Devletin özür dileyeceği bir şey varsa çok uzağa, çok geçmişe gitmeye gerek yok aslında.

“Hayata Dönüş Operasyonu” davası on yıl sonra hâlâ devam ediyor.

2000 yılında, F tipi hücreye geçişe karşı direnen mahkûmlar açlık grevlerine başlamışlar, koğuşlarına kimseyi sokmamışlar ve bunun üzerine süren pazarlıklar sonuç vermeyince operasyon yapılmıştı.

Farklı cezaevlerine aynı gece yapılan operasyonlarda 32 mahkûm ve 2 asker hayatını kaybetmiş pek çok kişi yaralanmıştı.

Bu, aslında devletin, o zamanki üst düzey yetkililerinin de söylediği gibi, gücünü göstermesinden başka bir şey değildi.

***

Terör örgütü yöneticilerinin tutuklu üyelerini açlık greviyle ölüme mahkûm etmesini kabul edemeyeceğini söyleyen devlet, önce arabulucularla teslimiyet istemiş, bu olmayınca da ortalığı yakıp yıkmıştı.

Bütün bunlar, karışık bir tarihi dönemde, belirli bir bölgede, bir devletin varlığını tehdit edecek nitelikte filan da değildi.

Yalnızca on yıl önce ve devletin kendi hapishanelerinde olmuştu.

Kendi hapishanelerini yönetemeyen, oralarda istediği düzeni sağlayamayan devlet sonunda bunu inanılmaz bir güç gösterisiyle sağlamaya kalkışmıştı.

Konuyla ilgili kitap da yayımlandı, belgesel de...

Yalnızca burada değil, bütün dünyada yanmış, darp edilmiş tutukluların görüntüleri izlendi.

Olayda ağır yaralananlardan birinin AİHM’de açtığı davada Türkiye mahkûm oldu.

***

Dava bugünlerde hâlâ sürüyor. 39 asker bu davada sanık olarak yer alıyor.

Tutanaklarda kimin emir verdiği, kimin emri uygulattığı bile tam olarak belli değil. Hatta mahkûmların aslında birbirlerini yaktığı gibi iddialar öne sürülüyor.

Gaz bombaları, ağır silahlar ve binlerce askerle, polisle, her ne suç işlemiş olursa kendisine emanet edilmiş, kapalı bir cezaevinde, silahsız olarak bulunan insanlara yapılan bu operasyon için arşivlere bakmaya gerek var mı?

Bunun için tarihçilere ihtiyaç var mı?