Miyase İlknur

Lütfen tersten okuyun: 821

17 Nisan 2021 Cumartesi

Türk siyasi tarihinde sözcüklere, fotoğraflara ve amblemlere yasak konulduğu malum. Ama bugüne değin rakamlara ilişkin bir yasaklama kararını duymadık. Sadece bizde değil, dünya tarihinde de rakam yasağı var mı acaba diye iğneyle kuyu kazdık ama nafile. Hiçbir kralın, padişahın, diktatörün aklına gelmemiş rakam yasağı. Birçok konuda ilkleri gerçekleştiren zat-ı şahanelerinin iktidarı hamt olsun bu konuda da bir ilke imza attı. Hafta başından itibaren 128 rakamını kamuya açık yerlerde yazmayı ve yüksek sesle söylemeyi yasakladı.

En çok saygı duydukları ve öykündükleri Abdülhamit Han bile 50’ye yakın sözcüğün kullanımını yasaklamış ama aklına rakamlara yasak getirmek gelmemiş. Abdülhamit, cumhuriyet, istibdat, büyük burun, yıldız, hafiye, bomba, diktatör, parlamenterizm, eşitlik, hürriyet gibi pek çok sözcüğü yasaklamış mesela. Bu sözcükleri günlük kullanımda yasaklamakla yetinmeyip sözlüklerde yer almasına yasak getirmiş. Bazı sözcüklerin ise anlamlarının değiştirilmesi koşuluyla sözlüklerde yer almasına izin vermiş. “Tiran” sözcüğü yasaklanmış, bu sözcüğün karşılığı olarak “Amerikan kuşu” yazılması koşuluyla sözlüklerde yer almasına izin verilmiş. “Ulu Hakan”ın en korktuğu kelime olan “cumhuriyet” sözcüğü Şemsettin Sami’nin Fransızca-Türkçe sözlüğünün hiçbir basımında yer almamış.

DP döneminde “bizim hocalara kötü örnek olur” endişesiyle Güney Kore’de üniversite öğretim üyelerinin hükümeti protesto eylemlerinin resimlerinin basında yer alması yasaklanmıştı. 

Soğuk Savaş döneminde orak-çekiç amblemi yasaktı mesela. Hatta Sovyetler’i eleştiren karikatürlerde bile kullanılmasına yasak getirilmişti. Dolmuş dergisinin kapağında Turhan Selçuk, Sovyetler’i eleştiren karikatüründe orak-çekiç amblemi kullandığı için 141-142’den yargılanmıştı.

Kudretli iktidarımız, sözcükleri yasaklama konusunda oldukça özgürlükçü davranmış. Kelime değil, sadece bir cümleyi yasaklamıştı. Geçen yıl “Hırsız vaar!” diye bağırmayı yasaklamıştı anımsarsanız. “Hırsız vaaar!” diye bağırmanın yasaklandığı günlerde hırsızların bayram ettiğini söyleyenler olsa da önemsizdir. Bizim halkımız hesabını kitabını bilir. Evine hırsız girenler “Hırsız vaaar!” diye bağırmanın maliyeti ile hırsızın çaldığı üç beş parça eşyanın maliyetini hesaplayıp susmayı yeğlemişlerse sonuçta bu kendi tercihleri.

KULLARINI GEVŞEK BIRAKTI

Geçen aylarda da “Damat nerede?” cümlesi yasaklanmıştı. Bu soruyu soranlara tazminat davası açılıyordu ama nafile. “Damat nerede?” diye sosyal medyada hashtag bile açılmıştı. Cumhurbaşkanımız baktı ki yasak para etmiyor; en sonunda “Damat kadar başınıza taş düşsün!” deyiverdi de suspus oldular. Damadın başlarına düşme ihtimali cezalardan daha korkutucu geldi herhal.

Damadı bırakıp bu kez 128 milyar doların peşine düştüler. Hafta başında “128 milyar dolar nerede?” diye billboard’lara afiş, parti binalarına pankartlar astılar. Emniyet güçleri billboard’lardaki afişleri ve pankartları sökünce bu sefer de sadece “128” yazarak yine pankartlar asmaya başladılar. Çok uyanıklar ya!..

Ona da yasak geldi tabii. Bizim başlıktaki gibi tersten yazarlarsa ne olacak? Bence ona da yasak gelmeli. Cumhurbaşkanımız bu yasaklar konusunda başından beri çok gevşek davrandı canım. Biz kullarına bu kadar özgürlük battı tabii. Halbuki ta en başından beri “ayakkabı kutusu”, “sıfırlama”, “bıbıcığım”, “saray”, “bildiri”, “gösteri”, “basın açıklaması”, “miting” hatta “rezerv”, “seçim”, “Montrö”, “cüppeli amiral”, “AİHM” gibi sözcükleri de yasaklamalı.

Muhalefetin sorduğu “128 milyar doları kime sattınız, kaç liradan sattınız” sorularına çıkıp “Size ne? Merkez Bankası benim Hazine-Hassam. Rezervini nasıl istersem öyle kullanırım” dese kim ne diyecek?



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

89 dejavusu 6 Nisan 2024

Günün Köşe Yazıları