Trabzon; şairi, yazarı, çevirmeni, yayıncısı, dergicisi, kitapçısı bol bir şehir. Kültür ve sanat etkinlikleri açısından da çok hareketli bir merkez. Sanat Günleri’nin hemen ardından “Uluslararası Trabzon Edebiyat Festivali” UTEF’in ilki gerçekleştirildi. UTEF’i de sinema günleri izleyecekmiş.
20 Ekim’de başlayan UTEF 26 Ekim’e kadar sürecek. Karadeniz Yazarlar Birliği’nin düzenlediği, sivil toplum kuruluşları, yayıncılar, yazarlar, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Trabzon Belediyesi ve Trabzon Valiliği tarafından desteklenen festivale Türkiye, Rusya, İran ve Gürcistan’dan yazarlar konuk oluyor. UTEF Trabzon kent merkezi yanında Akçaabat, Maçka, Ortahisar, Tonya ilçelerinde de eşzamanlı olarak sürdürülüyor. Karadeniz Teknik Üniversitesi’nde de etkinlikler olacak. Yani sadece şehir merkezinde kalmıyor tüm şehire yayılmaya çalışıyor.
Festivalin konusu “Tarih ve Mekân”. Trabzon tarihi mekânlar açısından zengin bir kent. İhmal edilmiş, kaderine terk edilmiş olanlar da var, restore ediyorum diyerek bozulmuş olanlar da, aslına uygun korunurken bozulanlar da, aslına uygun restore edilmiş olanlar da. Trabzon’un büyük ve önemli bir mazisi var. Turizm gerekçesiyle bile olsa o mazinin tekrar ve dikkati çekici bir biçimde ortaya çıkartılması gerek.
Trabzon’a özellikle Arap ülkelerinden gelen turistler büyük ilgi gösteriyor. Turist gemileri de gelmeye başlamış. Avrupalı turistlere de rastladım. Uzungöl’ün, Sümela’nın yanında şehir merkezinde de gezilebilecek yerlerin çoğalması gerek ki turizm gelirinden şehir de gelir elde edebilsin. Tarihi mekânların kullanım amaçları da önemli. Trabzon’un kültür varlığını geliştirecek müzelere gerek var. Birçok yazar, şair yetiştiren bu kente bir edebiyat müzesi, en azından edebiyat müze kütüphanesi çok yakışacaktır.
UTEF “Tarih ve Mekân” konusuna uygun olarak restore edilerek geleneksel sanat atölyelerine tahsis edilen Alacahan’da açıldı. Açılıştan sonra yine Alacahan’da Kevser Kartal “Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun Anadolu Yazmaları” adlı Eyüboğlu’nun kendine has tekniğini uygularak yazma boyama uygulaması yaptı.
Edebiyatta mekân ve tarih ilişkisi hakkında oturumların yanında festivale katılan ülkelerin büyük yazarları anıldı. Rusya’dan Puşkin, İran’dan Şehriyar ve Gürcistan’dan Dumbadze festivalin konu edindiği yazarlardı. Türkiye’den yazarlar, çevirmenler davet edilirken de “Trabzon’da doğmak ya da Trabzon’u yazmak” kıstası ile hareket edilmiş. Peyami Safa da bu bağlamda ele alındı. Festivalin ana mekânlarından Hamamizade Kültür Merkezi lobisinde kurulan standlarda Trabzonlu yazarların eserleri sergileniyor, imza etkinlikleri de gerçekleştiriliyor. Heyamola Yayınları’nın “Trabzon’dur Yolumuz” adlı dizisi özellikle dikkati çekiyor. Şair Çiğdem Sezer’in editörlüğünde hazırlanan dizide Trabzon’un Faroz, Sotka, Hacı Kasım, Moloz, Ortahisar gibi belli başlı mahallelerini Ahmet Özer, Öner Ciravoğlu, Serkan Türk, Tayfun Pirselimoğlu, Yaşar Bedri Özdemir gibi Trabzon’da doğup büyümüş yazarlar kitaplarında anlatmış. Bu kitaplar da çeşitli oturumlarda tanıtılacak, tartışılacak. “Trabzon’dur Yolumuz” adlı dizisi rehberliğinde o mahalleleri gezmek başka bir keyif olacaktır.
“Uluslararası Trabzon Edebiyat Festivali”ni Karadeniz Yazarlar Birliği Başkanı Ala Türkmen ve çoğunluğu kadınlardan oluşan küçük bir ekip hayata geçiriyor. Güleryüzleri ve heyecanları ile olmazları olur ediyorlar. Dilerim, “Uluslararası Trabzon Edebiyat Festivali” kalıcı olur.