Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, bugün orta gelirlilerin konut sahibi olabilmesi için bir kampanya açıklayacak...

Birkaç gündür “müjde” anonslarıyla kampanya gündemde. Yüzyılın kampanyası olarak lanse edilen konut kampanyasının hedefi bu kez orta gelirliler.

Asgari ücret belirlenirken ortaya çıktı ki Türkiye’de çalışanların yüzde 60’ı asgari ücret ve ona yakın yani 8 bin 506 TL civarında ücret alıyor. Türkiye’de hükümet inanmasa da açlık sınırı 8 bin 130 TL yoksulluk sınırı ise 26 bin 481 TL.

Enflasyon oranının açıklanması ile memur ve emeklilerin maaş zamları da ortaya çıktı. En yüksek memur maaşı bile yoksulluk sınırının altında kalıyor... Mesela birinci derece bir öğretmen maaşı yüzde 25 zamla 14 bin 125 TL.

Hükümet 2021 Eylül’ünden beri ihracatı ve üretimi öncelediği belirtilen Türkiye modeli uyguluyor. “Faiz neden enflasyon sonuç” teorisine dayalı Türkiye modelinin faturasını çalışanlar yoksullukla ödüyor.  

Modelin 5 TL’lerden 18 TL’ya fırlattığı kur ve ENAG’a göre yüzde 137.6 olan enflasyon oranıyla sarstığı alanlardan biri konut oldu.

BARINMA KRİZİ YAŞANIYOR

Yurttaş 2022’de bir de “barınma sorunu” ile yüz yüze kaldı. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nin (BETAM) araştırmasına göre Türkiye’de satılık ve kiralık konut fiyatlarına ilişkin aralık ayı raporuna göre Türkiye genelindeki satılık konutlarda metrekare cari fiyatı geçen yılın aynı dönemine kıyasla ortalama yüzde 174.1 artarak 15 bin 72 TL. Kısaca 100 metrekare bir konut Türkiye’nin tüm kentlerinde 1.5 milyon TL civarında. Geçen hafta Şanlıurfa Viranşehir’den öğrendim orta kalitede konut fiyatı 1 milyon TL.

KİRALIK ARTIŞI YÜZDE 168

Kiralık konutlarda ise yine BETAM’a göre metrekare fiyatındaki yıllık artış oranı kasımda ortalama yüzde 168.

İstanbul’da Şişli’de 100 metrekare sıradan bir konutun kirası artık 10 bin TL’den başlıyor. Türkiye’nin en büyük kenti İstanbul’da kira fiyatlarınki yıllık artış yüzde 147.7, Ankara’da yüzde 150 ve İzmir’de yüzde 160.

Hükümet ise konut sorununa çareyi yeni konut kampanyaları ile bulmaya çalışıyor. Dar gelirli için kuralar hâlâ sürüyor, koşullar belirsiz.  

Şimdi de orta gelirli için bir kampanya açıklanacak bugün. Orta gelirli derken ne kadarlık bir gelirden söz ediliyor belli değil.

İstanbul Emlak Brokerleri Kulübü İşletme Kooperatifi Başkanı Ulvi Özcan, sektörü yakından izleyen bir isim. Orta gelirliye konut kampanyasından ne beklemek gerektiğini onunla konuştum. 

Özcan, kampanya için “Değer yükseldikçe düşen oranlarda faizlerle kredi kullandırılacağı, vadelerin 15 yıla varan sürelerde olacağı ve orta gelirliyi ev sahibi yapmayı hedeflediğini biliyoruz” diyor.

100 BİN TL GELİR GEREKİYOR

Özcan’ın orta gelirlinin nasıl bir ev alacağına ilişkin örneği ise şöyle: 

“Örneğin 7 milyon TL’ik bir daire için 3.5 milyon TL’yi 120 ay (10 yıl)  ve 0.69 faizle bir kredi kullandığımızı düşünelim. Bu durumda aylık ödeme 43 bin 758 TL, aynı miktar kredi için 180 ay (15 yıl) için aylık 34 bin 016 TL taksit ödenecek. Bu ücretleri ödeyebilmek için aylık minimum 100 bin TL geliriniz olması gerekiyor ki bu durumu dikkate aldığımızda da orta gelirli olmuyorsunuz.”

Özcan, burada tek seçeneğin kamudan tahsisli arsa üretilmesi olduğunu da ekliyor. “Bu durumda maliyetler yüzde  80-100 arası düşer. Ancak bu da kamu kaynaklarının heba olmasına da neden olabilir” diyor.

Konut krizinin çözümü için Özcan, konutun bir yatırım değil de bir barınma enstrümanı olması yönünde politikalar geliştirilmesi hükümetin ve belediyelerin kiralık konut üretimi yapmalarını öneriyor.

Görünen o ki bu kampanyaların konut sorununu çözmesi zor. Konut fiyatlarındaki artış maliyetlerdeki artış nedeniyle sürecek.

AKP’nin ayda 43 bin TL taksit ödeyebilecek 100 bin TL gelirli, hiç evi olmayan orta sınıfının kimler olduğunu ise merakla bekliyorum!