ANKARA Üniversitesi’nin Siyasal Bilgiler Fakültesi’ndeki büyük salonu birkaç gündür ilginç tartışmalara sahne oluyor. “Osmanlı’dan Cumhuriyete” diye özetlenebilecek olan konuşmaların ana “tema”sı geriye dönme tehlikesidir: Bugünkü gidiş bütün devrimlerin başarılarını sıfırlayarak neredeyse geride bıraktığımızı sandığımız durumlara mı sürüklemekte bizi?

Tuhaftır, geçen akşamların birinde ekrana yansıyan başarılı bir futbol programının adı da “İnanılmaz Geri Dönüşler”di ve yakın tarihimizdeki on beş takımın maça iyi başlayan açık farkla zafere giderken nasıl olup da üst üste goller yiyerek sonuçta hezimete uğrayışlarını anlatmaktaydı. Yüz yaşına yaklaşan cumhuriyetin başına gelmekte olan da bu muydu acaba? 29 Ekim olayları dolayısıyla “çok şükür halk yığınları da cumhuriyete sahip çıkıyor” iyimserliğini bozan bu kuşku neyin nesiydi?

Galiba, ara sıra estirilebilen yüreklendirici kımıldanışlara karşın söz konusu endişeyi besleyen iki neden var: Biri, yakın zamana kadar Cumhuriyete sahip çıkacaklarına güvenilen güçlerin zayıflatılmış olması, ikincisi de anamuhalefet partisinin ve hatta bütün cumhuriyetçi güçlerin davayı neresinden tutmak gerektiği konusunda inandırıcı ve sağlam bir tutamak noktası bulamamış olması:

Cumhuriyet yıkılmak istenirken acaba hangi tehdit ve tehlike öne çıkarılıp halk yığınlarının tepkisi biraz daha yoğunlaştırılabilir?

Etnik bölünme korkusu mu? Toprak kaybı mı? Koyu irtica ürpertisi mi? İç savaş mı? Ekonomik sefaletle moral çöküş mü?

Tarihimizde her birinin örnekleri var. Ama her zaman yan çizenler, seyirciler, cephe değiştiren işbirlikçiler, hatta hainler çıkmış.

Tutamak öylesine vazgeçilmez, bırakılmaz, kahramanlık sözü bile edilmeden uğruna her türlü özveri göze alınabilen bir şey olmalı.

Şey mi? Ya insan? Örneğin, evlatlarınız, kızınız, oğlunuz?

Peki onlar, “dört artı dört”lerin birbiri ardına geldiği bir ortamda, sizlerin seçtiğiniz ve kendilerinin sevecekleri eğitim yöntemlerinden koparılıp çok küçük yaşta karanlığa ve sevimsizliğe çekilirken başta biraz mırın kırın ettikten sonra sessiz kalmak mıdır cumhuriyetçilik?

İktidarın bu eğitim darbesi, aileleri de arkaya alarak geleceğin cumhuriyeti için en doğru ve etkili bir uğraş nedeni sayılmalıdır.