Kentsel dönüşümün, kentlere göçün yıllardan beri plansız ve yoğun biçimde sürdüğü, kaçak yapılaşmanın kentlerin büyük bölümünü oluşturduğu bir ülkede gündemde olması elbette doğal.

Hele deprem tehdidi altında yaşayan kentler için bu durum çok daha ciddi.

Kaçak yapılaşmanın yanı sıra, her sarsıntıda artık açıkça görüldüğü üzere, denetimsiz binaların, iç içe geçmiş evler ve sokaklarla altyapısı yetersiz dev gecekondu mahallelerinin, tek katlı bahçeli yapıların giderek kondu apartmanlara dönüştüğü semtlerin tek sorunu deprem ya da sağlıksız barınma değil.

Kentlerin genel yapısını da bozan, bu bölgelerdeki insanlara hizmet götürülmesini engelleyen, bir anlamda kendi başının çaresine bakacak halde bırakılmış topluluklar haline getiren bir sorun.

***

Ama kentsel dönüşüm dendiği anda tabii herkesin aklına başka bir şey geliyor. O da kuşkusuz rant.

Çünkü Türkiye’de devlet ve belediyeler eliyle dağıtılan arazi rantı yıllardır hepimizin bildiği bir gerçek.

Depremden sonra hükümetin açıklamalarıyla kısa sürede bu mahallelerin, semtlerin kentsel dönüşüm projeleriyle değişeceği yeniden gündeme geldi.

Bunun üzerine de bazı bölgelerde hemen müteahhitlerin işe giriştiği görüldü.

Çünkü bu bölgelerde “emsal” değiştiriliyor. Böylece birkaç kata kadar izin verilen yerlerde bir anda on katın üzerinde binalar yapılabiliyor.

Bu da hem inşaat maliyetlerini düşürüyor hem de inşaat firmaları için bu arsaları cazip kılıyor.

Arsa fiyatlarının inanılmaz rakamlara çıktığı, kent içinde artık boş arazi bulmanın çok zorlaştığı İstanbul’da bu hem inşaat sektörü açısından yeni bir yükseliş demek hem de aslında arazi olarak çok değerli olmakla birlikte üzerindeki yapılaşma nedeniyle inşaatçıların ilgisini çekmeyen yerlerde yepyeni semtlerin ortaya çıkması demek.

***

Ama işte bu noktada da hemen itirazlar başlayacak. Çünkü rezidanslar, gökdelenler, akıllı binalar, toplu konutlar üst üste dikilirken aynı zamanda kentin görünüşü değişiyor.

Biz bu tartışmalarla yıllarımızı geçiririz ama her nedense en basit ortak noktada bir türlü buluşamayız.

O da, bu iş yapılırken aynı zamanda bu sayede aslında bulunmaz bir fırsatın ortaya çıktığını anlayıp, bu zaten kente iliştirilmiş çarpık yapılaşmanın topluca yeniden değerlendirilip kente uygun halde tasarlanması...

Yoksa yine, aklına esen, estiği biçimde garip binaları yan yana koyarak en güzel tepelerde, en güzel arsalarda bile garabetler oluşturacaktır.