutuklularının salıverilmesini de öngörmektedir. Kahire anlaşması Batı Şeria’daki yönetim El Fetih’le Gazze’deki İslamcı Hamas’ın dışında solcu Halk Kurtuluş Cephesi, Demokratik Kurtuluş Cephesi ve komünist Halk Partisi tarafından da onaylanmıştır.

Arap Birliği Başkanı Amr Musa ve Mısır Dışişleri Bakanı Nebil el Arabi’nin katılımıyla imzalanarak yürürlüğe giren anlaşmanın bir önemli özelliği ise tarafların bazı çekincelerini saklı tutmalarıdır. Ancak söz konusu çekincelerin ilerleyen zaman içinde çözüme ulaştırılacağına kesin gözüyle bakılmaktadır. İsrail Başbakanı Netanyahu’ya göre ise bu anlaşma uzun ömürlü olmaktan uzaktır. Ancak gerek El Fetih gerekse de İslamcı Hamas, İsrail başbakanının bu öngörüsünü paylaşmamaktadır. Zira birleşmede Filistin’in ulusal çıkarları söz konusudur.

Ne ki, burada yanıtlanması gereken soru, İslamcı Hamas’ın dört yıllık ayrılıktan sonra bugün neden birleşmeye karar verdiğidir. Ağır basan yorumlara bakılırsa, bunda Suriye ve Mısır’daki gelişmelerin payı büyüktür. Suriye’deki karmaşa ve Şam’da sürgünde olan Meşal’in barınma olanağının zorlaşması, daha da önemlisi Hamas’ın İran ve Suriye’nin yardımlarından yoksun kalması olasılığı ile devrik Hüsnü Mübarek’in İsrail ve ABD ile iyi geçinmek için Gazze ile irtibatı yasaklayan kararının yeni yönetim tarafından kaldırılmasın rolü olduğu sanılmaktadır. Ayrıca Gazze’deki İslamcı yönetimin dört yıllık iktidarının sonunda kamuoyu desteğini hatırı sayılır oranda kaybetmiş olması da unutulmamalıdır. Ayrıca bu durumu doğrulayan bir kamuoyu araştırmasının varlığından da söz edilmektedir.

Hamas lideri Halid Meşal’e göre Batı Şeria ve Gazze’de başkenti Kudüs olan bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasından yana olduklarını açıklaması da keza El Fetih’in bu konudaki görüşleriyle bire bir örtüşmektedir. El Fetih’in lideri Mahmud Abbas’ın Kahire’deki imza töreninde “Bölünmenin kara lekesinin sayfasını sonsuza kadar kapatıyoruz” demesi, El Fetih’in birleşme konusundaki kararlılığını açık ve net biçimde ortaya koymaktadır. Kuşkusuz, birleşme ve ardından gelecek bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasının önünde aşılması gereken ciddi zorluklar yok değil. Ama 1967 sınırları içinde, başkenti Doğu Kudüs olan, göçmen sorunu çözüme ulaştırılmış bağımsız bir Filistin devleti kurulmasının şansı, düne oranla, özellikle de Birleşmiş Milletler genel kurulunun eylül toplantılarının ardından çok daha fazladır. İsrail’in kırk yıldır her defasında bir bahane bularak savsakladığı barışı bu kez de engellemek için elinden geleni yapacağından kuşku yok. Ne var ki bu kez Birleşik Devletler’in yüzde yüz desteğini arkasına alması kuşkuludur. Zira bugün Arap âleminde önemli değişiklikler ve gelişmeler söz konusudur. Barışın salt Filistinliler için değil, yarım yüzyıldır huzurdan yoksun diken üzerinde yaşayan İsrail halkı için, Ortadoğu için, Birleşik Devletler, belki de tüm dünya için de gereklidir.