Başbakan Zapatero, hükümetinin Türkiye’nin üyeliğini desteklediğini, ayrıca da Medeniyetler İttifakı’nda Türkiye Başbakanı Erdoğan’la uyumlu bir ilişki içinde olduğunu açıklamasına karşın akademisyen, gazeteciler ve halk Türkiye konusunda ikiye ayrılmış durumda.

Başkent Madrid’de konuştuğumuz akademisyenlerin görüşü şu: “Genel kamuoyunda Türkiye uzak bir ülke olarak görülüyor. Avrupa’nın ise Hıristiyan temellere dayandığı görüşü hâkim. Medeniyetler İttifakı’nda İspanyollar Türkiye’yi görmezden geliyor. Medeniyetler İttifakı’nı sadece bir Avrupa-Akdeniz diyaloğu olarak algılıyor. Bunun yanı sıra Türkiye’yi Avrupa’dan çok Ortadoğu’ya ait bir ülke olarak anlıyor.”

Bilinmez konumda

Şu görüş de çok dikkat çekici: “İspanyol hükümetlerinin tutumuyla kamuoyunun anketlere verdiği yanıtlar çok farklı. Türkiye, İspanya kamuoyu için bilinmez konumda. Resmi görüş Türkiye’nin AB üyeliğine destek verildiği. Türkiye’nin AB üyeliği için stratejik önemi vurgulanıyor. Ama kamuoyu bu resmi desteğin neden verildiğini anlayamıyor. Bu konuda kafa karışıklığı var.”

Tam o noktada can alıcı tespit yapılıyor: “Türkiye, nüfusu 80 milyona yaklaşan büyük bir ülke. Tam üyelik durumunda nüfus büyüklüğü nedeniyle AB karar alma mekanizmalarında Almanya’dan sonra ikinci ağırlıklı ülke konumuna gelecek. Bu da doğal olarak AB büyükleri arasında kaygılara neden oluyor.”

Siyaset kesimi de İspanya’da Türkiye’nin AB üyeliği konusunda muğlak konuşuyor. Ankara’ya gerçekçi olunması mesajı verilirken şu görüşlerin altı çiziliyor: “Türkiye müzakerelere devam edecek. Ama bu zor bir süreç olacak. İniş çıkışlar meydana gelecek. Yine de sonuca ulaşılacağını söyleyebiliriz. Ama Türkiye önce Ankara Protokolü’nü onaylamalıdır. Çünkü Türkiye taahhütlerini tutmuyor. Türkiye Medeniyetler İttifakı’na çoğunluğu Müslüman bir nüfusa sahip olmasına karşılık demokratik, laik yegâne ülke olması niteliğiyle seçildi. Yinelemekte yarar var. Türkiye’nin laik, demokratik bir ülke olması AB için çok önemlidir.”

Umut vaat etmiyor

Anlaşıldığı gibi İspanya’daki resmi ağızlar da Türkiye konusunda umut vaat etmiyor. Türk Dışişleri’nin komşularla sıfır sorun politikası da İspanya resmi çevrelerinde şöyle algılanıyor: “Erivan’la protokollerin imzalanması çok önemli. Türkiye’yle Ermenistan yakınlaşırsa Karabağ sorununun çözümüne yardımcı olurlar. Kafkaslar’da istikrar bizim için önemli. Çünkü Kafkaslar bizim bir sonraki komşumuz olacaktır. Türkiye Balkanlar’da giderek daha önemli bir rol oynuyor.”

Bir de AB’nin yakın geçmişte yaptığı bir hatadan geri dönüş kararı aldığı da şu sözlerle dile getiriliyor: “Daha önce dönem başkanı olan ülkelerin işleyiş üzerinde hâkimiyetleri vardı. Ancak şimdi öyle olmayacak. Artık dönem başkanlıkları daha geri planda kalacak. Kurumlar ön plana çıkacak.”