“Budapeşte Uluslararası Kitap Festivali” bugüne kadar gördüğüm en küçük uluslararası kitap fuarı. Belki de bu nedenle “festival” deniyor. Macaristan Yayıncılar ve Kitapçılar Birliği’nin düzenlediği festival, Buda’da Millenaris kültür kompleksinde gerçekleştiriliyor. Biri küçük diğeri daha küçük iki salonda ve bahçede yayınevi stantları yer alıyor. Festival ilk günkü açılıştan sonra Millenaris’in geniş yemyeşil bahçesine doğru genişliyor.
21. Budapeşte Uluslararası Kitap Festivali’nin onur konuğu Türkiye’ydi. 24-27 Nisan 2014 tarihlerinde gerçekleştirilen festivale 150 m2’lik bir stantla katıldık. Standımız festivalin en büyük ve gösterişli standıydı. Ulusal stantta yayınevlerinin katkılarıyla oluşturulan yaklaşık 1500 eserlik bir güncel kitap koleksiyonu ve TEDA Çeviri ve Yayın Destek Programı kapsamında yayımlanan eserlerden bir seçme sergilendi. 10 yayınevimiz ve telif hakları ajanslarımız da Kültür ve Turizm Bakanlığı desteği ile festivale katıldı.
Budapeşte Yunus Emre Kültür Merkezi’nin katkılarıyla “Nakkaşhane: Osmanlı Sarayı’nda Kitabın Serüveni” bölümü oluşturuldu. Nakkaşhane’de hat, ebru ve cilt sanatından örneklerin sunulduğu atölye çalışmaları yapıldı. Müteferrika matbaasında basılan eserlerin Macaristan’daki orijinal ve tıpkıbasım nüshalarıyla “Kitap Yayımcılığının Macar Öncüsü: İbrahim Müteferrika” sergisi gerçekleştirildi.
“Budapeşte Uluslararası Kitap Festivali” onur konukluğu etkinlikleri 23 Nisan günü Milli Kütüphane’de Kanuni Sultan Süleyman’ın 1526 ve 1541 Budin seferlerinde ele geçirilen ve 1877’de II. Abdülhamit tarafından iade edilen Macar Kralı Corvinus’a ait el yazması eserlerin sergi açılışı ile başladı.
24 Nisan’da Millenaris’in tiyatro salonundaki açılış töreninde Macaristan Başbakan Yardımcısı Dr. Tibor Navracsics ve Kültür ve Turizm Bakanı Yardımcısı Dr. Abdurrahman Arıcı birer konuşma yaptılar. Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürü Hamdi Turşucu ile Yunus Emre Enstitüsü Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Şeref Ateş de Türkiye Ulusal Standı açılışında söz aldılar. Macaristan Büyükelçimiz Şakir Fakılı büyükelçilik konutunda bir resepsiyon verdi.
Türkiye Ulusal Standı’nda hemen her saat başı gerçekleştirilen ve büyük ilgi gören söyleşi ve panellere, kitapları Macarca’da yayımlanan Gül İrepoğlu, Mavisel Yener, İskender Pala ve Solmaz Kamuran’ın da aralarında bulunduğu 10 yazarımız katıldı. Yayınevi stantlarında, kitapçılarda Elif Şafak, Hatice Meryem, Levent Mete, Gül İrepoğlu, İskender Pala, Çiler İlhan ve Hakan Günday’ın yıl içinde yayımlanmış kitapları göze çarpıyordu. Macar basınında ve festival dolayısıyla yayımlanan kitap eklerinde de yazarlarımıza geniş yer verilmişti.
Macarların Türkçeye, edebiyatımıza büyük bir ilgisi var. Kuşkusuz bunda tarihsel bağların yanında 1800’lerde kurulan Türkoloji bölümünün ve Gün Benderli, Edith Tasnadi, Tarık Demirkan gibi çevirmenlerin katkısı büyük. Başta “Muhteşem Yüzyıl” olmak üzere TV dizilerimizin ve Türkiye’nin turizmde ilgi odağı olmasının da bu ilgide büyük etkisi olduğu anlaşılıyor. Festivalin ana salonunun hemen girişinde yer alan standımız bir an bile boş kalmadı. Macarlar sevgi ve dostlukla geldi. Yoğun ilgiden, kalabalıktan zaman zaman bunaldık, çalışamadık.
Geçen yıl Budapeşte’de Yunus Emre Kültür Merkezi açılmış. İstanbul’da açılan Macaristan Kültür Merkezi’nin faaliyete geçmesi ile de ilişkiler daha da canlanacak, güçlenecek. Bu yıl Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı’nın onur konuğu Macaristan olacak. İki ülke halkları arasındaki bu olumlu havayı iyi değerlendirmek gerek.